Konuyu bana gelen sorulardan hareketle soru cevap formunda ele almaya çalıştım.

1- Yurt dışından satın alınan bilgisayar programları KVK'nın 30. maddesine göre (eski KVK 24) neden stopaja tabi tutulmaz?

Bu soruya uzunca bir süre stopaja tabi tutulur yanıtı vermiştik. Ancak mali idarenin ard arda verdiği ve artık kalıcı olduğuna inandığımız muktezalarından sonra, şayet programı şirketinizde kullanmak için aldıysanız, çoğaltıp satma gibi bir amacınız yoksa "stopaj" yapılmayacak diyoruz.

Uygulamada şayet stopaj yapıyorsanız mukteza alarak uygulamanızı değiştirmenizi tavsiye ediyoruz.

2- Bilgisayar programları için sorumlu sıfatıyla KDV beyanında bulunulacak mı?

Mali İdare şirketlerin kendi kullanımları için satın aldığı (kullanım hakkını aldığı) bilgisayar programları için "ticari mal", dolayısıyla elde edenler açısından da "ticari kazanç" değerlendirmesi yapmıştır. Hal böyle olunca dar mükelleflerin (yurt dışındaki bilgisayar programı satıcısının) Türkiye'den elde ettiği gelir ticari kazanç olmaktadır. Bu kabil kazançlar Türkiye'de sorumlu sıfatıyla KDV'ye tabi değildir.

Verilen muktezalarda KDV konusuna yer verilmemiş olup bizim kişisel değerlendirmemizdir.

Bakanlık Gümrükler Baş Müdürlüğü'ne yazdığı genel bir yazıda (B.07.0.GEL.0.55/5521-60-18720 sayı ve 26.04.2002 tarihli yazı) bilgisayar yazılım bedellerinin gümrükte beyan edilmesi ve KDV vb. mali yükümlülüklerin sadece taşıyıcı medyaların (CD, DVD, taşınabilir harddisk vb.) değerinin üzerinden değil, yazılım değeri dahil değerleri üzerinden ödenmesi gerektiğini bildirmişti. Bir bakıma bu görüş de SS KDV uygulanmaması gerektiği görüşümüzü teyid etmektedir.

3- Stopaj yapılmaması için bilgisayar programının ille Türkiye ile çifte vergilemeyi önleme anlaşması bulunan bir ülkeden mi alınması gerekiyor?

Hayır. Böyle bir zorunluluk yok. Şayet bu kabil gelirler yabancı satıcı açısından ticari kazanç mahiyetinde ise (ki bakanlık muktezalarında böyle değerlendiriyor) ikili anlaşma olmasa dahi KVK'nın 30. maddesine dayanılarak stopaj yapılmaması gerekmektedir.

4- Bilgisayar programları aktifleştirilmeli mi?

Evet. Sadece program değil, program şayet şirketinize veya sektörünüze uyarlanıyor ise uyarlama çalışmaları için yapılan ödemeler de dahil edilerek aktifleştirilmelidir.

5- Bilgisayar programları kaç yılda amorti edilecek?

VUK 333 sayılı tebliğdeki listede bilgisayar yazılımları için üç yıllık bir amortisman süresi öngörülmüştür. Ayrıca 365 seri nolu VUK Genel Tebliği'nde lisans ödemeleri için 15 yıllık sürede amortisman öngörülmüş olup zaman zaman bilgisayar (yazılımları) programları karşılığı yapılan (lisans kullanım) ödemeleri ile karıştırılabilmektedir. Oysa lisans kullanımı geniş bir kavram, bilgisayar yazılımları ayrıca/özel olarak düzenlenmiş olduğundan ister satın alınsın, ister şirkete özel yazdırılsın, isterse de kullanım hakkı alınsın yapılan ödeme "bilgisayar yazılım" ödemesidir ve bu çerçevede 3 yılda amorti edilmelidir.

6- Bilgisayar programları danışmanlık ücretleri doğrudan gider yazılabilir mi?

Evet, yazılabilir. Program işletilmeye başladıktan sonra, kullanım süresince karşılaşılacak problemler için danışmanlık hizmeti alınabilir. Bu tür ödemeler işletme tarafından "gider" olarak dikkate alınabilecek ödemelerdir. Tabi ki diğer yıla sarkan ödemeler ilgili yılında dikkate alınacaktır.

7- Bilgisayar programları gümrük vergisine tabi mi? Nasıl ödenecek?

Önceleri gümrükte vergi sadece taşıyıcı medya değeri üzerinden alınırken, mali idarenin konuya ilişkin bir yazısı sonrasında tereddüt oluşmuştur. İdare 26.04.2002 tarih ve 18720 sayılı yazısı ile, KDV Kanununun 21. maddesine atfen, değeri veya maliyeti, ithal taşıyıcı ortamdan ayrılabilen verilerin kıymetinin, gümrükte katma değer vergisi matrahına dahil edilerek işlem yapılması gerektiğini belirtmiştir.

8- Internet üzerinden alış verişler nasıl belgelenecek?

Internet üzerinden kredi kartı ile yapılan alış verilerde kendi yazıcınızdan alacağınız döküm ve bankanızdan alacağınız dekont yapılan alış veriş için yeterli belge olarak kabul edilmektedir.

9- Kurye ile yurt dışından gelen eşyalar için gümrükte beyan zorunlu mu? SS KDV yapılsa yetmez mi?

Ticari nitelikteki ve değeri 100 EUR'yu aşan malların mutlaka gümrükte beyanı ve gerekli vergilerinin ödenmesi gerekmektedir.

Yolcu beraberinde şirket için getirilen malların da gümrükte beyanı bir zorunluluktur. Gümrükte beyan edilmez, fatura sonradan gelirse SS KDV beyanı yapılsa dahi gümrükte beyan edilmeksizin yurda sokulmuş bir eşya söz konusu olur ve ağır yaptırımlarla karşılaşılabilir.

10- Bilgisayar programları güncelleme (up grade) ücretleri doğrudan gider yazılabilir mi?

Yıllık (amortisman) doğrudan gider yazabilme sınırını aşan bu tür ödemelerin bilgisayar programının kalan amortisman süresince amorti edilmesi savunulabilecektir. Ancak program amorti olmuşsa veya yapılan ödeme yeni bir versiyon ödemesi mahiyetinde ise yeni bir bilgisayar yazılımı gibi üç yılda amortismana tabi tutulmalıdır.

Zeki Küçük

http://www.dunyagazetesi.com.tr/zeki-gunduz_50_0_yazar.html