Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 69'uncu maddesinde, 6009 sayılı yasanın 5'inci maddesiyle yapılan değişiklik uyarınca, gelir ve kurumlar mükellefleri, 31.12.2005 tarihi itibariyle mevcut olup 2005 yılı kazançlarından indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarları ile;

* 24.04.2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında Gelir Vergisi Yasası'nın 4842 sayılı yasayla yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1, 2, 3, 4, 5 ve 6'ncı maddeleri çerçevesinde başlanılmış yatırımları için belge kapsamında 01.01.2006 tarihinden sonra yaptıkları yatırımları,

* Gelir Vergisi Yasası'nın yürürlükten kaldırılan 19'uncu maddesi kapsamında 01.01.2006 tarihinden önce başlanan yatırımlarla ilgili olarak, yatırımla iktisadi ve teknik bakımından bütünlük arz edip bu tarihten sonra yapılan yatırımları nedeniyle 31.12.2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, yine bu tarihteki mevzuat hükümleri çerçevesinde kazançlarından indirebileceklerdir. Bu düzenlemeye Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 61'inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan vergi oranına ilişkin hükümler dahildir.

Bilindiği üzere Gelirler Vergisi Yasası'nın geçici 61'inci maddesi uyarınca 24.04.2003 tarihinden önce yapılan başvurulara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımlarla ilgili harcamalar için yatırım indirimi uygulamasına ilişkin Gelir Vergisi Yasası'nın 24.04.2003 tarihinden önce yürürlükte bulunan hükümleri uygulanmaktadır. Ayrıca teşvik belgelerinde 24.04.2003 tarihinden sonra ilave edilen iktisadi kıymetler için yapılan harcamalar bu hükme tabi değildir.

Yukarıda belirtilen şekilde yapılan yatırım indirimi istisnasından yararlanan kazançlarla yasanın 24.04.2003 tarihinden önce gerçekleşen yatırımlar üzerinden hesaplanan ve kazancın yetersiz olması nedeniyle sonraki dönemlere devreden yatırım indiriminden yararlanan kazançları üzerinden dağıtılsın dağıtılmasın yüzde 19,8 oranında Gelir Vergisi tevkifatı uygulanmaktadır.

Yasal düzenleme gereği indirim istisnası olarak indirim konusu yapılacak tutar, ilgili kazancın yüzde 25'inin aşamaz. Kalan kazanç üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre vergi hesaplanmaktadır.

Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 69'uncu maddesinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirleme yetkisi, Maliye Bakanlığı'na aittir. Bu bağlamda oluşan görüşe göre;

Yeni düzenleme gereği Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri 31.12.2005 tarihi itibariyle mevcut olup, kazancın yetersiz olması nedeniyle indiremedikleri devreden yatırım indirimi istisnası tutarları, bu bağlamda 2006, 2007 ve 2008 yıllarındaki yararlandıkları tutarlardan kalan kısmı endekslenmiş değerleriyle birlikte 2010 ve bu yılı takip eden yıllarda elde ettikleri kazançlardan indirebileceklerdir.

İlgili dönemde yatırım indirimi istisnası uygulanacak kazanç tutarı ise zarar mahsubu dahil giderlerle tüm indirim ve istisnalar düşüldükten sonraki kazanç tutarıdır. Dolayısıyla her dönem itibariyle yararlanabilecek yatırım indirimi istisnası tutarı söz konusu kazanç tutarının yüzde 25'ini aşmayacaktır.

Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri;
* 24.04.2003 tarihinden önce yapılan başvurulara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında Gelir Vergisi Yasası'nın 4842 sayılı yasa ile yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1-6'ncı maddeleri çerçevesinde başlanılmış yatırımlar için, belge kapsamında 01.01.2006 tarihinden sonra yapmış oldukları yatırım harcamaları için 31.12.2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerimize göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarından 31.12.2008 tarihi itibariyle mevcut olup, kazancın yetersizliği sebebiyle indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarları ile,

m Bu yatırımlar kapsamında olup, halen devam eden yatırım harcamaları dolayısıyla 31.12.2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, endekslenmiş değerleri ile birlikte 2010 ve müteakip yıllarda elde ettikleri kazançlardan indirim konusu yapabileceklerdir.

* Gelir Vergisi Yasası'nın yürürlükten kaldırılmış bulunan (mülga) 19'uncu maddesi kapsamında 01.01.2006 tarihinden önce yatırıma başlanıldığını belgeleyen Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri, komple ya da entegre tesisler gibi tamamlanması belli süreci gerektiren yatırımlarla ilgili ve bu yatırımlarla iktisadi ve teknik bakımından bütünlük arz edip bu tarihten sonra yaptıkları yatırım harcamaları için, 31.12.2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri çerçevesinde hesapladıkları yatırım indirimi istisnası tutarlarından 31.12.2008 tarihi itibariyle mevcut olup, kazancın yetersizliği nedeniyle indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarlarını endekslenmiş değerleri ile 2010 ve müteakip yıllarda elde ettikleri kazançlardan indirebileceklerdir.

Diğer yandan bu yatırımlar kapsamında olup söz konusu yatırımlarla iktisadi ve teknik bakımından bütünlük arz edip halen devam eden yatırım harcamaları dolayısıyla 31.12.2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını da endekslenmiş değerleriyle birlikte indirim konusu yapabileceklerdir.

İlgili dönemler itibariyle yatırım indirimi istisnası uygulayan mükelleflerin istisna uygulaması sonucu kalan kazançları üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre vergi hesaplanacaktır.

Dolayısıyla yatırım indirimi istisnası uygulaması sonucunda kalan kazanç tutarlarına Gelir Vergisi mükellefleri yatırım indirimi istisnası uygulayacakları dönemde yürürlükte bulunan vergi tarifesi Kurumlar Vergisi mükellefleri ise Kurumlar Vergisi yasasının 32'nci maddesinde yer alan yüzde 20 Kurumlar Vergisi oranı uygulanmak suretiyle yatırım indirimi istisnasından yararlandıkları dönemlere ait Gelir veya Kurumlar Vergisi'ni hesaplayacaklardır.

Ayrıca 24.04.2003 tarihinden önce yapılan başvurulara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında yapılan yatırımlar için yatırım indirimi istisnasından yararlanılması halinde Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 61'inci maddesi uyarınca yatırım indiriminden yararlanan kazançlar üzerinden dağıtılsın, dağıtılmasın yüzde 19,8 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.

Anayasa Mahkemesi'nin 15.10.2009 gün ve 2006/95 esas, 2009/144 sayısı kararı sonrası oluşan resmi görüşler ve uygulamaya yönelik olarak yapılan çalışmalar dikkate alındığında, konuya ilişkin mevcut duraksamaların artması söz konusu olabilecektir.

Veysi Seviğ

Referans