"Doğum borçlanmasında yeni boyut" oluşum sürecini henüz tamamlamamıştır. Çünkü SGK, Yargıtay Kararı doğrultusunda uygulamayı nasıl yapacağını genelge ile açıklamamıştır. Ama kanımca Eylül 2010 ayından önce bu uygulamayı belirlemek durumundadır. Doğum borçlanmasının temel ilkeleri üzerinde birçok defa, sorulara cevaplarla bağıntılı olarak, yazılarımızda söz açmıştık. İşçi olarak işyerinde çalışan kadın sigortalılar, tâbi oldukları iş kanunları gereğince verilen ücretsiz doğum ya da analık izni sürelerini vb borçlanabilme (http://yenisafak.com.tr/yazarlar/default.aspx?i=14778&y=... imkânına sahip olabileceklerdir. İşçi yani 4/a sigortalısı kadının doğum nedeniyle çalışamadığı iki yıllık süreyi borçlanabilmesi için;

1-Borçlanma talebinde bulunabilmek için, sigortalı kadının 4/a sigortalısı işçi vb olarak çalışmaya başlayarak sigortalılık şartını yerine getirmesi şarttır.

2-Doğum borçlanması yapabilmek için, doğumun sigortalılık statüsü değişmeden, örneğin 4/b sigortalısı olmadan, gerçekleşmesi de şart.

3-Borçlanma talep tarihinde aktif sigortalılık aranmayacaktır. Sigortalı kadının, iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla iş sözleşmesine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreleri borçlanma hakkı getirilmiştir. Borçlanılacak sürelere ait prim tutarı, sigortalıların veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte yürürlükte olan asgari ücretle ve asgari ücretin 6,5 katı olan SGK tavan tutarı arasında sigortalının kendisi tarafından belirlenecek tutarın yüzde 32'si oranında hesaplanacaktır. Asgari ücretle borçlanma tutarı 760,50 * 0,32= 243,36 TL olacaktır. Doğum borçlanmasının bir aylık tutarı, en az 243,36 TL olup, 4 yıl için 11.681,28 TL ödenmesi gerekmektedir. Hesaplanan borç, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde sigortalı veya hak sahipleri tarafından kuruma ödenmelidir. Süresi içinde tebliğ edilen borcunu ödemeyenler ile kısmi ödeme yapanların kalan sürelerinin borçlandırılması için yeni başvuru şartı aranacaktır.

3-Sigortalı kadının doğumdan sonra adına prim ödenmemesi ve borçlanacağı sürede çocuğunun yaşaması gerekmektedir. Doğumun çalıştığı işinden ayrıldıktan sonra 300 gün içinde gerçekleşmesi şartı kaldırılmıştır.

4-Kadın sigortalı, doğumdan sonra iki yıldan daha az bir süreyi çalışmadan geçirmiş ise bu süreleri de borçlanabilecektir. Sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra ilk doğumunu yapan ve iki yıllık süre dolmadan ve sigortalı olarak tekrar çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilecektir.

5-Birinci doğumun gerçekleştiği tarihten itibaren iki yıllık süre geçtikten sonra ve sigortalı olarak tekrar çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı birinci doğum nedeniyle çalışmadan geçirdiği iki yıllık süreyi borçlanabilecek, ancak ikinci doğum için iki yıllık süreyi borçlanamayacaktır.

6-Doğum borçlanması için, talep tarihinde sigortalı olma şartı aranmaz. İlgili yasa hükmüne göre sadece sigortalılar değil, tüm hak sahipleri borçlanma yapabilir. Yani vefat eden anneden yetim aylığı almak isteniyorsa, ancak prim günü eksik ise, doğum borçlanması yaparak eksik primleri doğum borçlanmasıyla tamamlanabilir.

7-Yargı Kararına konu davacının 03.03.1987 ve 21.03.1988 tarihlerinde gerçekleştirdiği doğumlar sebebiyle, doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla, hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarının dışında başkaca bir şart aranmaksızın borçlanma hakkına sahip olduğu kabul edilecektir.

Kurumun hem gün sayısı, hem de yaş etkilenecek şekilde düzenleme yapması bekleniyor. Şöyle ki, bu durumda gün sayısı eksik olan kadınların borçlanma yapmaları halinde SGK gün sayıları artacak. Sigortalı olduğu tarihten önce doğum yapan kadınlarda ise hem sigorta başlangıç tarihi geriye gidecek ve buna bağlı olarak emeklilik yaşı düşecek, hem de gün sayısı artacak. Umulur ki bu süreç, sağlıklı bir şekilde kısa sürede başlatılır.

Tahsin Sınav

http://yenisafak.com.tr/Yazarlar/?t=16.08.2010&y=TahsinS...