Bu makalemizde Türk Ticaret Kanunu hükümlerine çerçevesinde, ticari şirket olan ancak Kurumlar Vergisi Kanununa göre kurumlar vergisi mükellefi olmayan Kollektif Şirketin aktifinde 20 yıldır bulunan gayrimenkulün satış işleminde KDV istisnası uygulanıp uygulanmayacağını işleyeceğiz.

Kurumlar Vergisi kanununda istisnaların düzenlenmiş olduğu 5. maddede açıklandığı üzere Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların yüzde 75'lik kısmı kurumlar vergisinden istisnadır.

Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-r maddesin de ise ;

Kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler ile bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve teslimleri KDV’den istisnadır.

Yukarıda her iki kanunda ayrı ayrı ve bir birinden bağlantısız düzenlenmiştir.

İstisna ile ilgili düzenlemenin yapıldığı iki maddede dikkat çeken konu ise maddelerin kurum şeklinde başlamasıdır. Demek oluyor ki bu iki istisnadan da sadece kurumlar yararlanacaktır. İstisnaların düzenlenmiş olduğu bu iki kanun maddesinde tereddüt oluşturan konu kollektif şirketin Kurumlar Vergisi kanununda şahıs şirketi olarak düzenlenmiş olmasıdır.

Kollektif şirket esas itibariyle Türk Ticaret Kanununda düzenlenmiştir. Şirketin kazançları ortaklar tarafından verilen yıllık gelir vergisi beyannamesi ile ayrı ayrı beyan edilmektedir. Dolayısıyla söz konusu satıştan elde edilen kazanç gelir vergisine tabidir.

Bu tespitlerden sonra kollektif şirket tarafından yapılan gayrimenkul satışında Kurumlar Vergisi istisnası uygulanmaması gerekmektedir.

Peki, gelir ayağını hallettik ya KDV?

Şirketimiz olan kollektif şirketinin 20 yıldır aktifinde bulunan gayrimenkulün satışında KDV uygulanacak mı?

Bunun için yukarıda ki bölümde açıkladığımız KDV Kanununun 17/4-r maddesine bakmak gerekiyor. Maddenin tam açılımı ,

Kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler ile bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve teslimleri.

İstisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz ve iştirak hisselerinin teslimleri istisna kapsamı dışındadır.

İstisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır.

Yukarıdaki madde de dikkat çeken husus kurumlar şeklinde başlamış ancak, gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır şeklinde bitmiştir.

Öncelikle burada kurumdan ne kast ediliyor. Kurumdan kastın kurumlar vergisi mükellefleri olduğundan bir şüphe yok, Ancak, yüklenen KDV'nin indirim konusu edilemeyen kısmının gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak indirileceği belirtilmiş.

Bu istisna sadece kurumlar vergisi mükelleflerini kapsasaydı indirilemeyen KDV'nin gelir vergisi için gider olmasından bahsedilmemesi gerekirdi.

Bu konuda bir muamma olduğu kesindir. Bu konu ile ilgili İzmir Vergi Dairesinden alınana bir mukteza da ise bu konulardaki tereddüttü gidermeye yetmiştir.

Söz konusu muktezanın son paragrafında ;

Vergi mevzuatı yönünden kurum ibaresi Kurumlar Vergisi mükellefleri için kullanıldığından, bahse konu istisna Kurumlar Vergisi Kanununa göre kurumlar vergisi mükellefleri ve Belediyeler ile İl Özel İdarelerine yönelik olup, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine çerçevesinde, ticari şirket olan ancak Kurumlar Vergisi Kanununa göre kurumlar vergisi mükellefi olmayan kolektif şirketinizin aktifinde kayıtlı gayrimenkul satışının, Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-r maddesi kapsamında vergiden istisna tutulması mümkün bulunmadığından, bahse konu satış işleminin Kanunun genel esasları kapsamında katma değer vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

KDV istisnası bulunmamaktadır.

İzmir Vergi Dairesinin söz konusu muktezasına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
http://www.ozdogrular.com//component/option,com_docman/task,doc_download/gid,794/Itemid,59/

Süleyman ÜNLÜ
Yöntem YMM