Vergi ziyaı, mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesini veya eksik tahakkuk ettirilmesini ifade eder.

Şahsi, medeni haller veya aile durumu hakkında gerçeğe aykırı beyanlar ile veya sair suretlerle verginin noksan tahakkuk ettirilmesine veya haksız yere geri verilmesine sebebiyet vermek de vergi ziyaı hükmündedir.

Yukarıdaki fıkralarda yazılı hallerde verginin sonradan tahakkuk ettirilmesi veya tamamlanması veyahut haksız iadenin geri alınması ceza uygulanmasına mani teşkil etmez.

Vergi ziyaı suçu, mükellef veya sorumlu tarafından yukarıda yazılı hallerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesidir.

Vergi ziyaı cezasının ne kadar olacağı VUK 344. maddesinde düzenlemiş idi. Bu maddede “ Vergi ziyaı suçu işleyenlere vergi ziyaı cezası kesilir ve bu ceza ziyaa uğratılan verginin bir katına, bu verginin kendi kanununda belirtilen normal vade tarihinden cezaya ilişkin ihbarnamenin düzenlendiği tarihe kadar geçen süre için, Vergi Usul Kanunu’na göre ziyaa uğratılan vergi tutarı üzerinden hesaplanan gecikme faizinin yarısının eklenmesi suretiyle bulunur.” hükmü yer almaktaydı.

Ancak; Anayasa Mahkemesi 20.10.2005 tarih ve 25972 sayılı resmi Gazetede yayımlanan kararı ile bu hükmü iptal etmiştir.

Vergi ziyaı cezası konusunda 5479 Sayılı kanunun 12. maddesi ile 213 sayılı Kanunun 344 üncü maddesinin ikinci fıkrası; "Vergi ziyaı suçu işleyenlere, ziyaa uğrattıkları verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası kesilir." şeklinde değiştirilmişti, ancak;daha sonra VUK 344’ncü maddesinin 1 ve 2’nci fıkrası 5728 sayılı kanunun 275’nci maddesi ile değiştirilerek ‘’341 nci madde de yazılı hallerde vergi ziyaına sebebiyet verildiği taktirde,mükellef veya sorumlu hakkında ziyaa uğratılan verginin bir katı tutarında vergi ziyaa cezası kesilir şeklinde düzenlenmiştir.

Vergi ziyaına aynı zamanda hürriyeti bağlayıcı cezayı da gerektirecek fiillerle sebebiyet verilmesi halinde bu ceza üç kat, bu fiillere iştirak edenlere ise bir kat olarak uygulanır.

Vergi incelemesine başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra verilenler hariç olmak üzere, kanuni süresi geçtikten sonra verilen vergi beyannameleri için bu madde uyarınca kesilecek ceza yüzde elli oranında uygulanır.

Nexia