Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde gelir ve kurumlar vergisinin matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınabilecek bağış ve yardımlar düzenlenmiştir.

 Uygulamada bu iki düzenleme detaylı olarak bilinmektedir. Ancak, söz konusu düzenlemeler dışında olup, vergi kanunları dışındaki kanunlarda yer alan ve gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınabilecek bağış ve yardımlar da bulunmaktadır. Aşağıda bu türden bağış ve yardımlar özetlenmiştir.

1) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

24/05/1983 günlü, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunun (RG:27/05/1983-18059) "Mali kolaylıklar" kenar başlıklı 20 nci maddesinin (a) fıkrasına göre; kurum ve kuruluşlarına yapılacak her türlü bağış, yardım ve vasiyetler vergi, resim ve harçlardan muaftır.   

Aynı maddenin (b) fıkrasına göre ise Gelir veya Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından Kurum ve kuruluşlarına makbuz karşılığında yapılacak nakdî ve aynî bağışlar Gelir ve Kurumlar vergisi kanunları hükümlerine göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazancından indirilir.

Dolayısıyla, anılan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığı yapılacak ayni ve nakdi bağış ve yardımların tamamı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır.

2) Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

29/05/1986 günlü, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunun (RG:14/06/1986-19134) "Muafiyetler" kenar başlıklı 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre bu Kanunla kurulan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına yapılacak bağış ve yardımlar her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır ve bu bağış ve yardımlar Kurumlar ve Gelir vergisi matrahından indirilebilir.

Dolayısıyla, anılan fon ve vakıflara yapılacak ayni ve nakdi bağış ve yardımların tamamı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır.

3) Gülhane Askeri Tıp Akademisi Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

17/11/1983 günlü, 2955 sayılı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Kanunun (RG:19/11/1983-18226) "Mali kolaylıklar" kenar başlıklı 46 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre Gülhane Askeri Tıp Akademisine yapılacak bağış, yardım ve vasiyetler, her türlü vergi, resim, damga resmi ve harçlardan muaftır.  Aynı maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre ise; Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından Gülhane Askeri Tıp Akademisine makbuz karşılığında yapılacak nakdi bağışlar, Gelir ve Kurumlar vergisi kanunları hükümlerine göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazancından indirilebilir.  

Dolayısıyla, anılan kuruma yapılacak nakdi bağış ve yardımların tamamı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır.  

4) İlköğretim ve Eğitim Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

05/01/1961 günlü, 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunun (RG:12/01/1961-10705)  76 ncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinin ikinci paragrafına göre;  Gelir ve Kurumlar vergisi yükümlüleri tarafından makbuz mukabilinde yapılacak para bağışları, yıllık bildirim ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazançlarından indirilir.

Dolayısıyla, anılan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığı yapılacak nakdi bağış ve yardımların tamamı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır.  

5) Sağlık Hizmetleri Temel Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

07/05/1987 günlü, 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun (RG:15/05/1987-19461) 5 inci maddesinin son fıkrasına göre; bu Kanun kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarına ait sağlık sağlık işletmelerine yapılacak bağış ve yardımlar her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır ve bu bağış ve yardımlar Kurumlar ve Gelir Vergisi matrahından indirilebilir.

Dolayısıyla, anılan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığı yapılacak ayni ve nakdi bağış ve yardımların tamamı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır.

6) Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

17/06/1987 günlü, 3388 sayılı Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı Kanununun (RG:25/06/1987-19498) 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre, Vakfa yapılacak bağış ve yardımlar; her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır ve bu bağış ve yardımlar, kurumlar ve gelir vergisi matrahından indirilebilir.

Dolayısıyla, anılan vakfa makbuz karşılığı yapılacak ayni ve nakdi bağış ve yardımların tamamı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır.

7) Türkiye Adalet Akademisi Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

23/07/2003 günlü, 4954 sayılı Türkiye Adalet Akademisi Kanununun (RG:31/07/2003-25185)  "Mali kolaylıklar" kenar başlıklı 36 ncı maddesinin birinci fıkrasına göre,  Akademiye yapılacak aynî, nakdî ve sair yardım, bağış ve vasiyetler, her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır ve Gelir veya kurumlar vergisine tâbi mükellefler tarafından Akademiye makbuz karşılığında yapılacak nakdî bağışlar, yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazancından indirilir.

Dolayısıyla, anılan akademiye makbuz karşılığı yapılacak nakdi bağışların tamamı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır.

8) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

17/07/1963 günlü, 278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanununun (RG:24/07/1963-11462) 13 üncü maddesine göre; Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumuna yapılacak her türlü bağışlar, vasiyetler ve yardımlar vergi, resim ve harclardan muaftır ve Gelir veya Kurumlar Vergisine bağlı mükellefler tarafından bu kuruma makbuz karşılığında yapılacak para bağışları yıllık bildiri ile bildirilecek gelirlerden ve Kurum kazancından indirilir.

Dolayısıyla, anılan kuruma makbuz karşılığı yapılacak nakdi bağışların tamamı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır.

9) Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

15/05/1959 günlü, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun (RG:25/05/1959-10213) 45 inci maddesine göre; afetlerden zarar görenlere yardımda bulunmak üzere kurulan Milli Yardım Komitesi ile mahalli yardım komitelerine makbuz mukabilinde yapılacak bağış ve yardımlar her türlü vergi, resim ve harcdan müstesna olduğu gibi bunların gelir ve kurumlar vergileri mükellefleri tarafından masraf kaydı da caizdir Aynı maddenin ikinci fıkrasına göre de, afetlerden zarar görenlere tahsis edilmek üzere tertip edilen temsil,konser ve spor eğlenceleri de her türlü vergi, resim ve harctan muaf tutulur.

Dolayısıyla, anılan Milli Yardım Komitesi ile mahalli yardım komitelerine makbuz karşılığı yapılacak ayni ve nakdi bağış ve yardımların tamamı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır.

10) Vakıflar Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

20/02/2008 günlü, 5737 sayılı Vakıflar Kanununun (RG:27/02/2008-26800) 77 nci maddesinin yedinci fıkrasına göre; vakıflar adına kayıtlı taşınır ve taşınmaz vakıf kültür varlıklarının; bakım, onarım ve restore edilmesi, yaşatılması, çevre düzenlemesi ve kamulaştırılması dahil Genel Müdürlüğün kontrolünde gerçek ve tüzel kişilerin kendileri tarafından yapılacak harcamalar, bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı Gelir ve Kurumlar vergisi matrahından düşülür. Ayrıca aynı maddenin son fıkrasına göre,  kuruluşunda veya kurulduktan sonra vakıflara bağışlanan taşınır ve taşınmaz mallar Veraset ve İntikal vergisinden istisnadır.

Dolayısıyla, vakıflara yukarıdaki kapsamda makbuz karşılığı yapılacak ayni ve nakdi bağış ve yardımların tamamı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır.

11) Yükseköğretim Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

04/11/1981 günlü, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun (RG:06/11/1981-17506) "Mali kolaylıklar" kenar başlıklı 56 ncı maddesinin birnci fıkrasının (a) bendine göre;  Yükseköğretim üst kuruluşları, yükseköğretim kurumları ve bunlara bağlı kuruluşlara yapılacak her türlü bağış ve vasiyetler, vergi, resim, damga resmi ve harçlardan muaftır ve aynı fıkranın (b) bendinin ikinci paragrafına göre ise, gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından üniversitelere ve yüksek teknoloji enstitülerine makbuz karşılığında yapılacak bağışlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları hükümlerine göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazancından indirilir.

Dolayısıyla, üniversitelere ve yüksek teknoloji enstitülerine makbuz karşılığı yapılacak ayni ve nakdi bağış ve yardımların tamamı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır.

12) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

11/08/1983 günlü, 2876 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanununun (RG:17/08/1983-18138) "Mali kolaylıklar" kenar başlıklı 101 inci maddesine göre; Yüksek Kuruma ve bağlı kuruluşlarına yapılacak bağış ve yardımlar her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır ve yapılan bağış ve yardımları, gelir ve kurumlar vergisi yükümlüleri yılı içinde verecekleri beyannamelere masraf kaydedebilirler.

Dolayısıyla, Yüksek Kuruma ve bağlı kuruluşlarına makbuz karşılığı yapılacak ayni ve nakdi bağış ve yardımların tamamı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır.

13) Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

08/06/1949 günlü, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun(RG:17/06/1949-7235) Ek 44 üncü maddesinin birinci fıkrasına göre, sandık, dinlenme ve bakımevleri için özel ve tüzelkişiler tarafından yapılacak her türlü bağışı kabul eder. Bu bağışlar, dinlenme ve bakımevlerinin tesis ve işletmelerinde kullanılır. Aynı maddenin ikinci fıkrasına göre ise, bu suretle yapılacak bağış ve yardımlar gelir ve kurumlar vergisi matrahından tenzil edilir. Ayni olarak yapılan yardımlar maliyet bedeli üzerinden değerlenir.

Dolayısıyla, sandığa veya devamı niteliğindeki kuruma makbuz karşılığı yapılacak ayni ve nakdi bağış ve yardımların tamamı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır.

14) Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanununa Göre Yapılacak Bağış ve Yardımlar

23/07/1995 günlü, 4122 sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanununun (RG:26/07/1995-22355) "Ödüllendirme ve Teşvik" kenar başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrasına gore, ağaç ve orman sevgisinin yaygınlaştırılmasına, ormancılığın geliştirilmesine, erozyonun önlenmesine, çevrenin korunmasına önemli hizmetleri geçmiş, yeni ormanların kurulmasına fiilen veya maddi katkıda bulunmuş kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilere, Orman Bakanlığınca plaket ve sertifika verilebilir. Aynı maddenin ikinci fıkrasına gore ise bu Kanun hükümlerine göre kurulan ormanlarda, ağaçlandırma, bakım ve koruma masraflarının tamamı gelir ve kurumlar vergisi matrahından düşülür. Yine aynı Kanunun 16 ncı maddesine gore, bu Kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, Orman Bakanlığınca bir yıl içinde hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir. Bu hükme istinaden hazırlanıp yayımlanan Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberliği Yönetmeliğinin (RG:27/09/1996-27770) "Görevlendirme ve Teşvik"  kenar başlıklı 16 ncı maddesinin birinci fıkrasına gore; ağaç ve orman sevgisinin yaygınlaştırılmasına, ormancılığın geliştirilmesine, erozyonun önlenmesine, çevrenin korunmasına önemli hizmetleri geçmiş; fiili veya maddi katkıda bulunmuş kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilere Bakanlıkça belirlenecek esas ve usullere göre plaket ve sertifika verilir. Aynı maddenin ikinci fıkrasına göre ise, bu yönetmelik hükümlerine göre yapılacak ağaçlandırma ve erozyon kontrolu çalışmaları ile ilgili her türlü tesis, bakım ve koruma masraflarının tamamı gelir ve kurumlar vergisi matrahından düşülür (Anayasanın 73 üncü maddesinde yeralan verginin yasallığı ilkesi gereği, yönetmelikte vergi matrahını etkileyen bir unsurun düzenlenmesi hukuken mümkün değildir. Ancak, görüleceği üzere ve maalesef, yönetmelikte düzenleme mevcuttur. Neyse ki, yasa kuralında hüküm bulunmaktadır).

Dolayısıyla, bu hükümler gereğince, Yönetmelik kapsamında onaylanmış bulunan uygulama projelerine uygun yapılan ağaçlandırma ve erozyon kontrolü harcamaları, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan %5'lik sınırlama dikkate alınmadan, indirilebilecektir. Ancak, bu bağış ve yardımlar yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirilebileceği için, bu indirimlerin sınırı beyan edilen gelir veya kurum vergisi matrahıdır. Altındağ ymm ltd.şti.