"Liseyi bitirdiğimde, en sevindiğim olay, kravattan kurtulacak olmamdı. Beş çocuğu olan dar gelirli bir ailenin çocuğu olarak, topu topu bir kravatım vardı. Onu da liseyi bitirdiğim gün, makası elime alıp parça parça kestim..."

Bu sözler önceki gün, Gazi Üniversitesi’nin Gölbaşı’ndaki "Gazi Teknopark" açılış töreninde konuşan, Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan’a aitti...

İlginçtir, liseyi bitirdiği dönemde kravat takmaktan ve kravattan nefret edip, sahip olduğu tek kravatı makasla parça parça kesip atan Çağlayan, Gazi Üniversitesi’nden makine mühendisi olarak mezun olduktan sonra, adeta kravat koleksiyoncusu olmuştu. Taktığı kravatlar ve saatler, herkesin dikkatini çekecek kadar özeldi.

5 PUANLIK İNDİRİM

Son günlerde Zafer Çağlayan denilince, akla ilk gelenlerden biri de "5 puanlık prim indirimi" ile ilgili..

Kayıtdışı ekonomi, işsizlik ve cari açık, Türkiye ekonomisinin üç önemli sorunu...

Kayıtdışı istihdam, yüzde 50 civarında. İşsizliğin önlenmesi, istihdam yaratılması ile yakından ilgili. Olaya bu yönleriyle bakıldığında, istihdam üzerindeki yükler bakımından "Dünya rekoru" maalesef Türkiye’de.

Bu gün itibariyle, asgari ücretten değişik adlar altında yapılan kesintilerin toplamı, net asgari ücretin yüzde 70’i civarında. Ücret arttıkça bu oran yüzde 80’e, 85’e çıkıyor...

Bu da bir yandan kayıtdışı istihdamı körüklüyor, diğer yandan da istihdam yaratılmasını engelliyor.

KAYIP ÇOK FAZLA

Kayıtdışı istihdam, çalışanların yarısının "sigortasız olarak" çalışmasını ifade ediyor. Ancak olay bununla da bitmiyor. İstihdam edilenler yani sigortalı olarak bildirilenler açısından da kayıtdışılık söz konusu.

İşverenlerin önemli kısmı, çalışanları asgari ücret üzerinden ya da gerçek ücretinin altında beyan edip, buna göre primlerini ve vergilerini ödüyorlar.

Nedenine gelince... Kağıt üzerinde, sigorta primi ve işsizlik sigortası primi işçi hissesi ile gelir vergisi ve damga vergisi, işçinin ücretinden kesilmiş gibi gözüküyor ama gerçek durum böyle değil. Özel sektörde, 100 işyerinden 99’unda bilemediniz 98’inde, işçi ile işveren "net ücret" üzerinden anlaşıyorlar. İşçinin ödemiş gözüktüğü prim ve vergileri de işveren üstleniyor.

Böyle olunca, çalışanların bir kısmı "kayıtdışı" istihdam ediliyor. Kayıtlı gözükenlerin de bir kısmı gerçek ücretlerinin altında bildiriliyor.

Kayıtdışı istihdam nedeniyle ortaya çıkan sigorta primi ve vergi kaybı, yıllık olarak 20 milyar YTL’nin üzerinde. Başka bir anlatımla, 2007 yılı bütçe açığının üzerinde.

2008’DE İNDİRİLMELİ

Hükümet Programı’nda indirileceği vaat edilen primlerin, geciktirilmeden, bir an önce indirildiğinin açıklanması gerekiyor.

Sigorta primi, işveren açısından bir "maliyet" unsuru. İndirim şimdiden yapılmalı ki, yatırım yapacak ve istihdam yaratacak olanlar, hesaplarını buna göre yapsınlar.

Yüksek orandaki prim oranları, yeni yatırımların yapılmasını ve yeni işçi alımını caydırmakta, kayıtdışılığı artırmakta, bu yönleriyle de ülke ekonomisine ve istihdama olumsuz etkilerde bulunmaktadır.

Bu nedenle, prim yükü bir an önce aşağı çekilmeli, bu yapılırken de idari ve mali anlamda ilave başka yükler getirilmemeli.

http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/7778608.asp?yazarid=82