Maliye, işlemleri hızlandırmak ve kayıt dışıyla mücadeleyi güçlendirmek gibi maksatlarla elektronik ortamda beyanname ve bilgi formlarının verilmesi uygulaması başlattı.

Ancak, beyanın elektronik ortamda verilmesi mecburiyetine uymayanlara öngörülen cezalar konusu bir türlü rayına oturmadı. Önceleri uygulamanın yerleşmesi için oldukça yüksek tutulan cezalar, bu köşede sıkça dile getirdiğim üzere mükelleflerle mali müşavirleri karşı karşıya getirdiği için sıkıntılara sebep olmuştu. Küçük bir ihmal için ödenecek cezanın yüksekliği ve bu cezayı kimin (mali müşavir mi mükellef mi) üstlenmesi gerektiği, konunun mahkemelere taşınmasına sebep oldu. Mahkemelerin bu cezaların adil olmadığı ve ceza kesmek için bir uyarıda bulunulması gerektiği yönündeki mükellefler lehine verdiği kararlar, konuyla ilgili mevzuatın elden geçirilmesine sebep oldu.

Yapılan ilk düzeltmeyle cezanın uygulanması için mükellefe bunun yazılı olarak bildirilmesi şartına istisna getirildi. Bu ödevlerin yerine getirilmesine ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığı'nca yapılan düzenleyici idari işlemlerle duyurulması halinde, ilgililere ayrıca yazılı olarak bildirilme şartı aranmayacağı hükmü kanun metnine kondu. Yani bakanlığın tebliğ, sirküler gibi düzenleyici idari metinlerinde duyuru yapması yeterli olacak, her bir mükellef için uyarıcı bir yazı çıkarılması gerekmeyecek, dendi. Bu düzenlemeler mahkemelerde idarenin elini güçlendirdi. Ancak, cezaların yüksekliğinden kaynaklanan şikayetler artarak devam edince hükümet bu cezaları düşürmeye karar verdi. Yapılan ilk düzenlemede beyannamelerin kanuni süresinden sonraki ilk 15 gün içerisinde verilmesi halinde indirimli ceza ödeneceği, bilgi formlarına ait düzeltmelerin ise kanuni sürenin dolmasından sonraki ilk 10 günde verilmesi halinde ceza kesilmeyeceği hükmü konmuştu. Bütün bu düzenlemelerden sonra bu ayın başında Resmi Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe giren 6009 sayılı kanunla bu cezalarla ilgili yeni indirimler getirildi. Düzenlemede, elektronik ortamda beyanname verilmesi mecburiyetine uyulmaması halinde kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, beyannamenin kanuni süresinin sonundan başlayarak elektronik ortamda 30 gün içinde verilmesi halinde onda bir oranında, bu sürenin dolmasını takip eden 30 gün içinde verilmesi halinde ise beşte bir oranında uygulanacak. Elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bildirim veya formlara ilişkin olarak süresinden sonra düzeltme amacıyla verilen bildirim ve formların, belirlenen sürelerin sonundan itibaren 10 gün içinde verilmesi halinde özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek. Takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası beşte bir oranında uygulanacak.

Yeni düzenlemeyle elektronik ortamda beyannamelerin geç verilmesi halinde kesilecek cezanın ciddi manada indirildiğini görüyoruz. Geç verilen bir beyanname için ödenmesi gereken ceza otuz gün içinde verme halinde bin liradan 100 liraya düşüyor. Hatta beyanname sonraki otuz gün içinde verilecek olursa bile ödenecek ceza tam olarak değil, beşte bir oranında yani 200 lira olarak kesilecek. Ayrıca daha önce elektronik ortamda verilmiş bir beyannameyle ilgili kendiliğinden veya pişmanlıkla verilecek düzeltme beyannameleri için de herhangi bir özel usulsüzlük cezası uygulanmıyor.

Ahmet Yavuz

http://www.zaman.com.tr/yazar.do?yazino=1018920&title=ma...