|
5604 sayılı “Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun” 28 Mart 2007 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmış ve yayım tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Aşağıda mali tatil uygulaması ile ilgili açıklamalarımız dikkatinize sunulmaktadır.
I. Mali tatilin uygulanacağı tarihler
Kanunun 1. maddesi uyarınca her yıl Temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dahil) mali tatil uygulanmaktadır. Bu hüküm uyarınca 2010 yılında mali tatil, 1 Temmuz Perşembe günü başlayacak ve 20 Temmuz Salı günü akşamı sona erecektir.
II. Mali tatil kapsamına girmeyen süreler
5604 sayılı Kanunun 1. maddesinin 7. fıkrasında, gümrük idareleri, il özel idareleri ve belediyeler tarafından tarh ve/veya tahsil edilen vergi, resim ve harçlarla (ithalde alınan katma değer vergisi, emlak vergisi, çevre temizlik vergisi vb.) ilgili olarak mali tatil uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır.
Kanunun 1. maddesinin vermiş olduğu yetkiye istinaden Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan 1 sıra numaralı “Mali Tatil Uygulaması Hakkında Genel Tebliğ”de ise aşağıda belirtilen sürelerin mali tatil nedeniyle uzamasının söz konusu olmayacağı belirtilmektedir. Buna göre;
a. Özel tüketim vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi, özel iletişim vergisi ile şans oyunları vergisine ilişkin olarak verilmesi gereken beyannamelerin verilme ve ödeme süreleri,
b. İcra yoluyla yapılan satışlarda katma değer vergisi uygulamasına yönelik “(5) No.lu Katma Değer Vergisi Beyannamesi”nin verilme ve ödeme süresi,
c. Sürekli beyanname vermek zorunda olanlar dışındaki resmi kuruluşlar tarafından müzayede mahallerindeki satışlar dolayısıyla tahsil edilen katma değer vergisinin, 15 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (I/3) bölümünde belirtilen ödeme süresi,
d. 1512 sayılı Noterlik Kanununun 118. maddesine göre noterler tarafından tahsil edilen damga vergisi ve harç bedellerinin anılan Kanun’un 119. maddesi uyarınca ilgili vergi dairesine bildirilmesine ilişkin olarak verilecek beyannameler ile süreksiz yükümlülük şeklinde değerlendirilen ve 492 sayılı Harçlar Kanunu’na göre verilen (1), (2) ve (4) No.lu beyannamelerin verilme ve ödeme süreleri,
e. Kanuni süresinden sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen beyannamelerin ödeme süresi,
f. Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu kesintilerine ilişkin olarak verilmesi gereken bildirimlerin verilme ve ödeme süreleri,
mali tatil sebebiyle uzamamaktadır.
Öte yandan, özel kanunlarında ödeme süreleri tespit edilmemiş amme alacaklarının ödeme sürelerinin, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tayin edilmesi ve tayin edilen sürelerin de mali tatile rastlaması halinde bu alacaklar için belirlenen ödeme sürelerinin, mali tatil nedeniyle uzaması söz konusu olmayacaktır.
III. Mali tatil nedeniyle uzayan süreler
5604 Sayılı Kanunun 1. maddesi uyarınca, son günü mali tatile rastlayan aşağıda belirtilen süreler, tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren 7 gün uzamış sayılmaktadır.
A. Beyana dayalı tarhiyatta, beyannamelerin verilme süreleri
5604 sayılı Kanun’la, verilme sürelerinin sonu mali tatile rastlayan beyannamelerin, mali tatilin son gününü izleyen yedinci gün akşamına kadar verilebilmesi hükme bağlanmıştır. Buna göre, verilme süresi sonu mali tatile rastlayan beyannameler 27 Temmuz 2010 Salı günü akşamına kadar verilebilecektir.
1 sıra numaralı “Mali Tatil Uygulaması Hakkında Genel Tebliğ”de konuya ilişkin olarak verilen örneğin 2010 yılına uyarlanmış hali aşağıdadır. Sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunmayan (B) Limited Şirketinin, 1 Temmuz 2010 tarihinde düzenlediği sözleşmeye ilişkin damga vergisini 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 22. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca kağıdın düzenlendiği tarihi izleyen 15 gün içinde vergi dairesine bir beyanname ile bildirmesi gerekmektedir. Bu sürenin son günü olan 16 Temmuz 2010 tarihi mali tatile rastladığından, söz konusu beyannamenin verilme süresinin son günü, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren 7 gün uzamak suretiyle, 27 Temmuz 2010 tarihi olacaktır.
İlgili kanunlarına göre 2010/Temmuz ayında verilmesi gereken ancak verilme sürelerinin sonu mali tatile rastlayan beyannameler, dileyen mükellefler ve vergi sorumluları tarafından mali tatil süresi içinde de verilebilecektir.
B. İkmalen, re'sen veya idarece yapılan tarhiyatta, vadesi mali tatile rastlayan vergi, resim ve harçlar ile vergi cezaları ve gecikme faizlerinin ödeme süreleri
İkmalen, re'sen veya idarece yapılan tarhiyatta, vadesi mali tatile rastlayan vergi, resim ve harçlar ile vergi cezaları ve gecikme faizlerinin ödeme süreleri de mali tatil uygulaması sebebiyle, tatilin son gününü izleyen yedinci gün akşamına kadar (27 Temmuz 2010) uzatılmaktadır.
Örneğin, bir vergi inceleme raporuna dayanılarak re’sen veya ikmalen tarh edilen bir vergi ve cezaya ilişkin olarak vergi dairesince düzenlenen vergi ve ceza ihbarnamesinin tebliğinden itibaren geçmesi gereken 30 günlük sürenin sonunun mali tatile rastlaması halinde, bu ihbarnamelerde gösterilen vergi, resim, harç ve cezalar, mali tatilin son gününü izleyen yedinci günü akşamına kadar (27 Temmuz 2010) ödenebilecektir.
C. Uzlaşma veya cezada indirim hükümlerinden yararlanmak amacıyla yapılacak başvurulara ilişkin süreler
Vergi Usul Kanunu’nun ek 1. maddesinde, mükelleflere, ikmalen, re'sen veya idarece tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi cezalarının tahakkuk edecek miktarları konusunda idare ile anlaşma olanağı sağlayan “uzlaşma” hükümleri yer almaktadır. Bu hakkın kullanılması ile ilgili olarak vergi ve ceza ihbarnamesinin tebliği tarihinden itibaren verilen 30 günlük süre ile yine aynı Kanunun 376. maddesi hükümleri kapsamında mükelleflere vergi ziyaı ve usulsüzlük cezalarında belirli koşullarla indirim olanağı sağlayan uygulama için verilen 30 günlük süre de mali tatil uygulamasından etkilenmektedir. Başka bir deyişle sonu mali tatile rastlayan bu sürelerin, 27 Temmuz 2010 Salı gününe kadar uzadığı kabul edilmektedir.
D. Devamlı bilgi verilmesine ilişkin süreler
Vergi Usul Kanunu’nun 149. maddesi hükümleri kapsamında, kendilerinden vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak devamlı bilgi istenilen kamu idare ve müesseseleri ile gerçek ve tüzel kişiler, verilme süresi sonu mali tatile rastlayan bilgileri, 27 Temmuz 2010 Salı günü akşamına kadar gönderebilecektir.
IV. Mali tatil nedeniyle işlemeyen süreler
A. Dava açma süreleri
İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun (IYUK) 8. maddesinde, ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış olan tarhiyatlara karşı mükelleflerin dava açma süresi, kendi kanunlarında özel bir süre belirtilmemiş ise, tarhiyata ilişkin vergi/ceza ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün (Ödeme emrine karşı açılan davalarda 7 gün) olarak belirlenmiştir.
Dava açma süresinin son gününün mali tatile rastlaması halinde süre, mali tatil süresince işlemeyecektir. Mali tatil nedeniyle uzayan dava açma süresinin son gününün 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu uyarınca çalışmaya ara verme süresine rastlaması durumunda ise dava açma süresi, çalışmaya ara vermenin sona erdiği günü izleyen günden itibaren yedi gün uzayacaktır. 2577 Sayılı Kanunun 61. maddesinde ise bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinin her yıl Ağustosun birinden Eylülün beşine kadar çalışmaya ara verecekleri hükmü yer almaktadır.
Örnek
Yapılan ikmalen tarhiyat sonucu düzenlenen vergi/ceza ihbarnamesinin 16 Haziran 2010 Çarşamba günü mükellefe tebliğ edilmesi durumunda, söz konusu tarhiyata karşı dava açma süresi 16 Temmuz 2010 Cuma günü sona erecektir. Ancak, 1 Temmuz-20 Temmuz 2010 döneminin mali tatil olması sebebiyle, söz konusu sürenin mali tatile rastlayan 16 günlük kısmı işlemeyecek ve dava açma süresi mali tatilin sona erdiği tarihten itibaren 16 gün uzamak suretiyle 5 Ağustos 2010 Perşembe günü mesai saati bitiminde sona erecektir.
5 Ağustos 2010 tarihinin de 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu uyarınca çalışmaya ara verme süresine (1 Ağustos-5 Eylül) rastlaması nedeniyle dava açma süresi, çalışmaya ara vermenin sona erdiği günü izleyen günden itibaren 7 gün uzayacak ve dava açma süresinin son günü 12 Eylül 2010 tarihi olacaktır. Ancak bu tarih de Pazar gününe geldiğinden 13 Eylül 2010 Pazartesi günü mesai sonuna kadar dava açılabilecektir.
B. Vergilemeye ilişkin işlemlerin defterlere kayıt süresi
Vergi Usul Kanunu’nun “Kayıt zamanı” başlıklı 219. maddesinde yer alan ve vergilemeye ilişkin işlemlerin defterlere kaydedilmesi için geçerli olan 10 ve 45 günlük süreler mali tatil süresince işlemeyecektir.
C. Bildirme süreleri
Bildirmeler, Vergi Usul Kanununun 153 ila 170. maddeleri arasında düzenlenmiş ve Kanunun 168. maddesinde de bildirmelerin hangi süreler içinde yapılacağı belirlenmiştir. Bildirim sürelerinin mali tatile rastlaması halinde ise süre, mali tatil süresince işlemeyecektir.
V. Mali tatil süresince defter ve belgelerin ibrazı ve vergi incelemesine başlanması
Mali tatilin etkileneceği bir diğer durum da, vergi incelemeleridir. 5604 sayılı Kanunun 1. maddesinin 4 numaralı fıkrasında, mahkeme kararı veya Cumhuriyet Savcılıklarının talebi üzerine yada Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yapılan aramalı incelemeler hariç olmak üzere, mali tatil süresince inceleme amacıyla defter ve belgelerin ibrazının talep edilemeyeceği ve mükellefin işyerinde incelemeye başlanılamayacağı hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükümden mali tatil süresince hiç bir incelemenin yapılamayacağı anlamının çıkarılmaması gerekmektedir. Belirtilen fıkradan da anlaşıldığı üzere, sadece mükellefin iş yerinde yapılacak vergi incelemelerine başlanılamayacağı kararlaştırılmıştır.
Mali tatil süresinden önce başlanılmış olan bir incelemeye bu süreden önce ibraz edilen defter-belge üzerinde devam edilebilecek; ancak, bu süre zarfında mükelleften ilave defter, belge ve bilgi talep edilemeyecek, mükellef veya vergi sorumlusu, inceleme sonucunda yapılacak tespitlerin yer aldığı tutanağı imzalamaya davet edilemeyecektir.
5604 Sayılı Kanun’un 1. maddesinin 5 numaralı fıkrası hükümleri ile mali tatil süresince, vergi ve ceza ihbarnameleri ile mahsup taleplerine yönelik olanlar hariç, bilgi isteme taleplerinin mükelleflere ve vergi/ceza sorumlularına bildirilmesi de engellenmiştir. Ancak, mali tatil süresi içinde gerçekleşen tebligat işlemlerinde, kanunda öngörülen süreler, mali tatilin son gününden itibaren işlemeye başlayacaktır.
VI. Mali tatilin sona erdiği günü izleyen 7 gün içinde biten kanuni ve idari süreler
5604 Sayılı Kanunun 1. maddesinin 6 numaralı fıkrasında, mali tatilin sona erdiği günü izleyen 7 gün içinde biten kanuni ve idari sürelerin, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren 7. günün mesai saati bitiminde (27 Temmuz 2010) sona ermiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır.
Örneğin, mükellef (A)’nın, Haziran/2010 vergilendirme dönemine ait muhtasar beyannamesini
23 Temmuz 2010 gününün mesai saati sonuna kadar vermesi gerekmektedir. Ancak bu tarih mali tatil süresinin sona erdiği günü izleyen 7 gün içerisinde bulunduğundan, söz konusu beyannamenin verilme süresi, 27 Temmuz 2010 tarihine kadar (bu tarih dahil) uzayacaktır.
VII. Beyanname verme süresi mali tatil nedeniyle uzamış olan vergilerde ödeme süresi
5604 Sayılı Kanunun 1. maddesinin 8. fıkrası uyarınca, mali tatil uygulaması sebebiyle verilme süresi uzatılan beyannameler üzerinde gösterilen vergilerin ödeme süresi (aynı ay içerisinde kalmak kaydıyla), uzayan beyanname verme süresinin son gününden itibaren 3. günün mesai saati bitimine kadar uzamış sayılmaktadır.
Buna göre verilme süresinin son günü mali tatil süresine veya mali tatilin son gününü izleyen yedi güne rastlayan vergilere ilişkin beyannamelerin verilme süresi 2010 yılı için 27 Temmuz Salı gününe, bu beyannamelere göre tahakkuk eden vergilerin ödeme süresi de 30 Temmuz 2010 Cuma gününe uzamış sayılacaktır.
VIII. Mali tatil uygulamasının İş Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamında yapılan beyan, bildirim ve ödemelere etkisi
5604 sayılı Kanun’un 2. maddesinde, mali tatil ilan edilen döneme rastlayan tarihlerde, Sendikalar Kanunu, İşsizlik Sigortası Kanunu ve İş Kanunu’na göre işverenlerce yapılması gereken, iş kazası ve meslek hastalığı bildirimleri dışında kalan beyan, bildirim ve ödemelerin; Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu ile Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa tâbi sigortalıların, Sosyal Sigortalar Kanununa tâbi işverenlerin, Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa tâbi sigortalıların yapmakla yükümlü olduğu iş kazası ve meslek hastalığı bildirimleri dışında kalan beyan, bildirim ve ödemelerin yukarıdaki açıklamalarda yer verilen süreler kadar erteleneceği hükmü yer almaktadır.
IX. Mali tatil uygulamasının Haziran/2010 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin verilme süresine etkisi
5604 Sayılı Kanun’un 1. maddesinin 6 numaralı fıkrasında, mali tatilin sona erdiği günü izleyen 7 gün içinde biten kanuni ve idari sürelerin, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren 7. günün mesai saati bitiminde sona ermiş sayılacağı hükmü yer almaktadır. Bu hükmün 23 Temmuz 2010 tarihine kadar Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilmesi gereken 2010/Haziran ayına ait aylık prim ve hizmet belgeleri için de geçerli olup olmadığı konusunda tereddütler bulunmaktaydı.
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’nin (TÜRMOB) 2009 yılına ilişkin olarak 22.07.2009 tarih ve 08383 sayılı duyurusunda, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’ndan konuya ilişkin olarak bilgi istendiği ve ilgili kurum tarafından gönderilen 22.07.2009 tarih ve 9.558.957 sayılı yazıda gerekli açıklamanın yapıldığı ifade edilmektedir. Bu duyuruda, Prim Tahsilat Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan yazının Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri ile Sosyal Güvenlik Merkezlerine gönderildiği belirtilmektedir. Kurumun yazısında 2009/Haziran ayına ilişkin olarak aylık prim ve hizmet belgesinin de mali tatil uygulaması kapsamında olduğu bir örnek ile ifade ediliştir.
TÜRMOB’un 2009 yılına ilişkin 22.07.2009 tarih ve 08383 sayılı duyurusu ve ekinde yer alan Sosyal Güvenlik Kurumu Prim Tahsilat Daire Başkanlığı’nın yazısı kapsamında, Haziran/2010 dönemine ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin 27 Temmuz 2010 tarihi gece yarısına kadar e-Sigorta kanalıyla Sosyal Güvenlik Kurumu’na gönderilmesinin mümkün olduğu kanaatindeyiz.
X. Mali tatil uygulamasının Haziran/2010 dönemine ait Ba ve Bs formalarının verilme süresine etkisi
4 Şubat 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 396 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin 2010 ve müteakip yılların aylık dönemlerinde verecekleri Ba ve Bs formlarının usul ve esasları hakkında yeni düzenlemeler yapılmıştır.
Bu düzenlemeden önceki uygulamada mükellefler tarafından söz konusu bildirim formlarının aylık dönemler halinde düzenlenmesi ve takip eden ayın 5. gününden itibaren bir sonraki ayın 5. günü akşamına kadar verilmesi gerekmekte idi. Buna göre Maliye Bakanlığı tarafından TÜRMOB’a verilen 30.06.2009 tarihli yazıda, Mayıs/2009 dönemine ilişkin olarak 6 Temmuz 2009 (5 Temmuz hafta sonuna rastladığı için) tarihine kadar verilmesi gereken “Form Ba” ve “Form Bs” bildirimlerinin mali tatil nedeniyle 27 Temmuz 2009 tarihine (saat 24.00’e) kadar verilebileceği belirtilmiştir.
Yukarıda da değindiğimiz gibi 396 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2010 ve müteakip yılların aylık dönemlerinde verilecek olan Ba ve Bs formlarına ilişkin uygulamada değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerden biri de, düzenlenen formların verilme süresi ile ilgilidir. Buna göre Ba ve Bs formlarının, 2010 yılı başından itibaren, formun ilgili olduğu ayı takip eden ayın 1. günü ile son günü akşamı saat 24:00 arasında, sistem üzerinden onaylanmak suretiyle gönderilmesi gerekmektedir.
Bu açıklamalar kapsamında Haziran/2010 dönemine ilişkin Ba ve Bs formlarının son verilme tarihi,
31 Temmuz’un hafta sonuna rastlaması nedeniyle, 2 Ağustos 2010 Pazartesi günü olmaktadır. Haziran/2010 dönemine ilişkin formların verilme süresinin sonu, mali tatil veya mali tatilin sona erdiği günü izleyen 7 gün içerisinde olmadığından, mali tatil nedeniyle bu formların verilme tarihinde herhangi bir değişiklik söz konusu olmayacaktır. Buna göre bahsi geçen formların en geç 2 Ağustos 2010 Pazartesi günü akşamı saat 24:00’e kadar sistem üzerinden onaylanmak suretiyle gönderilmesi gerekmektedir.
Aynı açıklamalar kapsamında Mayıs/2010 dönemine ilişkin formların da 30 Haziran 2010 tarihine kadar verilmesi unutulmamalıdır. E&Y |
