Yabancı devler likidite sıkıntısını çözmek için kısa vadeli ürünler çıkarıp Türk bankalara yüksek faizle satmaya çalışıyor ..

Özellikle kriz sonrası ellerindeki fazla parayı Türk bankalarına sendikasyon ve seküritizasyon kredisi olarak vermeye çabalayan yabancı dev bankalar, mortage krizinin ardından yaşanan güvensizlik ortamında para bulamayınca daha önce borç verdiği Türk bankalarının kapısını çalmaya başladı. Krizin en sıkıntılı günlerinde kısa vadeli likidite için Türk bankalarının kapısını aşındıran yabancı finans kurumları şimdi de 1 yıl vadeli enstrümanlarla Türk bankalarını dolaşıyor. Bir bankanın üst düzey yetkilisi, yabancıların Türkiye'de para aramasının arkasında nakit sıkıntısı yanında yabancı dünya devi bankaların birbirlerine güvenmemelerinin olduğunu belirtti.

FAİZ SENDİKASYONDAN YÜKSEK
Türk bankalarına tahvil satıp kısa vadeli nakit yaratmaya çalışan yabancıların son 3-4 yıldır Türk bankalarına sendikasyon ve seküritizasyon kredileri verenler olduğunu kaydeden yetkili, "Türk bankaları bu bankalardan aldığı sendikasyon kredilerinin faizi libor artı 0.4 ile 0.5 aralığına kadar düştü. Bugün yabancıların bize teklif ettikleri faizler bu faizlerin de üzerinde" diyerek sıkışıklığın boyutunun altını açıkça çiziyor. Ancak Türk bankaları, döviz borçları nedeniyle para satmaya fazla istekli değil. Neden ise likidite sıkışıklığının daha yeni başladığını düşünmeleri. Bankacılar, 1 yıl vadeli sendikasyon kredilerinin ödemeleri geldikçe faizlerin daha da yükseleceğini bu nedenle maliyetlerin artacağını düşünüyor. Bu yüzden yabancıların teklif ettiği faiz yükselmeden veya sendikasyon ödemesi gelmeden kimse borç vermek istemiyor.

'Özel'e kabus gördürecek borç

KRİZE nakitte giren Türk bankaları ortamın keyfini çıkarıyor ama özel sektör aynı keyfi yaşayamıyor. Hazine verilerine göre özel sektör 2007'nin son çeyreğinde 7.5 milyon dolar dış borcu çevirmek zorunda. 2008 yılı boyunca da özel sektörün çevirmesi gereken anapara dahil dış borç 27.1 milyar dolar. Yurtdışında likidite sıkıntısı varken faizleri yüksek olduğu Türkiye'de artacak maliyetlerin enflasyon, kredi bulamama riski gibi sorunlar çıkarmasına kesin gözüyle bakılıyor.

Bankalar için de durum zor

YAKLAŞIK 25.5 milyar dolar sendikasyon kredisi almış olan Türk bankaları bugün rahat ancak 2008'de zorlanacak görünüyor. Çünkü bankalar, 2001 krizinde libor+ 12 ile aldıkları sendikasyon kredilerinin maliyetini libor+0.4 düzeyine kadar düşürüp özel sektörü daha ucuza finanse edebilmişti. Ancak şimdi AB ve ABD'de kredi bulmanın zorlaştığı ortamda bankaların kredi maliyeti de yükselecek. Hatta bazı bankacılar kredi bulmanın bile imkânsız hale gelmeyeceğini kaydediyor.

Büyüme de borçlanma da baş döndürücü hızla attı

ÖZELLİKLE banka dışı ticaret sektörünün kredilerindeki baş döndürücü artış bu kesimde borç stokunun 88.6 milyar dolara tırmanmasına neden oldu. Haziran 2007 sonu itibariyle Türkiye'nin toplam dış borç stoku, 2006'ya göre 18.6 milyar dolar bu yılın ilk çeyreğine göre de 11.7 milyar dolar artarak 226.4 milyar dolara ulaştı. Kamunun borç stoku ise 2006'ya göre 757 milyon dolar artarken ilk çeyreğe göre 1.1 milyar dolar düştü ve 72.4 milyar dolara indi. Özel sektörün borcu artışını sürdürdü. 2006'yı 120.5 milyar dolarlık dış borç stokuyla kapatan özel sektör, yılın ilk çeyreğinde bu rakamı 125.5 milyar dolara çıkardı. İkinci çeyrekte bu rakama 10 milyar dolar daha eklendi ve rakam 138.5 milyar dolara çıktı. 138.5 milyar dolarlık stokun 50 milyarını finans kesimi 88.6 milyar dolarlık kısmını şirketler kesimi gerçekleştirdi. 2006'ya göre 18 milyar dolar artan özel sektör borçlanmasının 15.2 milyarı şirketlerin yurtdışından aldığı borçlar oluşturdu. Öte yandan özel sektör dış borç stokununun gayrisafi milli hasılaya oranı da 2006'da yüzde 30.2'den yüzde 32.3'e kadar yükseldi.

Sendikasyon vadeleri 2008 sonuna yığılmış durumda

YAPILAN hesaplamaya göre Türk bankaları 2006'da 6.7 milyar dolarlık sendikasyon kredisi almışken 2007'de yaklaşık 8.1 milyar dolarlık kredi aldı. Toplamda ise önceki yıllarda alınan uzun vadeli krediler ile borç 25.5 milyar dolara çaktı. Bunlardan en büyüğü 1 milyar Euro (yaklaşık 1 milyar 480 milyon dolar) ile Akbank'ın aldığı sendikasyon kredisi oldu. Ancak Yapı ve Kredi Bankası'nın üç seferde aldığı kredinin tutarı da 1 milyar 680 milyon doları aştı. Vakıfbank'ın aldığı krediler toplamı 1 milyar 400 milyon doları aşarken İş Bankası'nın aldığı kredi 900 milyon dolarlık sendikasyon alınanların en büyükleri oldu. 2006'da ise en yüksek tutarlı krediyi 1.2 milyar dolar ile Yapı Kredi Bankası aldı. 2006'da alınan kredilerin vadeleri büyük oranda 2 yıl vadeli olduğu için bunların vadeleri 2008 sonunda tamamlanıyor. Bu yıl alınan krediler de ise vade 1 yıldan 10 yıla kadar uzuyor.

http://www.sabah.com.tr/haber,EE8B9371584D40A4B3A5C8263B31C925.html