4958 Sayılı Yasa ile sakatlığı nedeniyle 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 31'inci maddesi gereğince (İlgili Defterdarlığa müracaat ederek) alacakları vergi indirim belgesi ile vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılardan;

 - I. derecede (%80 ve yukarısı) sakatlığı olanlar yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak,

- II. derecede (%60-%80 arası) sakatlığı olanlar yaşları ne olursa olsun en az 18 yıldan beri sigortalı olmak ve en az 4000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak,

- III. derecede (%40-%60 arası) sakatlığı olanlar yaşları ne olursa olsun en az 20 yıldan beri sigortalı olmak ve en az 4400 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmaları

şartıyla emekli olacaklardır. - Yukarıda yer alan düzenleme 05.08.2003 ve daha sonraki tarihlerde ilk defa (sigortalı olan) işe giren engelliler ile ilgilidir,

- 4958 sayılı Yasa yürürlüğe girmeden (04.08.2003) ve öncesinde SSK sigortalısı olanlar için engelli derecelerine göre kademeli emeklilik uygulaması getirilmiştir. Yukarıda yer alan açıklamalardan sonra okuyucularımızın sorularını cevaplamış olalım.

Doğum tarihim: 1963 yılı. İlk işe giriş tarihim: 31.08.1981, Ben % 60 oranında özürlüyüm. Normal yoldan emekli olsam daha yüksek maaş alabilir miyim?

Belimde platin var. Normal emekliliğime daha 17 ay var. Bu arada adıma çıkmış iki adet SSK sicil numarası mevcut. (Öztürk ERDOGAN) Sayın ERDOĞAN, öncelikle adınıza çıkmış olan 2 farklı sicil numaranızın düzeltilmesi için kuruma müracaat etmeniz gerekmektedir.

- Normal olarak SSK'dan (Devredilen) emekli olabilmek için 25 yıl, 5075 gün ve 46 yaş şartına tabisiniz, şu an mevcut toplam prim gün ödeme sayınız ise 8.853 gün. - Normal olarak yaş şartı nedeniyle 2009 yılında emekli olabileceksiniz.

- Sorunuzda vergi indirim belgenizden bahsetmemişsiniz. Vergi indirim belgesi aldıktan sonra, 4958 sayılı Yasadan önce işe girmiş olmanız nedeniyle III. Derece engelliler için getirilen yaş şartı olmaksızın 15 yıl ve 3600 gün prim ödeme şartına tabisiniz.

- 506 sayılı Yasanın 61'inci maddesinde belirtilen aylık bağlama oranı, sigortalının toplam prim ödeme gün sayısının ilk 3600 günün her 360 günü için % 3.5, sonraki 5400 günün her 360 günü için % 2 ve daha sonraki her 360 gün için % 1.5 oranlarının toplamıdır. - 4958 sayılı Yasa ile değişik 34'üncü maddesi uyarınca engelliler için tanınan emekliliği hak etmiş bulunmaktasınız.

- Mevcut prim ödeme gün sayınızın yüksek olması nedeniyle, emekliliğe hemen müracaat etmeniz, normal emekliliğinizden 17 ay önce emekli aylığı almaya başlayacağınızdan lehinize olacaktır.

* * *

Bakmakla yükümlü kimsesi bulunan engellilere aylık bağlanır mı? Benim annem işçi emeklisi. Ben de onun üzerinden sağlık karnesi kullanmaktayım. 35 yaşındayım. Bekar bir bayanım. Hastaneden 2022 sayılı kanuna göre özürlü maaşından faydalanabilmek için özürlü raporu aldım. Özür oranım %60. Ayrıca ağır özürlü ibaresi bulunmakta raporumda. Bir türlü cevap bulamadığım bir soru var. Umarım bana yardımcı olursunuz. Merak ettiğim şu: Annem işçi emeklisi olmasına rağmen özürlü maaşı alma hakkım var mı? Annem üzerinden aldığım sağlık karnemi iptal ettirmem maaşı almam için yeterli olur mu? Çünkü pek çok kişi biliyorum, hem SSK'dan faydalanan hem de özürlü maaşı alan. Ama ben bu şekilde olsun istemiyorum. O nedenle sağlık karnemi iptal ettirirsem sorun ortadan kalkar mı? Maaşı almaya hak kazanabilir miyim? (Bahar ERDENSOY)

Sayın ERDENSOY,

özür oranınızın %60 olması nedeniyle, 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz Ve Kimsesiz Türk Vatandaşları İle Özürlü Ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmeliğin 10'uncu maddesinin a fıkrası uyarınca;

- Çalışma güçlerini % 40 ile % 69 arasında özürlü olduklarını tam teşekküllü hastanelerden alacakları sağlık kurulu raporu ile kanıtlayan,

- 18 yaşını doldurmuş bulunan ve herhangi bir işe yerleştirilememiş olan özürlülerden; kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmayan,

- Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamının aylık ortalamasına göre 2022 sayılı Kanunun 1'inci maddesinde belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak (76,63.- YTL.) tutardan daha az geliri olanlara aylık bağlanmaktadır.

Kanunen bakmakla yükümlü tabiri kimleri kapsar?

-Kanunen bakmakla yükümlü tabiri, özürlü kişinin tabi olduğu çalışma mevzuatına veya sosyal güvenlik kurumu mevzuatına göre bakmakla yükümlü sayılan anne, baba, eş ve çocuklar anlaşılacaktır.

-Dolayısıyla bu yasadan yararlanmak üzere kuruma müracaatınız sırasında sizden yukarıda belirtilen niteliklere haiz olup olmadığınız araştırılacaktır.

-Sayın ERDENSOY, Yönetmeliğin 4'üncü maddenin (c) bendindeki tanıma göre kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunduğu tespit olunanlara aylık bağlanmayacağı hüküm olunmuştur. Sizin Kuruma müracaatınız sırasında vermeniz gereken vukuatlı nüfus kaydından Annenizin size bakmakla mükellef ve SSK emeklisi olduğunun anlaşılacak olması nedeniyle, mevcut durumda 2022 sayılı Yasadan maalesef yararlanma imkanınız mevcut bulunmamaktadır. Sevgili okurlar, bir sonraki yazımızda Sosyal Güvenlik Reformu'ndan sonra engellilerin emeklilik durumlarına açıklık getirmeye çalışacağız. Sağlıcakla ve sosyal güvenlikle kalın...

FAKS: (0312) 433 59 19

http://www.bugun.com.tr/haberler/121107/p76699y235.asp