Skip to content

Narrow screen resolution Wide screen resolution Auto adjust screen size Increase font size Decrease font size Default font size default color brick color green color
Yıllara yaygın inşaat ve onarma işleri vergileme ve Muhasebe Kayıtları PDF Yazdır e-Posta
06 Mart 2010

I- GİRİŞ

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 42 – 44. maddelerinde, yıllara yaygın inşaat ve onarma işleri ile ilgili düzenlemeler yer almaktadır.

Yıllara yaygın inşaat ve onarma işlerinin, en önemli özelliği kar veya zararın yıllık olarak değil, işin bittiği yılda tespit edilmesidir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesi “Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterilir” hükmünü içermektedir. Bu hükümden de anlaşılacağı gibi yıllara yaygın inşaat ve onarma işlerinde, kazancın tespiti ve beyan dönemi özel şekilde düzenlenmiştir.

Yıllara yaygın inşaat ve onarma işlerinde vergileme ve muhasebe kayıtları da özellik taşımaktadır. Yazımızda maliyet hesapları 7/A seçeneği doğrultusunda yıllara yaygın inşaat ve onarma işlerinde vergileme ve muhasebe kayıtları üzerinde durulacaktır.

II- MUHASEBE KAYITLARI

Müteahhit ile İl Özel İdaresi İmar ve Yapı İşleri Daire Başkanlığı arasında, A İnşaatı işi için anahtar teslimi götürü gider sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme, işin tamamı için 200.000 TL katma değer vergisi hariç bedel üzerinden akdedilmiştir. 01.10.2007 tarihinde başlanacak iş, 30.04.2008 tarihinde teslim edilecektir.

1- A İnşaatı hak ediş tahsilatı

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

102 BANKALAR HESABI 222.500

295 PEŞİN ÖDENEN VERGİLER VE FONLAR 6.000

295.01 (A) İnşaatı Stopajları 6.000

740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ 1.500

740.01 (A) İnşaatı 1.500

740.01.04 Damga Vergisi 1.500


350 A İNŞ. YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM HAKEDİŞ BEDELLERİ 200.000

391 HESAPLANAN KDV 30.000

Not:

a) 295 hesaba, GVK Md. 94/3 gereğince %3 kesinti tutarı yazılmıştır.

b) 391 hesaba, 99 Seri No.lu KDVK Genel Tebliği 5.2 gereğince, hesaplanan KDV’nin 5/6’sı yazılmıştır.

c) 740 hesaba, % 07,5 damga vergisi kesintisi yazılmıştır.

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

2- A İnşaatı, inşaat malzemelerinin stok hesabına alınması

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

150 İLK MADDE VE MALZEMELER 140.000

150.01 (A) inşaatı inşaat malzemeleri 120.000

191 İNDİRİLECEK KDV 25.200

102 BANKALAR 165.200

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

3- A İnşaatı, yıl içinde kullanılan inşaat malzemelerin stok hesabından düşülmesi

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ 110.000

740.01 (A) İnşaatı 110.000

740.01.01 İnşaat malzemeleri 110.000

150 İLK MADDE VE MALZEMELER 110.000

150.01 (A) İnşaatı inşaat malzemeleri 110.000

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

4- A İnşaatı, işçi ücret tahakkuku

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ 9.880

740.01 (A) İnşaatı

740.01.02 İşçi ücret ve giderleri 9.880

335 PERSONELE BORÇLAR 5.732

360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 1.068

361 ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KES. 3.080

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

5- A İnşaatı, çeşitli giderler


----------------------------------------- / --------------------------------------------------

740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ 10.000

740.01 (A) İnşaatı 10.000

740.01.03 Çeşitli giderler 10.000

191 İNDİRİLECEK KDV 1.800

100 KASA 11.800

Not :A inşaatı ile ilgili, yıl içinde yapılan kırtasiye, haberleşme, seyahat,

akaryakıt vb. giderler kasadan ödenmiştir.

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

6- A İnşaatı, dönem sonu kayıtları


----------------------------------------- / --------------------------------------------------

170 A İNŞAATI YILLARA YAY. İNŞ. VE ONARIM MLYT. 131.380

741 A İNŞAATI HİZMET ÜRETİM MALİYETİ 131.380

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

741 A İNŞAATI HİZMET ÜRETİM MALİYETİ 131.380

740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ 131.380

740.01 (A) İnşaatı 131.380

740.01.01 İnşaat Malzemeleri 110.000

740.01.02 İşçi Ücret Ve Giderleri 9.880

740.01.03 Çeşitli Giderler 10.000

740.01.04 Damga Vergisi 1.500

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

Gelir vergisi mükellefi olan müteahhit, yıl içinde katma değer vergisi beyannamelerini vermiş ve 3.000 TL katma değer vergisi ödemiştir. Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 120. maddesine göre yıllara yaygın inşaat ve onarım işleri, geçici verginin kapsamı dışında bırakılmıştır. Bu nedenle mükellef, yıl içinde geçici vergi beyannamelerini vermiş zarar veya kar bildirmemiştir.Diğer taraftan, mükellefin yıllara yaygın A inşaatı ile birlikte, proje çizimi gibi başka bir gelirinin olması halinde, A inşaatının bitmesini beklemeden, proje çizimi ile ilgili kazancını geçici vergi beyannamesinde beyan edecektir.

Mükellef, yıllık gelir vergisi beyannamesini de süresinde vermiş, zarar veya kar bildirmemiştir.

İzleyen yılda, geçen yıldan kalan 30.000 TL inşaat malzemesi kullanılmış ve A inşaatı tamamlanarak, geçici kabul tutanağı idarece onaylanmıştır.

2008 yılı muhasebe kayıtları:

1- A İnşaatı, gelir kesintisinin ilgili hesaba aktarılması


----------------------------------------- / --------------------------------------------------

193 PEŞİN ÖDENEN VERGİLER VE FONLAR 6.000

193.01 A İnşaatı Kesintisi 6.000

295 PEŞİN ÖDENEN VERGİLER VE FONLAR 6.000

295.01 A İnşaatı Kesintisi 6.000

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

2- A İnşaatı, hak ediş bedelinin sonuç hesabına aktarılması


----------------------------------------- / --------------------------------------------------

350 A İNŞ. YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE

ONARIM HAKEDİŞ BEDELLERİ 200.000

600 A İNŞ. YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE

ONARIM HAKEDİŞ BEDELLERİ 200.000

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

3- A İnşaatı, maliyetlerinin sonuç hesabına aktarılması


----------------------------------------- / --------------------------------------------------

622 SATILAN HİZMET MALİYETİ 161.380

170 A İNŞAAATI YILLARA YAY. İNŞ.

VE ONARIM MLYT. 131.380

740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ 30.000

740.01 A İnşaatı 30.000

740.01.01 İnşaat Malzemeleri 30.000

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

4- A İnşaatı gelir ve giderlerinin dönem karı veya zararı hesabına aktarılması

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

600 A İNŞ. YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE

ONARIM HAKEDİŞ BEDELLERİ 200.000

690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI 200.000

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI 161.380

622 SATILAN HİZMET MALİYETİ 161.380

----------------------------------------- / --------------------------------------------------

III- SONUÇ

Yukarıda yapılan yevmiye kayıtlarından da anlaşılacağı gibi, müteahhit, 2008 yılına ilişkin gelir vergisi beyannamesinde dönem karı olarak 38.620 TL beyan edecektir. Ödenmesi gereken gelir vergisinden, kesinti yoluyla ödenen 6.000 TL mahsup edilecek kalan tutarda vergi dairesine ödenecektir.

Şahin Giray GÜVECE*
Yaklaşım

(*) SMMM