Skip to content

Narrow screen resolution Wide screen resolution Auto adjust screen size Increase font size Decrease font size Default font size default color brick color green color
Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı PDF Yazdır e-Posta
19 Kasım 2007
Image
  
  
Konuya İlişkin Genel Tebliğ, Resmi Gazetede Yayımlandı. Tebliğ ile ''Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı'' Olarak Kabul Edilen İşlemlere Açıklık Getirildi. İdare ile Anlaşma Esaslarına Yer Verildi

Maliye Bakanlığının, Kurumlar Vergisi Kanununun 1 Ocak 2007'de yürürlüğe giren ''Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı'' maddesi ile konuya ilişkin Gelir Vergisi Kanununda yapılan düzenlemelere ilişkin Genel Tebliği, Resmi Gazetenin 18 Kasım 2007 tarihli sayısında yayımlandı.

Türkiye'deki tam ve dar mükellef gerçek kişi ve kurumların tamamını kapsayan düzenlemede, ''ilişkili kişiler'' ile yapılan mal veya hizmet alım ya da satım işlemleri, ''transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı'' çerçevesinde değerlendirildi.

Tebliğde, bir kurum açısından ilişkili kişi kapsamı, ''kurumların kendi ortakları'', ''kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurumlar'', ''kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu gerçek kişi veya kurumlar'', ''kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar'', ''ortakların eşleri'', ''ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu'', ''üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları'' olarak sıralandı. Tebliğde ayrıca Kurumlar Vergisi Kanunu ve Gelir Vergisi Kanunu uygulaması yönünden kimin ilişkili kişi sayılacağı da örneklerle gösterildi.

Fiyat veya Bedel Tespit Yöntemleri

Kurumların veya gerçek kişilerin, ilişkili kişilerle, ''emsallere uygunluk ilkesine aykırı'' olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunmaları durumunda, kazanç transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılıyor.

Tebliğe göre, emsallere uygunluk ilkesi, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade ediyor. İşlem anında hiçbir etki olmaksızın objektif olarak belirlenen en uygun tutar olan bu fiyat veya bedelin, ilişkili kişilerle yapılan işlemlerde esas alınması gerekiyor.

Emsallere uygun fiyat ya da bedelin tespitinde kullanılan yöntemlerin de yine örneklerle açıklandığı tebliğe göre, mükellefler, ilişkili kişilerle yaptıkları işlemlerde uygulayacakları fiyat veya bedelleri, işlemin mahiyetine en uygun yöntemi kullanarak tespit edecekler. Emsallere uygun fiyata, geleneksel işlem yöntemleri olarak adlandırılan karşılaştırılabilir fiyat yöntemi, maliyet artı yöntemi ve yeniden satış fiyatı yönteminden herhangi birisiyle ulaşma olanağı yoksa mükellef, işlemlerin mahiyetine uygun olarak diğer yöntemleri kullanabilecek. Bu durumda ilişkili kişiler arasındaki işlemlerden doğan karı esas alan kar bölüşüm yöntemi ve işleme dayalı net kar marjı yöntemine başvurulabilecek. Tebliğde, tüm bu yöntemlerle çeşitli örneklerle açıklandı.

İdare ile Anlaşma

Tebliğde, mevzuata göre mükellefin ilişkili kişilerle yaptığı işlemlere ilişkin belirleyeceği yöntem konusunda Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına başvurarak anlaşma yapma olanağı bulunduğu belirtilerek, yöntem üzerinde anlaşma sağlanması halinde, bu yöntemin 3 yılı aşmamak üzere belirlenen süre ve koşullar altında kesinlik taşıyacağı kaydedildi.

Peşin fiyatlandırma anlaşması kapsamına kurumlar vergisi mükelleflerinin girdiği ifade edilerek, bu çerçevede, 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığına kayıtlı mükelleflerin, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren ise tüm kurumlar vergisi mükelleflerinin ilişkili kişilerle yaptıkları yurt dışı işlemlerine ilişkin olarak belirlenecek yöntem konusunda İdareye başvurmaları mümkün olduğu belirtildi.

Mükelleflerin ilişkili kişilerle yaptığı işlemlere yönelik belirleyeceği yöntem konusundaki başvurusu ve İdare tarafından yapılacak değerlendirmeye yer verilen tebliğde, anlaşmanın temel özellikleri, yenilenmesi ve iptali gibi konulara da açıklık getirildi

Tebliğe göre, ''emsallere uygunluk ilkesi'' doğrultusunda tespit edilen fiyat veya bedellere ilişkin hesaplamalara ait kayıt, cetvel ve belgelerin ispat edici kağıtlar olarak saklanması zorunlu olacak. Yöntemin seçilme gerekçelerini açıklayan en önemli unsurlar bu hesaplama ve belgeler olduğundan, seçilen yöntem ve bu yöntemin uygulanmasına ilişkin bütün hesaplama ve işlemlere ait belgeler ayrıntılı olarak tutulacak ve saklanacak.

Teşebbüs sahibi ve kurumların, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunarak tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı yapmaları durumunda Vergi Usul Kanununun cezalara ilişkin hükümleri uygulanacak. İdareye ibraz etme zorunluluğu getirilen bilgi ve belgeleri zamanında vermeyenler hakkında da yine Vergi Usul Kanununun cezalara ilişkin hükümlerine başvurulacak.

Tebliğde, patent, ticari marka, ticari unvan, tasarım ya da model gibi sınai varlıkların kullanım hakkı ile edebi, sanatsal eserlerin mülkiyet hakları ile ticari bilgi birikimi ve ticari sırlar gibi fikri hakları kapsayan gayri maddi haklar konusu da ele alındı. Gayri maddi haklarda emsallere uygunluk ilkesinin ne şekilde uygulanacağı ve emsallere uygun bedelin nasıl tespit edileceğine açıklık getirildi.

 
 
[ Geri ]