Sağlık Uygulama Tebliği ilk olarak 15.06.2007 tarihinde yürürlüğe girmiş 2008 SUT ile uygulamadan kaldırılmıştır.

Daha sonra 2008 yılı Sağlık Uygulama Tebliği 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiş 2010 SUT ile uygulamadan kaldırılmıştır. Son olarak 2010 yılı Sağlık Uygulama Tebliği 25.03.2010 tarih 27532 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanmıştır. Bu kapsamda Sut Eki EK-2/G Listesi ile eki EK-5/A Listesinde yer alan 302.542 ila 302.547 kod numaralı işlemler ve 380.031 kod numaralı işlem fiyatları 15.01.2010 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde, diğer hükümleri 01.04.2010 tarihinde, yürürlüğe girmiştir.

Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ile sağlık yardımları Sosyal Güvenlik Kurumu’nca karşılanan ve kapsam maddesinde tanımlanan genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin; Kurum’ca finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri, yol, gündelik ve refakatçi giderlerinden yararlanma esas ve usulleri ile bu hizmetlere ilişkin Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu’nca belirlenen ödenecek bedellerin bildirilmesi amaçlanmaktadır.

2008 SUT ile 2010 SUT’u karşılaştırdığımızda 2008 SUT’ta yer alan hükümlerinin birçoğunun değişmeden 2010 SUT’ta da yer aldığı görülmektedir. Ancak sağlık hizmeti alan vatandaşları doğrudan ilgilendiren ilave ücret hesaplanma yöntemi 2010 SUT’ta değiştirilmiştir.

Makalemizde öncelikle ilave ücret nedir, kimlerden hangi oranlarda alındığından bahsettikten sonra 01.04.2010 tarihinde yürürlüğe giren 2010 SUT ile değiştirilen ilave ücret hesaplama yönteminden bahsetmeye çalışacağız.

II- İLAVE ÜCRET

Kamu idaresi sağlık hizmeti sunucuları dışındaki vakıf üniversiteleri dahil sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularınca, Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu’nca belirlenen sağlık hizmetleri bedeline ek olarak, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü oldukları kişilerden sağlık hizmeti sunucularının giderleri ve ürettikleri sağlık hizmetlerinin maliyetleri, yapılan sübvansiyonlar gibi kriterler dikkate alınarak bu bedellerin bir katına kadar ilave ücret alabilmektedir. Bu kapsamda halk arasında fark ücret olarak bilinen ilave ücret; vakıf üniversiteleri dahil sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları tarafından verilen sağlık hizmetine istinaden Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan ücretin dışında doğrudan sağlık hizmeti alan vatandaşlardan alabileceği ücrettir.

İlave ücretin tavanını belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. 8 Aralık 2009 tarih ve 27426 sayılı (mükerrer) Resmî Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı’nda 01.01.2010 tarihi itibariyle Kamu idaresi sağlık hizmeti sunucuları dışındaki vakıf üniversiteleri dahil Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenen ölçütlere göre (hizmet kalite standardı, hasta hakları, hasta ve çalışan güvenliği, hastane hizmet dilim endeksi, hastane kapasitesi, çalışan hakları ve hukuki sorumluluklar vb.) sınıflandırılan sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları, Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu’nca belirlenen sağlık hizmetleri bedelinin en fazla % 70’ine kadar ilave ücret alabileceği belirtilmektedir.

A- ÖZEL HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI

2010 Ocak ayında Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Türkiye’de faaliyet gösteren tüm hastaneler puanlandırılmıştır. Hangi hastanenin hangi sınıfta olduğu www.sgk.gov.tr adresinin duyurular bölümünde yer almaktadır. Nitekim özel hastaneler hangi sınıfta olduğunu gösteren tabelayı herkesin göreceği bir yere asmak zorundadır. Buna göre hangi sınıftaki hastanenin ne kadar fark ücret alabileceği şöyledir:

1- 0-200 puan arası hastaneler % 30,

2- 201-400 puan arası hastaneler % 40,

3- 401-600 puan arası hastaneler % 50,

4- 601-800 puan arası hastaneler % 60,

5- 801-1000 puan arası hastaneler % 70

Bu oranlar genellikle halk arasında bilindiği gibi özel hastanelerin belirlediği fiyatlar üzerinden değil SGK tarafından belirlenen fiyatlar üzerinden hesaplanmaktadır. Özel hastaneler alacakları fark ücretleri bulunduğu puan aralığındaki oran üzerinden alabileceklerdir.

B- İLAVE ÜCRET ALINMAYACAK KİŞİLER

Kurumla sözleşmeli resmi sağlık kurum ve kuruluşları tarafından sevk edilmeleri koşuluyla,

● 24.02.1968 tarih ve 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre şeref aylığı alan kişilerden,

● 03.11.1980 tarih ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan kişilerden,

● Harp malûllüğü aylığı alanlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamında aylık alanlardan ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerden

otelcilik hizmetleri hariç olmak üzere ilave ücret alınamaz.

C- İLAVE ÜCRET ALINMAYACAK SAĞLIK HİZMETLERİ

Kimlerden ilave ücret alınamayacağı yukarıda belirtilmiştir. Bunun yanında herhangi bir kişi ayrımına gitmeksizin bazı sağlık hizmetlerinden ilave ücret alınmaması gerekmektedir. Söz konusu sağlık hizmetleri;

● Acil haller nedeniyle sunulan sağlık hizmetleri,

● Yoğun bakım hizmetleri,

● Yanık tedavisi hizmetleri,

● Kanser tedavisi (radyoterapi, kemoterapi, radyo izotop tedavileri),

● Yenidoğana verilen sağlık hizmetleri,

● Organ, doku ve hücre nakilleri,

● Doğumsal anomaliler için yapılan cerrahi işlemlere yönelik sağlık hizmetleri,

● Diyaliz tedavileri,

● Kardiyovasküler cerrahi işlemleri,

● Öğretim üyesi tarafından verilen sağlık hizmetleridir.

III- İLAVE ÜCRETİN HESAPLANMASI

01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren ve 2010 SUT ile uygulamadan kaldırılan 2008 SUT’a göre ilave ücret uygulaması doğrudan Ek-7, Ek-8 ve Ek-9 da yer alan fiyatlar üzerinden özel hastane ve vakıf üniversite hastanelerinin %30-%70 arsındaki bir oranla çarpılması sonucu hesaplanmaktaydı.

Daha sonra 01.04.2010 tarihi itibariyle yürürlülüğe giren 2010 SUT ile hesaplama yöntemi değiştirilmiştir. Buna göre; Kurum’ca finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri için Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu tarafından belirlenen Kurum’ca ödenecek bedeller SUT ve eki listelerde yer almaktadır. Ancak Komisyonca SUT eki EK-7, EK-8 ve EK-9 Listelerinde yer alan işlemler için ödemeye esas puanlar ile katsayı (0,593) belirlenmiş olup işlem bedeli, ilgili puan ile katsayının çarpımı sonucu bulunacak tutardır.

Konunun daha iyi anlaşılması için aynı tedavinin 2008 ve 2010 SUT’a göre hesaplama yöntemleri aşağıda belirtilmiştir.

A- 2008 SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİ’NE GÖRE İLAVE ÜCRET HESAPLAMASI

Bayan (A) 11.01.2010 tarihinde X özel hastanesinde normal doğum yapmıştır. 1 gün sonra şifa ile taburcu olan Bayan A dan doğum sonucu ne kadar ilave ücret alınabilir?

2008 SUT ekinde yer alan Ek-9 da normal doğum ücreti 400,00-TL dir. Özel X Hastanesini “Özel Hastaneler İle Vakıf Üniversite Hastanelerinin Puanlandırılması Hakkında Yönerge” kapsamında 800-1000 arasında bir puan alan hastane olduğunu varsayarsak…

400,00 x %70 = 280,00 TL

2008 SUT’ta yer alan tek yataklı banyolu, tv, telefonu bulunan odalar 25,00 TL’dir. Yine 2008 SUT’ta işlem bedelinin 3 katına kadar ilave ücret alınabileceği belirtilmektedir. Buna göre;

25,00 TL x 3 = 75,00 TL

X Hastanesinin 2008 SUT’a Göre Alabileceği İlave Ücret Tavanı

280,00 + 75,00 = 355,00 TL’dir.

B- 2010 SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİ’NE GÖRE İLAVE ÜCRET HESAPLAMASI

Bayan (A) 11.04.2010 tarihinde (X) özel hastanesinde normal doğum yapmıştır. 1 gün sonra şifa ile taburcu olan Bayan (A)’dan doğum sonucu ne kadar ilave ücret alınabilir?

2010 SUT’ta normal doğum için belirlenen işlem puanı Ek-9 da yer almaktadır ve 674,54 olarak belirlenmiştir. Buna göre;

674,54 x 0,593 = 400,00 TL

400,00 x %70 = 280,00 TL

Sözleşmeli sağlık kurumları, tek yataklı, banyolu, tv ve telefonu bulunan odalarda sundukları otelcilik hizmetleri için SUT eki EK-8 Listesinde 510.010 kod ile yer alan “Standart yatak tarifesi” işlem bedelinin üç katını geçmemek üzere kişilerden ilave ücret alabilir. Günübirlik tedavi kapsamındaki işlemler sırasında verilen otelcilik hizmeti için ise en fazla SUT eki Ek-8 Listesinde yer alan “Gündüz yatak tarifesi” işlem bedelinin 3 katına kadar ilave ücret alınabilir. Ek-8 de Standart yatak tarifesi için belirlenen işlem puanı 50,59 olarak belirlenmiştir. Buna göre;

Otelcilik Hizmeti İçin Alınabilecek İlave Ücret

50,59 x 0,593 =30,00 TL

30,00 TL x 3 = 90,00 TL

(X) Hastanesinin 2010 SUT’a Göre Alabileceği İlave Ücret Tavanı

280,00 + 90,00 = 370,00 TL’dir.

IV- SONUÇ

2008 SUT kapsamında Ek-7, Ek-8 ve Ek-9’da sağlık hizmetleri fiyatlandırma komisyonunca belirlenen fiyatları yer almaktaydı. 2010 SUT’ta ise fiyatlar yerine işlem puanları yer almaktadır. Böylece tedavi hizmeti fiyatı; Ek-7, Ek-8 ve Ek-9 da belirtilen puanlar ile katsayının (0,593) çarpımı sonucu bulunacak tutardır. Bundan sonra SGK tarafından söz konusu eklerde yer alan işlemler ile ilgili herhangi bir işlem puanı değiştirildiğinde sadece o tedavi işleminin fiyatı değişecektir. 2010 SUT’ta belirlenen 0,593 katsayısı değiştirildiğinde ise Ek-7, Ek-8 ve Ek-9 da yer alan işlemlerin tamamının fiyatı değişecektir. Vakıf üniversite hastanesi ve özel hastanelerden sağlık hizmeti alacak olan vatandaşların 2010 SUT ile yapılan bu değişikliği göz önünde tutmaları faydalarına olacaktır. Zira vatandaşların hesaplama yönetimini öğrenmeleri haklarını korumaları açısından önem arz etmektedir.

Mehmet KARA*
Yaklaşım

______________________________

(*) Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettişi