Başlangıçtaki “vatansever” deyimi, Başbakan Erdoğan’ın, kayıtdışı çalışan ve vergi kaçıran kişileri ihbar edenler için kullandığı bir deyim.

Başbakan, 2007 yılı Ocak ayında, İstanbul Ticaret Odası’nda yaptığı konuşmada “Kayıtdışı çalışanı, vergi kaçıranı ihbar edin. Bunu yaparken de ‘arkadaşımı ihbar ediyorum’ diye üzüntü duymayın. Çünkü vergi kaçıranı ihbar eden vatanseverdir” demişti

Bu anlamda “vatansever” olarak tanımlananlara, 2009 yılında 782 bin lira da ikramiye ödendi.

İHBAR DİLEKÇELERİ
2009 yılında Gelir İdaresi Başkanlığı’na 5 bin 303 “ihbar dilekçesi” verildi. İhbar dilekçelerinin 1.874’ü hakkında, hiçbir işlem yapılmadı. İhbarda bulunan ve kendilerine “ihbar ikramiyesi” ödenmesini talep eden 127 kişiye de 782 bin 715 TL ikramiye ödendi.

Gelir İdaresi Başkanlığı ve vergi dairesi başkanlıkları ile defterdarlıklara (Alo Maliye 189 dahil) yapılan ihbarlar, tabloda gösterilmiştir.

İHBAR VE İKRAMİYE ORANI
Merak edenler için açıklayalım. İhbarın yazılı olarak yapılması gerekiyor. Dilekçede ihbar edenin adı, soyadı, adresi ve imzası bulunmalı. Yanıltıcı isim ve adres bulunan dilekçeler ilgili idare tarafından işleme konulmuyor. Ayrıca “Şu kişi çok vergi kaçırıyor” ya da “Çok büyük serveti var ama vergi ödemiyor” gibi yuvarlak ifadelere itibar edilmiyor. Somut örnekler ve delillerin bildirilmesi gerekiyor.

Muhbire yani ihbar eden kişiye “ihbar ikramiyesi” de veriliyor. İhbar ikramiyesi verilebilmesi için;

- Muhbir, kendini gizlememeli.

- İnceleme bitmeden önce ihbarından vazgeçmemeli.

- Muhbirin, vergi kayıp ve kaçağına dahil olup olmamasının herhangi bir önemi yok.

- Birden fazla muhbir, hepsinin de ihbarının gerçek olması durumunda, ilk önce ihbarda bulunana ikramiye ödenir.

- Vergi kayıp ya da kaçağının dayanağı olmadan iddia edilmesi halinde, muhbire ikramiye verilmez.

- Muhbir, “ihbar ikramiyesi” istiyorsa, bu durumu açıkça dilekçesinde “ihbar ikramiyesi istiyorum” diye belirtmeli. Aksi halde ikramiye verilmez.
İhbar ikramiyesinin oranı, yüzde 10. İkramiyenin, üçte biri vergi ve cezanın tahakkukundan, üçte ikisi ise tahsilinden sonra ödeniyor. Bu ikramiye, gelir vergisine değil ama veraset ve intikal vergisine tabi.

İHBARCININ DURUMU

Muhbir ve şikayetçilerin isimleri kesinlikle gizli tutuluyor ve hiçbir şekilde açıklanmıyor. Bunun tek istisnası, aramalı vergi incelemesi ile ilgili. VUK’nun 142. maddesine göre, “İhbar üzerine yapılan aramada, ihbar sabit olmazsa, nezdinde arama yapılan kişi, muhbirin adının bildirilmesini isteyebilir. Bu takdirde, vergi dairesi muhbirin ismini bildirmeye mecburdur.” Bu yasa hükmü ile asılsız ihbarlar karşısında mükelleflerin korunması amaçlanmıştır.

İhbar asılsız bile olsa, vergi incelemesi arama yapılmasını gerektirmiyorsa, muhbir açıklanmaz.

Şükrü Kızılot

http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/14730201.asp?yazarid=82&...