|
9 Temmuz 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 19 seri numaralı Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği’nde, ÖTV Kanunu uygulamalarına ilişkin aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.
1. Serbest bölgeye ve Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara yapılan teslimlerde ÖTV uygulaması
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanununun 5/1. maddesiyle, yurt dışındaki müşterilere teslim edilen ve Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi’nden çıkan mallar ÖTV'den istisna edilmiştir.
Bu istisnanın uygulamasına ilişkin açıklamalar 1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği’nin (5.1.1.) bölümünde yapılmıştır. Buna göre yurt dışındaki müşteri tabiri; ikametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezleri yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir işletmenin yurt dışında faaliyet gösteren şubelerini ifade etmektedir. İhraç konusu malların yurt dışına çıktığının gümrük beyannamesinin aslı veya ilgili gümrük idaresi, noter ya da yeminli mali müşavir tarafından onaylı örneğinin, ihracatın gerçekleştiği dönemdeki ÖTV beyannamesine eklenmek suretiyle tevsik edileceğine de sözü geçen tebliğde yer verilmiştir.
Öte yandan, Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’nun 12/1. maddesindeki serbest bölgedeki alıcıya veya yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılan teslimlerin ihracat teslimi sayılacağına dair hükümler, ÖTV Kanunu’nda yer almamaktadır. Bu nedenle serbest bölgelere veya yetkili gümrük antreposu işleticilerine yapılan teslimlerde ÖTV yönünden ihracat istisnası uygulanması mümkün değildir.
Aynı şekilde, KDV Kanununun 11/1. maddesi kapsamında Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara yapılan teslimlerde KDV iadesi uygulamasına ilişkin 43 Seri No.lu ve özel fatura ile KDV istisnası uygulamasına ilişkin 61 Seri No.lu KDV Genel Tebliğ’lerinde yapılan düzenlemelerin ÖTV uygulaması açısından geçerliliği bulunmamaktadır. Bu nedenle Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara ÖTV kapsamına giren malların tesliminde ÖTV istisnası uygulanması veya tahsil edilen ÖTV'nin iadesi söz konusu değildir.
Ayrıca serbest bölgeye veya Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara yapılan teslimlerde ihracat istisnası uygulanmadığından, serbest bölgeye veya Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara teslim edilecek malların ÖTV mükelleflerinden satın alınmasında, ÖTV Kanunu’nun 8/2. maddesi kapsamında tecil-terkin uygulamasının olmayacağı da tabiidir.
2. İhraç kaydıyla yapılan teslimlerde süre
ÖTV Kanunu’nun 8/2. maddesiyle, ihraç edilmek şartıyla ihracatçılara teslim edilen mallara ait ÖTV'nin, mükelleflerce ihracatçılardan tahsil edilmemesi şartıyla, bu mükelleflerin talebi üzerine vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunacağı, söz konusu malların ihracatçıya teslim tarihini takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde ihraç edilmesi halinde tecil edilen verginin terkin olunacağı hükme bağlanmıştır.
İhracatın yukarıdaki şartlara uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, tecil olunan vergi vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 51. maddesine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte tahsil olunacaktır. Ancak ihraç edilmek şartıyla teslim edilen malların Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle ihraç edilememesi halinde, tecil edilen vergi, tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil edilecektir.
Ancak, ihraç kaydıyla teslimlerde KDV yönünden tecil-terkin uygulamasına ilişkin KDV Kanunu’nun 11/1. maddesinin (c) bendinde, ihracatın mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nedeniyle üç ay içinde gerçekleştirilememesi halinde, en geç üç aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren onbeş gün içinde başvuran ihracatçılara, Maliye Bakanlığınca veya Bakanlığın uygun görmesi halinde vergi dairelerince üç aya kadar ek süre verilebileceğine dair hüküm bulunmasına rağmen, ÖTV Kanununda bu yönde bir hüküm yer almamaktadır.
Bu çerçevede, ÖTV Kanunu’nun 8/2. maddesi uyarınca ihraç kaydıyla teslim edilen malların ihracatçıya teslim tarihini takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde ihraç edilmemesi halinde, ilgili vergi dairesinden KDV uygulaması açısından ek süre alınmış olsa dahi, tecil edilen ÖTV, gecikme zammı (mücbir sebeplerin varlığı halinde tecil faizi) ile birlikte tahsil edilecektir.
3. Tecil-terkin kapsamında satılan malların iadesi
ÖTV Kanununun 8/1. maddesinde, Kanun’a ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların (I) sayılı listeye dâhil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere tesliminde, 8/2. maddesinde ise Kanun’a ekli listelerde yer alan malların ihraç kaydıyla teslimlerinde tecil edilecek ÖTV'ye ilişkin hükümlere yer verilmiş bulunmaktadır.
Söz konusu maddede, tecil-terkin şartlarına ilişkin hükümlere uyulmaması halinde tecil edilen verginin, vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanun’un 51. maddesinde belirlenen gecikme zammı (mücbir sebep durumunda tecil faizi) ile birlikte tahsil edileceği belirtilmiştir.
Bu düzenlemeler kapsamında satın alınan malların, gerek Kanunda belirtilen yasal süreler içerisinde (8/1 inci maddedeki 12 ay, 8/2. maddedeki 3 ay), gerekse bu süreler geçtikten sonra iade edilmesi durumu, tecil-terkin şartlarının ihlal edilmesi sonucunu doğurduğundan, anılan madde kapsamında teslim edilen malların iade edilmesi durumunda tecil edilen verginin vade tarihinden itibaren gecikme zammı (mücbir sebep durumunda tecil faizi) ile birlikte tahsil edilmesi gerekmektedir.
4. Petrol rafinerilerinde yakıt olarak kullanılan mallarda ÖTV uygulaması
Mülga Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanunu’nun uygulanmasında, rafineri şirketlerince yapılan petrol ürünlerinin satışları akaryakıt tüketim vergisine tabi olup, akaryakıt tüketim vergisinin mükellefi bu verginin konusuna giren ürünlerin satışını yapan rafineri şirketleridir.
Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanunu’nun 1 Şubat 2000 tarihinden geçerli olmak üzere 4503 sayılı Kanun’un 8. maddesiyle yürürlükten kaldırılan 3. maddesinde rafineri şirketleri için verginin matrahının, kendi tüketimleri için kullandıkları da dahil olmak üzere, verginin konusuna giren petrol ürünlerinin gümrüklü rafineri satış fiyatları olduğu hükmü yer almaktaydı.
Buna göre, 1 Şubat 2000 tarihine kadar rafineri şirketlerince kendi tüketimleri için kullanılan ve ticari olarak ''burner fuel-oil'' diye tabir edilen mal da akaryakıt tüketim vergisinin konusuna girmekte ve anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde akaryakıt tüketim vergisine tabi tutulmaktaydı.
Ancak, 1 Şubat 2000 tarihinden geçerli olmak üzere, 4503 sayılı Kanun’la Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklik sonucunda, rafineri şirketlerince, kendi tüketimleri için kullandıkları petrol ürünleri, akaryakıt tüketim vergisinin konusundan çıkarılmıştır.
Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanunu, ÖTV Kanunu’nun 18. maddesiyle 1 Ağustos 2002 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmakla birlikte, rafineri şirketlerinin, üretimlerinde kullandıkları
petrol ürünlerinin verginin konusuna girmemesi ilkesi ÖTV Kanunu ile de korunmuştur.
Dolayısıyla, ÖTV Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 1 Ağustos 2002 tarihinden sonra petrol rafinerilerince imal veya ithal edilen ÖTV'ye tabi malların, yine ÖTV'ye tabi malların imalatında yakıt olarak kullanılmasının ÖTV'ye tabi tutulması söz konusu değildir.
5. (I) sayılı listedeki malların ithalinde alınan teminat
1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği’nin ''16.3 (I) Sayılı Listedeki Mallar İçin Gümrükte Alınacak Teminat'' başlıklı bölümünde, ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listedeki malların ithalinde ÖTV Kanunu’nun 16/4. maddesi uyarınca bu bölümde belirlenen tutarda banka teminat mektubunun gümrük idarelerine verilmesi, bu şekilde teminat verilmediği sürece gümrükleme işleminin yapılmamasının uygun görüldüğü belirtilmiştir.
Bu uygulamada banka teminat mektubuna göre daha likit değer olan Türk lirasının da teminat olarak kabul edilmesi mümkündür.
6. Teminat çözümü işlemleri
1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği’nin ''16.4 İthal Edilen Petrol Ürünlerinin Tesliminde Beyan Edilen ÖTV'ye Ait Bilgi Formunun (EK: 12) Düzenlenmesi ve Gümrük İdaresince Alınan Teminatın Çözümü İşlemleri'' başlıklı bölümünün (e) bendinde ithalatçı imalatçıların (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malları ithal edip 2002/4930 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 4. maddesi kapsamında imalatta kullanmaları halinde bu kullanımın yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen üretim raporu ile tevsik edilmesi üzerine vergi dairesince (EK: 12) bilgi formu düzenlenerek ilgili gümrük idaresine gönderileceği belirtilmiştir. Söz konusu genel tebliğin metnine ulaşmak için aşağıdaki bağlantıyı tıklayınız. |
