Sosyal sigortalara göre, çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybedenler MALUL sayılır.
Malullük bedence kalıcı hasar bıraktığı için Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) yapacağı yardımlar da süreklilik taşır. SGK’nın yaptığı yardımların en önemlisi malullük aylığıdır. Malullük aylığı bağlanmasının temel amacı, bedensel ya da ruhsal olarak çalışma gücünü kısmen veya tamamen kaybeden, bu kayıp sonucu ekonomik güvencesi kaybolan sigortalıya maddi destek sağlamaktır. HERKESİNKİ KESİLMEZ! Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, 10 yıldan fazla sigortalı olup en az 1800 gün prim ödemiş olan ve çalışma gücü kayıp oranı en az yüzde 60 olan sigortalılar malullük aylığı almaya hak kazanır. Malul sayıldıktan sonra malullük aylığı bağlanan sigortalıların tekrar çalışma hayatında bulunmaları diğer bir ifade ile sigortalı olmaları halinde malullük aylığının kesilip kesilmeyeceğinde sigortalı olunan tarih, emekli olunan tarih ve sigortalılığın türü belirleyici olmaktadır. Yani her malulen emekli olan çalışmaya başlayınca aylığı kesilmez. SSK’DAN AYLIK ALANLAR Yürürlükten kalkan 506 sayılı Kanuna göre malullük aylığı bağlanan kişilerin durumu (1 Ekim 2008 öncesi malullük aylığı bağlananlar); 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olursa aylığı kesilecek, prime esas kazançları üzerinden tüm sigorta kollarına tabi prim alınacaktır (işçi olarak çalışırsa). Esnaf ve sanatkar olarak çalışırsa veya vergi mükellefi, şirket ortaklığı gibi sebeplerle sigortalı olursa malullük aylığı kesilmeyecek, tarımsal faaliyette bulunanlar ve muhtarlar hariç malullük aylığından sadece Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kesilecektir (ticari faaliyette bulunursa). 4/c (memur) olarak çalışmaya başlarsa aylığı kesilmeyecektir. Örnek verecek olursak; 30 Haziran 2008 tarihinde malullük aylığı bağlanan bir kişi SSK’lı çalışırsa aylığı kesilecek, Bağ-Kur’lu veya memur olursa aylığı kesilmeyecek ancak SGDP ödeyecektir. TARIM SSK’LILAR Eski Tarım SSK’lısı olarak malullük aylığı almakta olan sigortalılar; 4/a kapsamında sigortalı olursa aylığı kesilecek, kazançları üzerinden tüm sigorta kollarına tabi prim alınacaktır. 4/b kapsamında sigortalı olursa malullük aylığı kesilmeyecektir. Tarımsal faaliyette bulunanlar ve muhtarlar hariç malullük aylığından SGDP kesilecektir. 4/c kapsamında sigortalı olursa aylığı kesilmeyecektir. Görüldüğü gibi eski normal SSK’lılar ile Tarım SSK’lıların malullük aylığı aldıktan sonra çalışmaları halinde malullük aylıklarının kesilip kesilmemesi yönünden herhangi bir farklılık yoktur. BAĞ-KUR’LULAR Bağ-Kur (4-b) kapsamında 1 Ekim 2008 öncesi malullük aylığı almakta olan sigortalılar; 4/a kapsamında sigortalı olursa, kazançları üzerinden SGDP kesilecektir. 4/b kapsamında sigortalı olursa, malullük aylığı kesilmeyecek ve herhangi bir prim alınmayacaktır. 4/c kapsamında sigortalı olursa aylığı kesilmeyecektir. TARIM BAĞ-KUR’LULAR Tarım Bağ-Kur kapsamında malullük aylığı almakta olan sigortalılar; 4/a kapsamında sigortalı olursa, kazançları üzerinden SGDP kesilecektir. 4/b kapsamında sigortalı olursa malullük aylığı kesilmeyecek, tarımsal faaliyette bulunanlar ve muhtarlar hariç aylıklarından SGDP kesilecektir. 4/c kapsamında sigortalı olursa aylığı kesilmeyecektir. BAĞ-KUR’LULAR DİKKAT! Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olup, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra malullük aylığı bağlanmış olan 4-b (bağ-kur) sigortalıları; 4/a kapsamında sigortalı olursa kazançlarından SGDP, 4/b ve 4/c kapsamında sigortalı olursa malullük aylığı kesilecektir. Görüldüğü gibi 1 Ekim 2008 sonrasında malullük aylığı bağlanan 4-b (Bağ-Kur) sigortalıları SSK’lı olarak çalışırlarsa aylıkları kesilmeyecek ve SGDP ödeyerek çalışmaya devam edecekler. Ancak, ticari faaliyetlerine devam ederlerse veya devlet memuru olurlarsa malullük aylıkları kesilecektir. Bir noktaya özellikle dikkat etmemiz gerekiyor ki; 1 Ekim 2008 öncesinde Bağ-Kur’dan malullük aylığı bağlanan sigortalılar Bağ-Kur faaliyetlerine devam ettikleri halde malullük aylığı kesilmezken, 1 Ekim 2008 sonrasında malullük aylığı bağlanan Bağ-Kur’lu sigortalıların ticari faaliyette bulunmaları halinde malullük aylıkları kesiliyor. YENİ KANUNA GÖRE ÇİFT MAAŞ HAYAL! 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olup, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra malullük aylığı bağlanmış olan 4/a sigortalıları, 4/b veya 4/c kapsamında sigortalı olursa aylığı kesilmez. Maaşından SGDP kesilir. Ancak 4/a kapsamında çalışırlarsa maaşları kesilir. 1 Ekim 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlardan malullük aylığı bağlandıktan sonra tekrar çalışmaya başlayanlar sigortalılık türü ne olursa olsun aylıkları kesilir. Şerif Akçan http://www.turkiyegazetesi.com/makaledetay.aspx?ID=451630 |