Yaz geliyor. Her yıl olduğu gibi bu yıl da yüzbinlerce gurbetçi memleket ziyaretine geliyor. Memlekete gelmişken emeklilik durumunu da araştırıp, emekli olmanın yolunu arıyor.

Hal böyle olunca gurbetçi okurlarımızdan gelen sorular da çok arttı. Bu nedenle bu hafta gurbetçi işçilerimizin en çok merak ettiği yurt dışı borçlanmayla emeklilik konusunu ele almaya karar verdik.

Kimler borçlanma yapabiliyor?

18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlarının yurt dışında geçen ve belgelendirilen çalışma süreleri, bu çalışma süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ve yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanması yapılabiliyor.

Yurt dışı hizmet borçlanmasından yararlanabilmek için aşağıda açıklanan Türk vatandaşı olmak, belirli nitelikte yurt dışı süreleri bulunmak, hizmetleri belgelendirmek ve yazılı istekte bulunmak şartları aranmaktadır.

Türk vatandaşlarının yurt dışında 18 yaşını doldurduktan sonra, Türk vatandaşı iken geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerini 3201 Sayılı Kanuna göre borçlanabilmektedir.

Türk vatandaşlığında geçmeyen yurt dışı hizmet veya ev kadınlığı süreleri borçlandırılmayacağı gibi, borçlanma başvuru tarihinde Türk vatandaşı olmadığı tespit edilen sigortalı ve hak sahiplerinin borçlanma talepleri reddedilmektedir. Aynı zamanda Türk vatandaşlığı ile birlikte yabancı ülke vatandaşlığı devam edenler de söz konusu yasa ile getirilen düzenlemeden yararlanabilirler.

Başvuru belgeleri

Yurt dışında geçen sürelerin borçlandırılması için bunların borçlanma başvuru sırasında belgelendirilmesi zorunludur. Bulunulan sigorta merciinden alınacak hizmet cetveli gibi çalışmalarını gösteren belgeler eklenerek başvuru formunun doldurulması gerekmektedir. Bir aylık yurt dışı borçlanması için en az asgari ücretin yüzde 32’si olan 233,28 TL ödenmesi gerekmektedir.

Yurt dışı borçlanmasıyla emekli olan çalışabilecek mi?

Yurt dışı borçlanmasıyla emekli olanlar 2008 yılından beri sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışamıyorlardı.

5997 sayılı Bazı Kanunlarda ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yurt dışı borçlanma yoluyla emekli olanların bu sorunlarını kısmen çözdü. 5997 sayılı kanunla yurt dışı borçlanması yaparak kendilerine aylık bağlanan sigortalıların, yurt içinde 4/a veya 4/b kapsamında sosyal güvenlik destek primine tabi olarak yasanın yürürlük tarihinden sonra yeniden çalışmaya başlamaları halinde aylıkları kesilmeyecek. Türkiye’de sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hakkında 5510 sayılı Kanunun sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışılmasına ilişkin hükümleri uygulanacak.

Ancak, yurt dışı borçlanması yapmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilecek.

Resul Kurt

http://www.stargazete.com/gazete/yazar/resul-kurt/yurt-disi-...