Ücret gelirlerine uygulanacak gelir vergisi tarifesi ve Temmuz 2010 muhtasar beyannamesi.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesinde yer alan gelir vergisi tarifesi 01.08.2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6009 sayılı Kanun’la 01.01.2010 tarihinden geçerli olmak üzere değiştirilmiştir.

4 Ağustos 2010 tarih ve 27662 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 274 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğiyle, 103. maddede yapılan yeni düzenlemenin Temmuz ve izleyen aylarda yapılacak uygulamasına ilişkin düzenleme ve açıklamalar yapılmıştır.

Tebliğde yer alan düzenleme ve açıklamalar aşağıda özetlenmiştir.

1. Yeni Tarife

Yapılan düzenleme sonrasında gelir vergisi tarifesi aşağıdaki gibidir:

2. Mahsup İşleminin Yapılması

a) 2010 Yılı Temmuz Ayına Ait Olup Ağustos Ayında Muhtasar Beyanname Verecek Olan Mükellefler

Tebliğde, Temmuz ayına ilişkin olarak Ağustos ayında muhtasar beyanname verecek olanların;

- Yeni tarifeye göre 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren kendi hesapları üzerinde gerekli düzeltmeyi yapmaları,

- Temmuz ayına ait beyanname ekinde toplam çalışan bazındaki tevkifat ve fazla yapılan tevkifat tutarları ile aradaki farkı gösteren tebliğin ekinde yer alan listeyi ekleyerek, sadece ödenmiş vergileri, beyannamenin Tablo-1 "Matrah ve Vergi Bildirimi" bölümünün "Mahsup Edilen Vergiler" kısmının (20) no'lu satırından sonra gelmek üzere "GVK Geçici 78 inci maddeye göre yapılan mahsuplar" ifadesi ile göstererek mahsup etmek suretiyle beyannameleri düzeltilmiş tutarlara göre vermeleri,

- Ödenmiş olan verginin ilk muhtasar beyannameden mahsup edilememesi durumunda, kalan tutarın sonraki dönemlerde de aynı şekilde mahsup edilmesi,

gerektiği belirtilmiştir.

Yasal düzenleme 1 Ağustos 2010 tarihinde yürürlüğe girmesine karşılık, Maliye Bakanlığı’nın Kanun’un kendisine verdiği yetkiyi kullanarak Temmuz ayı vergi hesabını yeni düzenleme çerçevesinde yaptırdığı görülmektedir. Bakanlığın, fazla ödenen verginin bir an önce sahiplerine iade edilmesi ve yapılacak işlemlerin kolaylaştırılması amacıyla böyle bir düzenleme yaptığı tahmin edilmektedir.

Fazla yapılan tevkifat tutarlarının tahakkuk etmesine rağmen ödenmemiş olması halinde mahsup yapılmayacak; muhtasar beyanname ekinde verilecek olan, her bir aya ilişkin toplam çalışan bazında yapılan tevkifat ile fazla yapılan tevkifat tutarı ve aradaki farkı gösteren tebliğin 1 no.lu ekindeki listeye dayanılarak vergi dairelerince ilgili dönem tahakkuklarında gerekli düzeltme yapılacaktır.

Tebliğde, Ocak-Temmuz dönemine ilişkin bir örnek yapılmış olup, örnekte dikkat edilecek hususlar;

- Ocak – Haziran dönemleri için her iki tarifeye göre hesap yapılmış olması,

- Kanun 1 Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmasına rağmen Temmuz dönemi için sadece yeni tarifeye göre vergi hesaplanması,

- Temmuz ayı için hesaplanan ve tahakkuk ettirilen toplam vergiden (her bir çalışan için değil) geçmiş dönemlerde fazla ödenen verginin mahsup edilmesidir.

b) Temmuz Muhtasar Beyannamesini Vermiş Ancak Tahakkuk Eden Vergiyi Henüz Ödememiş Olanlar İçin Uygulama

274 seri no.lu Tebliğde, Temmuz ayına ait muhtasar beyannameyi vermiş ancak tahakkuk eden vergiyi henüz ödememiş olanların, beyanname verme süresinin sonuna kadar düzeltme beyannamesi vermeleri halinde; bu beyannameye Ocak - Haziran 2010 aylarına ilişkin beyannamelerdeki tutarları, ayrıntılı olarak gösteren Tebliğ ekindeki listeyi eklemeleri halinde, önceki bölümde belirtilen şekilde mahsup işleminin yapılacağı belirtilmiştir.

Açık olmamakla birlikte, Tebliğde kullanılan ifadeden isteyen mükelleflerin bu şekilde davranabilecekleri anlaşılmaktadır. Beyanname verme süresinin sonuna kadar düzeltme beyannamesi vermeleri halinde mahsup işleminin yapılacağı ifadesinden, vermemeleri halinde bir sonraki ay bu işlemin yapılabileceği anlaşılmakla birlikte, herhangi bir sorunla karşılaşmamak için, varsa Temmuz ayı beyannamesini verenlerin Tebliğde açıklanan şekilde düzeltme beyannamesi vererek mahsup ve iade işlemlerinin yapılmasını sağlamalarında yarar olduğu düşünülmektedir.

c) Temmuz Muhtasar Beyannamesini Vermiş ve Tahakkuk Eden Vergiyi Ödemiş Olanlar İçin Uygulama

Tebliğe göre, muhtasar beyannameyi vermiş ve tahakkuk eden vergiyi ödemiş olanlar, fazladan ödemiş oldukları vergileri sonraki dönemlerde verecekleri muhtasar beyannamelere göre ödenecek gelir vergisinden mahsup edilecektir. Evrensel kural burada da çalışmış, erken beyanname vermek ve vergiyi ödemek önemsiz de olsa bir ölçüde cezalandırılmıştır. Ancak Tebliğin yayımı öncesinde büyük bir olasılıkla beyanname veren ve hesaplanan vergiyi ödeyen sayısı çok sınırlı olduğundan veya hiç olmadığından, fiilen cezalandırılmış sayılabilecek işletme olmadığı söylenebilir.

Tebliğde, sonraki dönemde verilecek muhtasar beyannamede mahsup işleminin nasıl yapılacağı ayrıca açıklanmıştır.

d) Beyannamelerini Elektronik Ortamda Vereceklerin Yapacakları İşlemler

Beyannamelerini elektronik ortamda verenler, fazla ödedikleri tutarlarını yukarıda açıklanan şekilde tespit ederek, e-beyannamede bu işleme münhasır olmak üzere açılmış bulunan "Mahsup Edilen Vergiler" kısmının "GVK Geçici 78 inci maddeye göre yapılan mahsuplar" satırında göstereceklerdir.

Ayrıca, ek liste elektronik ortamda muhtasar beyanname ekinde verilecektir.

3. Yapılmış Olan Gelir Vergisi Tevkifat Tutarının Yeni Hükme Göre Hesaplanan Vergiden Az Olması Durumunda Yapılacak İşlemler

Tebliğde, 01.01.2010 – 01.08.2010 tarihleri arasındaki ücret ödemelerinden yeni tarifeye göre hesaplanması gerekenden daha düşük tutarda tevkifat yapılmış olması durumunda oluşan fark tutarının, 1 ağustos 2010 tarihinden sonra yapılacak ilk ücret ödemesinden kesilerek bu ödemenin muhtasar beyannamenin verilme ve ödeme süresi içinde topluca verilecek ayrı bir muhtasar beyanname ile beyan edilerek ödeneceği belirtilmiştir.

Tebliğde yapılan açıklamayla, Temmuz ayına ilişkin olarak verilecek beyannamelerin yeni tarifeye göre vergi hesaplanarak düzenlenmesi istenmektedir. Temmuz ayı stopaj tutarının yeni tarifeye göre hesaplanması durumunda, yapılmış olan stopaj tutarının esas olarak yeni hükme göre hesaplanan vergiden az olması çok özel durumlar dışında söz konusu olmayacaktır.

Fazla ödeme olması durumunda Ağustos ayı beklenmeksizin Temmuz beyannamesi üzerinden düzeltme yapılırken, eksik vergi ödendiği durumda, eksik ödenen verginin Ağustos ayına ilişkin olarak Eylül ayında verilecek beyannameyle ödenmesi söz konusudur. Bakanlık yetkisini kullanarak mahsup ve iade işlemini bir ay öne çekmiş, ödeme işlemini ise Kanun’un emrettiği döneme bırakmıştır.

4. Emeklilik, İşten Ayrılma, İşyerinin Kapanması, Ölüm vb. Durumlarda Fazla Kesilen Vergi Tutarlarının İadesi

Tebliğde yapılan düzenlemeye göre, emeklilik, işten ayrılma, işyerinin kapanması, ölüm gibi haller nedeniyle fazla kesilen vergi tutarlarının hak sahiplerine iadesi, vergi dairelerince yerine getirilecektir.

İade talep edecek olanlar, işverenden alacakları ve kendilerinden yapılan tevkifat tutarlarını ayrıntılı olarak gösteren bir yazı ile en son çalıştıkları işverenin muhtasar beyanname yönünden bağlı olduğu vergi dairesine başvuracak, gerekli düzeltme işlemleri ilgili vergi dairesince yerine getirilecektir.pwc

İlgili tebliğ metnine aşağıdaki bağlantı yardımıyla ulaşabilirsiniz.

Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 274)