Sözleşmeli olarak yapılan işler için başlangıçta avans olarak alınan senetler reeskonta tabi tutulamaz. Senetler gelecekte gerçekleşmesi muhtemel bir kazancın teminat altına alınabilmesini sağlar.

SORU: Sözleşmeli olarak yapacağımız bir iş için başlangıçta avans olarak almış bulunduğumuz senetler reeskonta tabi tutulabilir mi? Söz konusu senetleri muhasebe kaydımıza almış bulunuyoruz?

YANIT: Maliye Bakanlığı'nca, avans olarak senet alınması halinde bu senetlerin reeskonta tabi tutulması, gelir kaydedilmemiş bir hasılat için gider yazılarak dönem matrahının azaltıldığı gerekçesi ile uygun bulunmamaktadır. Bu konuda 1993/1 sayılı Vergi Usul Yasası İç Genelgesi'nde yer alan açıklamalar çerçevesinde; ticari kazancın elde edilmesinde tahakkuk esası geçerli olup, dönem kazancının tespitinde, gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi; hasılat, gelir ve kârların aynı döneme ait olan ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesiyle ilgili maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılması esastır.

Dolayısıyla gelecek dönemlerde teslimi gerçekleşecek bir hizmet veya mal için avans olarak verilen senetler; gelecekte gerçekleşmesi muhtemel bir kazancın bir anlamda teminat altına alınabilmesi içindir.

Söz konusu işlemin gerçekleşmemesi halinde iş veya mal isteminde senet borçlusu ile senet alacaklısı arasında ortaya çıkması muhtemel uyuşmazlıklar tarafların mevcut sözleşmeye uyumluluğu ve/veya uyumsuzluğuna göre çözümlenebilecektir.

Diğer yandan Vergi Usul Yasası'nın 281'inci maddesi uyarınca "Vadesi gelmemiş olan senede bağlı alacaklar, değerleme gününün kıymetine icra olunabilir" hükmünde mevcut senetlerin mutlaka yapılmış bir iş veya satılmış bir maldan kaynaklanmasına yönelik bir açıklık mevcut değildir.

Vergi Usul Yasası'nın 287'nci maddesi gereği olarak "Gelecek hesap dönemlerine ait olarak peşin tahsil olunan hasılat ile cari hesap dönemlerine ait olup henüz ödenmemiş olan giderler mukayyet değerleri üzerinden pasifleştirilmek suretiyle değerlenir."

Bu hüküm gereği olarak avans mukabili alınan nakit, menkul kıymet, kıymetli evrak ve mal, Vergi Usul Yasası'nda yer alan kendi değerleme ölçülerine göre değerlendirilmek zorundadır.

Böyle bir durumda avans olarak alınan yabancı para nedeniyle ortaya çıkan kur farkları da muhasebeleştirme açısından sorun yaratmaktadır.

Ancak Maliye Bakanlığı bugüne kadar avanslarla ilgili olarak yaşanan sorunları giderici bir yasal düzenlemeye gerek görmemiştir.

Bir başka açıdan "Bir alacak senedinin reeskonta tabi tutulabilmesi için ilk önce bu alacağı doğuran bir teslim veya hizmetin bulunması ve bu teslim ve hizmet dolayısıyla elde edilen (tahakkuk eden) hâsılatın dönem kazancına ilave edilmesi gerekmektedir." (Beyanname Düzenleme Kılavuzu Hesap Uzmanları Derneği, 2010, Sf: 1091) (V. Seviğ)

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?YZR_KOD=158&H...