Söz konusu yasa maddesi 01.01.2007 tarihinden itibaren geçerli bulunmaktadır. Ancak bugüne kadar transfer fiyatlandırması ile ilgili olarak bakanlar kurulu konuya ilişkin usulleri belirlememiştir.

Gerçekte "transfer fiyatlandırması" ile ilgili düzenlemelerin yapılmasındaki amaç "ilişkili kişilerle mal ve hizmet alım ya da satımında bulunan gerçek kişi ve kurumların gelirlerinin tam ve doğru olarak beyan edilmesini sağlamak ve transfer fiyatlandırması yoluyla vergi matrahının aşındırılmasına engel olmaktır."

Bu bağlamda da "transfer fiyatlandırması", ilişkili kişiler arasında yapılan ve mal veya hizmet alım ya da satımlarında uygulanan fiyat veya bedeli ifade etmektedir.

İlişkili kişi ise "Kurumlar Vergisi uygulaması açısından kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi kurumları ifade eder." Bu bağlamda da ortakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları da ilişkili kişi sayılmaktadır. 

Gelir Vergisi uygulaması açısından, teşebbüs sahibinin eşi, üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy ve kayın hısımları ile doğrudan veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketler, bu şirketlerin ortakları, bu şirketlerin idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından kontrolü altında bulunan diğer şirket ilişkili kişi sayılmaktadır.

Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımına ve bu dağıtıma yönelik uygulanacak usul ve esasların belirlenmesi geniş kapsamlı bir çalışmayı zorunlu kılmaktadır.

Konuya ilişkin olarak şu anda Avrupa Birliği'nde dahi kesin uygulanabilir ilkeler belirlenmemiş, uygulamada seçilen yöntem ve usuller devamlı tartışma konusu olmuş, bu konuda çok sayıda uyuşmazlık ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla transfer fiyatlandırması ve buna bağlı olarak da örtülü kazanç dağıtımına ilişkin uygulanması gereken ilkeler için değişik çalışmaların yapılması ve bu çalışmalara göre belirlenen tekniklerin kesin çizgilerinin önceden duyurulması gerekmektedir.

Yaklaşık iki ay sonra 2007 yılı vergilendirme dönemi sona erecektir. Dönem kapanmadan önce konuya ilişkin ilkelerin belirlenmesi ve yine konuya ilişkin olarak gerek Kurumlar Vergisi mükelleflerine ve gerekse Gelir Vergisi mükelleflerine ön çalışma daha açıkçası hazırlık yapma olanağının sağlanması gerekmektedir.

Kurumlar Vergisi Yasası'nın 13'üncü maddesinin 5 numaralı bendi ile mükelleflerin ilişkili kişilerle yaptığı işlemlere ilişkin olarak belirleyeceği yöntem konusunda Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvurarak anlaşma yapma olanağı getirilmiş ve yöntem üzerinde anlaşma sağlanması halinde, bu yöntemin üç yılı aşmamak üzere belirlenen süre ve koşullar altında uygulanması öngörülmüştür.

Böyle bir durumun varlığı halinde yapılan başvurular üzerine Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından bir ön değerlendirme yapılacaktır.

2007 takvim yılına ilişkin vergilendirme işlemlerinin yukarıda belirtilen yönteme uygun yapılabilmesi için mevcut süre giderek kısaldığından büyük bir olasılıkla "anlaşma" yönteminin uygulanması artık bu yıl için imkânsız hale gelmek üzeredir.

2007 yılı hesapları üzerinden "transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı" hesaplamaları ilk defa yapılacaktır. Bu bağlamda da büyük bir olasılıkla Kurumlar Vergisi mükelleflerinin, ilişkili kişilerle bir takvim yılı içinde yaptıkları mal veya hizmet alım ya da satım işlemleri ile ilgili olarak "transfer fiyatlandırması, kontrol edilen yabancı kurum ve örtülü sermayeye ilişkin" olarak ayrı bir form düzenlenmesi zorunlu hale getirilebilecektir.

Tüm bu çalışmalar henüz Kurumlar Vergisi mükellefleri için yenidir ve dolayısıyla konuya ilişkin yönlendirmeler öncelikle yayımlanacak bakanlar kurulu kararına paralel olarak yayımlanması zorunlu hale gelecek bir Kurumlar Vergisi Genel Tebliğ ile belirlenecektir.

Büyük bir olasılıkla da 2007 yılı için söz konusu yasa maddesine ve yıl sonuna kadar yapılması beklenen konuya ilişkin düzenlemelere uygun davranmayanlara Vergi Usul Yasası açısından en azından belli bazı cezaların uygulanması da gündeme gelecektir. Ancak mükelleflerle meslek mensuplarının kanımızca daha ilk uygulama aşamasında bu tür zorluk ve haksızlıklarla baş başa bırakılması doğru bir yaklaşım değildir.

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=82585&YZR_KOD=157&ForArsiv=1