Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2007/ 21896 E. ve 2008/ 22106 K. sayılı 25.07.2008 tarihli kararında bir işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinin sona ermesi halinde, o toplu iş sözleşmesinin hizmet akdine ilişkin hükümlerinin yenisi yürürlüğe girinceye kadar hizmet akdi hükmü olarak devam edeceğini belirtmiştir. Yargıtay kararındaki bu uygulama toplu iş hukukunda ''Toplu Sözleşmesinin Art Etkisi'' olarak tanımlanmaktadır. Bu konu özellikle münferiden veya teşmil ile toplu iş sözleşmesinin uygulandığı iş ilişkilerinde büyük önem arz etmektedir. Bilindiği üzere toplu iş sözleşmeleri belirli süreli sözleşmelerdir. Dolayısıyla sözleşmede öngörülen sürenin sonunda toplu iş sözleşmesi artık geçerli olamayacaktır. Peki bu toplu iş sözleşmesinin süresi bittikten sonra yenisi akdedilene kadar geçecek sürede hangi hükümler geçerli olacaktır? Bu sorunun cevabı yıllarca akademisyenler ve hukukçularca tartışılmıştır. İşte incelediğimiz Yargıtay kararı bu hususta gelinen noktayı göstermesi açısından önem taşımaktadır.

İncelediğimiz kararda davacı, 08.10.2003 tarihinde iş akdinin feshedildiğini fark ihbar ve kıdem tazminatı ile diğer alacaklarının ödenmesini talep etmiştir. Davalı işveren, 01.01.2001 - 31.12.2002 dönemi yürürlükte olan toplu iş sözleşmesinden sonra 11.03.2003 tarihli iş sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşme hükümlerine göre hak ve alacaklarının ödendiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Yargıtay bahse konu hadiseye ilişkin değerlendirmesinde öncelikle taraflar arasındaki uyuşmazlığın, davacının yürürlüğü sona eren TİS'den sonra imzalanan hizmet sözleşmesi ile çalışmaya devam ederken, 08.10.2003 fesih tarihinde toplu iş sözleşmesinden yararlanıp yararlanamayacağı olduğunu belirtmiştir.

Yargıtay devamla dosyaya taraflarca sunulan belgeleri değerlendirmiştir. Buna göre 01.01.2001 - 31.12.2002 dönemi yürürlükte olan toplu iş sözleşmesinden sonra, toplu iş sözleşmesinin yenilenmediğini, 11.03.2003 tarihli hizmet sözleşmesinin imzalandığını tespit etmiştir.

Yargıtay bu tespitlerden hareketle mahkemece kabul edilen alacakların toplu iş sözleşmesinden kaynaklandığını, bir kısmının iş sözleşmesinin sona erme sebebine, bir kısmının da yeni iş sözleşmesinin imzalandığı 11.03.2003 tarihine kadar olan çalışmaya ilişkin olduğuna kanaat getirmiştir.

Bu tespit ve kanaatler ışığında Yargıtay, sözleşmenin sona erme sebebine bağlı alacaklar yönünden 11.03.2003 tarihli iş sözleşmesi yürürlükte olduğundan bu sözleşmenin geçerli olacağını, 11.03.2003 tarihine kadar hak ettiği alacaklar açısından ise 2822 sayılı yasa'nın 6. maddesi gereğince toplu iş sözleşmesinin geçerli olacağını kabul etmiştir.

http://www.dunyagazetesi.com.tr/yazar.asp?authId=117