Anayasa Mahkemesinin yabancılara bono, yatırım fonu ve hisse senedinde sıfır stopajla ilgili iptal kararından sonra yatırım araçlarında vergileme rejimi tümüyle değişiyor.

Mahkemenin iptal gerekçesi doğrultusunda Gelir Vergisi Kanununun yatırım araçlarının vergilendirilmesini düzenleyen geçici 67'inci maddesi yeniden ele alınıyor.

Yapılan değerlendirmelere göre, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı çerçevesinde yabancıların yerli yatırımcıyla aynı stopaja tabi tutulması halinde, alım satıma aracılık eden kuruluşlara, yabancılar için de beyanname verme zorunluluğu gelecek. Bankalar ve aracı kurumlar, müşteri bazında takip yapacak, 3 aylık kar-zarar rakamları çıkartacak ve yıllık beyanname vermek durumunda kalacak. Ancak gerek bankalar, gerekse diğer aracı kuruluşlar, yatırım araçlarının el değiştirdiğini, bu durumda yabancılarda kimin için beyanname verileceğinin belli olmadığını belirtiyor. Bu kuruluşlar, yabancılar için beyan zorunluluğunun çok ciddi sıkıntı yaratacağını ifade ediyor. Diğer yandan Çifte Vergileme Anlaşmalarının da bono, yatırım fonu ve hisse senedine yatırım yapan yabancıların Türkiye'de vergilendirilmesinde sorun çıkaracağı ileri sürülüyor. Yeni düzenleme çalışmaları sırasında yabancıların da yetkililere, "Menkul kıymetlerde bizden ne kadar vergi alırsanız alın, ister yüzde 1, ister yüzde 10 fark etmiyor. Ancak bizden beyanname almayın" dediği belirtiliyor.

Anayasa Mahkemesinin iptalinin ardından yatırım araçlarında sıfır stopajın yaratacağı kayıp 1,2 milyar lira olarak hesaplanırken, gerek ortaya çıkan beyan sıkıntısı, gerekse vergi kaybı nedeniyle yeni bir sistem üzerinde çalışılıyor. Gelir Vergisinin geçici 67'inci maddesinin tümüyle yeniden ele alınmasını ve yatırım araçlarıyla ilgili vergileme rejiminin yenilenmesini öngören bu sistemle ilgili şu tespit ve değerlendirmelerde bulunuluyor:

"-Yatırım araçlarında şimdiki gibi alım-satım sırasında stopaj uygulanması bir alternatif. Bu yöntem kabul edilirse Kanunda yapılacak bir değişiklikle, alım-satım sırasında yabancılar beyan zorunluluğu dışında bırakılacak. Ancak yatırım araçlarında alım-satımda stopaj uygulamasına çok sıcak bakılmıyor.

-Hazine Bonosunda itfa sırasında stopaj uygulaması: Ağırlıklı olarak konuşulan bu yöntemde yerli ve yabancı ayrımı yapılmayacak ve Hazine Bonoları, itfa sırasında stopaja tabi tutulacak. Menkul kıymetler ilgili bu tür bir düzenleme, yeni Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra ihraç edilecek araçlar için uygulanacak. Daha önce ihraç edilen kıymetler, eski rejime tabi olacak.

-Yatırım fonu: A tipi yatırım fonlarında hisse senetleriyle ilgili hükümler uygulanacak. Günümüzde hisse senetlerinde stopaj oranı sıfır. Yatırım fonlarında ise yüzde 10. Burada bir denge kurulabilir ve A tipi fonlar ve hisse senetleri için yeni bir düzenlemeye gidilebilir.

-Diğer yatırım fonları: Bunlarda Hazine Bonolarına paralel bir değerlendirme yapılacak. A tipi yatırım fonları hisse senetleriyle, bono ağırlıklı fonlar ise bonolarla aynı rejime tabi olacak. Karma fonlar zaten fazla değil."

Bu arada Bankalar Birliğinin yatırım araçlarındaki yeni vergi rejimi öncesi, ekonomi yönetimine mevduattan kaçış uyarısında bulunduğu öğrenildi. Bankalar Birliğinin, yeni vergileme rejiminde Hazine Bonolarında sıfır stopaja yer verilmesi halinde, bunun mevduattan kaçışa neden olacağı endişesini taşıdığı ve şu ekonomi yönetimine şu görüşleri ilettiği belirtildi:

"Bankalarda kısa vadeli mevduatın ağırlığı çok fazla. Sektöre (kredi musluklarını açın) deniliyor. Ama bu ortamda kısa vadeli mevduat bankaları zorluyor. Mevduattan da yüzde 15 stopaj alınıyor. Eğer, yeni düzenlemelerle Hazine Bonolarına sıfır stopaj uygulanırsa, zaten kısa vadede duran mevduat çözülür ve bonolara kaçış başlar. Hazine bonosunda yüzde 10'un altındaki her stopaj oranı da mevduatta çözülmeye neden olur."

Bankalar Birliğinin yeni vergileme sistemine ilişkin görüş ve taleplerini, ekonomi yönetimine kapsamlı bir rapor şeklinde de sunacağı ifade ediliyor.

Öte yandan yeni vergileme rejiminde son kararı hükümet verecek. Yeni sistemle ilgili alternatifler, maliyet analizleriyle birlikte önce ekonomiden sorumlu Bakanların önüne konulacak. Ardından da Bakanlar Kuruluna sunularak, burada değerlendirilecek. Bu çerçevede Çeşitli Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapan Kanun Taslağı son şeklini alacak.

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=136878