Esasen bedava kamu hizmeti kalmadı.

01.01.2002’den beri sağlık hizmetleri dahil tüm kamu hizmetlerinde indirim kaldırıldı. Ancak, belli durumlarda Bakanlar Kurulu kararları ile bazı kamu hizmetlerinden para alınmayabiliyor. Bütün bu hususlar 4736 sayılı Kanun ile düzenlenmiştir.

Gazi aylığı alanlar 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun, 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun ücretsiz veya indirimli tarife uygulanması ile ilgili hükümleri ise istisna kapsamındadır.

Sağlık hizmetlerinin sunumunda da bu durum geçerli. Belirtilen istisnalar ile Bakanlar Kurulu Kararları ile istisna tutulacaklar olanlar dışındakiler için artık bedava sağlık hizmeti yok. İllaki karşılığı ödenmek durumunda. Öyle ki, fakir oldukları için sağlık hizmetleri karşılanan hastane başhekimlerine vb. zimmet dahi çıkarılabiliyor.

Genel Sağlık Sigortası

Konunun genel sağlık sigortası ile de bir bağlantısı bulunmamakta. Nihayet, zorunlu genel sağlık sigortası uygulaması bir bütün olarak 01.10.2010 tarihi itibariyle yürürlüğe girecek. Memurlar, işçiler ve esnaf ile emekliler gibi büyük bir kesim kapsama girmiş ve sağlık hizmetleri de SGK tarafından karşılanıyor.

Ancak, yeşil kartlılar ile yukarıda sayılanların dışında kalıp da herhangi bir sağlık güvencesi bulunmayanlar için halihazırda GSS zorunlu olarak başlamadı. Kaldı ki, bu durmda olanlar da GSS primi ödemedikçe önümüzdeki dönemde sağlık hizmetlerinden yararlanamayacak. Bugün için zorunlu GSS kapsamında olmadıklarından sağlık güvencesi olmayanlar en azından acil sağlık hizmetlerinden bedava yararlanabiliyorlar.

Sağlık sigortası olmayanlara acil sağlık hizmeti

Çoğunlukla gazete ve televizyonlarda, sağlık güvencesi ve ödeme gücü olmayan vatandaşlarımızın hastanelerde “rehin” kaldığına dair haberler duyarız. Bu hoş olmayan durumları önlemek için Başbakanlık 25 Haziran 2008 tarih ve 2008/13 sayılı genelge yayınlamıştır.

Genelgeye göre, sağlık güvencesi olmayan tüm yurttaşarımızın acil durumlardaki sağlık hizmeti, ister devlet hastanelerinde olsun isterse özel sağlık tesislerinde olsun herhangi bir para istenmeden karşılanmak zorunda. Aksi halde, ilgililer hakkında idari ve adli işlem yapılabilecektir.

Yasal olarak mümkün mü?

Anayasa, 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, 2219 sayılı Hususi Hastaneler Kanunu, ilgili personel kanunları, Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi, Sağlık Bakanlığınca yürürlüğe konulan Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre, özel veya kamu ayrımı yapılmaksızın tüm sağlık kuruluşlarının acil durumlarda hastaya gereken tıbbi müdahaleleri yapmaları zorunludur.

Sağlık kuruluşları nasıl işlem yapacak

Acil sağlık hizmeti vermekle yükümlü bulunan kamu veya özel sağlık kuruluşları, acil vakaları hastanın sağlık güvencesi olup olmadığına veya ödeme gücü bulunup bulunmadığına bakmaksızın kabul edecek ve gerekli tıbbi müdahaleyi kayıtsız-şartsız ve gecikmeksizin yapacaktır. Hiçbir sağlık kuruluşu acil olarak gelen hastalara yeterli personeli, donanımı olmadığı, ilgili birimi veya boş yatağı bulunmadığı, hastanın sağlık güvencesi olmadığı ve benzeri sebeplerle gerekli acil tıbbi müdahaleyi yapmaktan kaçınmayacaktır.

Acil olarak sağlık kuruluşuna müracaat eden hastaların acil tıbbi müdahale ve tedavileri yapılırken hiçbir surette tedavi masraflarının nasıl karşılanacağı sorgulanmayacaktır. Hizmet bedelinin tahsili ile ilgili işlemler acil müdahale sağlandıktan sonra yapılacaktır.

Dahası, acil vakalarda acil sağlık hizmetinden yararlananlardan sosyal güvencesi bulunan kişilerin hizmet bedeli ilgili sosyal güvenlik kurumundan tahsil edilecek ve hastadan ayrıca ücret farkı da talep edilmeyecektir.

Sağlık kuruluşları masrafları ceplerinden mi karşılıyor

Herhangi bir sağlık güvencesi olmayan vatandaşlarımızdan ödeme gücü bulunmayanların acil sağlık hizmeti bedelleri kendilerinden talep edilmeyecektir. Tamam da sağlık kuruluşları bu giderlerini nasıl finanse edecekler?

Aslında sorunun cevabı sözü edilen Başbakanlık Genelgesinde verilmiştir:

Bunlardan kamuya ait sağlık kuruluşlarından ve özel tıp merkezi ile dal merkezlerinden acil sağlık hizmeti alanların hizmet bedelleri 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu hükümleri çerçevesinde sağlık kuruluşunun bulunduğu yer sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfından talep edilecektir. Bu konuda gerekli tedbirler ilgili vakıf başkanlıklarınca alınacaktır.

Özel hastanelerden acil sağlık hizmeti alanların hizmet bedelleri ise talep edilmesi halinde 2219 sayılı Hususi Hastaneler Kanununun 32’nci, 5393 sayılı Belediye Kanununun 38’inci ve 60’ıncı, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 18’inci maddeleri gereğince sağlık kuruluşunun bulunduğu yerin belediyesince ödenecektir. Bu amaçla belediyelerce bütçelerine yeterli ödenek konulacaktır.

Memet Eser

http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/14598029.asp?yazarid=284