‘Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair’ 6009 sayılı kanunla Gelir Vergisi Yasası’nın yatırım indirimi uygulamasına yönelik olarak geçici 69’uncu maddesinde yapılan değişiklik uyarınca geçmiş yıllarda yapılmış olup, 2009 yılı da dahil olup yasal düzenleme gereği indirim konusu yapılan yatırım harcamalarına yeniden indirim konusu yapılması olanağı sağlanmış bulunmaktadır. Bu konuda usul ve esasları belirleme yetkisi Maliye Bakanlığı’na ait bulunmaktadır.

Maliye Bakanlığı bünyesinde konuya ilişkin yapılan çalışmalardan anlaşılacağı üzere;

* 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle mevcut olup, devreden yatırım indirimi tutarlarının endekslenmiş değerleri ile birlikte 2010 ve müteakip yıllarda elde edilen kazançlardan indirim konusu yapılabilecek.

* 24 Nisan 2003 tarihinden önce yapılan başvurulara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, Gelir Vergisi Yasası’nın 4842 sayılı yasa ile yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1-6’ncı maddeleri çerçevesinde başlanmış yatırımları için, belge kapsamında 1 Ocak 2006 tarihinden sonra yapmış oldukları yatırım harcamaları dolayısıyla 31 Aralık 2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım istisnası tutarlarından 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle mevcut olup kazancın yetersizliği nedeniyle indiremedikleri yatırım istisnası tutarları ile bu yatırımlar kapsamında olup halen devam eden yatırım harcamaları dolayısıyla 31 Aralık 2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, endekslenmiş değerleri ile birlikte 2010 ve müteakip yıllarda elde ettikleri kazançlardan indirim konusu yapabilecekler.

* Gelir Vergisi Yasası’nın mülga 19’uncu maddesi kapsamında 1 Ocak 2006 tarihinden önce yatırıma başladığını belgeleyen gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, komple ya da entegre tesisler gibi tamamlanması belli bir süreci gerektiren yatırımlar ile ilgili ve bu yatırımlarla, iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edip bu tarihten sonra yaptıkları yatırım harcamaları için 31 Aralık 2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri çerçevesinde hesapladıkları yatırım indirimi istisnası tutarlarından 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle mevcut olup kazancın yetersizliği nedeniyle indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarları ile bu yatırımlar kapsamında olup iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz eden ve devam eden yatırım harcamaları dolayısıyla 31 Aralık 2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, endekslenmiş değerleri ile birlikte 2010 ve izleyen yıllarda elde ettikleri kazançlardan indirebilecekler.

Oluşan resmi görüş çerçevesinde Anayasa Mahkemesi’nin 15 Ekim 2009 tarihli ve 2009/95 Esas, 2009/144 Karar sayılı kararı çerçevesinde 1 Ocak 2006 – 8 Nisan 2006 tarihleri arasında Gelir Vergisi Yasası’nın mülga 19’uncu maddesi kapsamında yeni başlayan ve bu tarihler arasında yapılan yatırımlar nedeniyle hesaplanan indirimli tutarları da yatırım indirimi istisnasından yararlanabilecek. Ancak 8 Nisan 2006 tarihinden sonra yeni başlayan yatırımlar nedeniyle yapılan harcamaların ya da 1 Ocak 2006 - 8 Nisan 2006 tarihinde başlamakla birlikte bu süre içinde tamamlanmamış olup devam eden yatırımlar için 8 Nisan 2006 tarihinden sonra yapılan harcamaların yatırım indiriminden yararlanması idarece mümkün görülmemektedir.

Yasal düzenleme gereği yapılacak yatırım indirimi; ilgili dönem kazancının yüzde 25’ini aşmayacak. Bu bağlamda ilgili dönemde yatırım indirimi istisnası uygulanacak kazanç tutarı ise yatırım indirimi uygulanmadan önceki zarar mahsubu ile tüm indirim ve istisnalar düşüldükten sonraki kazanç tutarının yüzde 25’i ile sınırlı olacak.

İlgili dönemler itibarı ile yatırım indirimi istisnası uygulayan mükelleflerin, istisna uygulaması sonucu kalan kazançları üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre vergi hesaplanacak. Bu nedenle yatırım indirimi istisnası uygulaması sonucunda kalan kazanç tutarına gelir vergisi mükellefleri, yatırım indirimi istisnası uygulayacakları dönemde yürürlükte bulunan vergi tarifesini, kurumlar vergisi mükellefleri ise Kurumlar Vergisi Yasası’nın 32’nci maddesinde yer alan yüzde 20 kurumlar vergisi oranını uygulamak suretiyle yatırım indirimi istisnasından yararlandıkları dönemlere ait gelir ve kurumlar vergisini hesaplayacaklar.

Diğer yandan 24 Nisan 2003 tarihinden önce yapılan başvurulara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında yapılan yatırımlar için yatırım indirimi istisnasından yararlanılması halinde, Gelir Vergisi Yasası’nın geçici 61’inci maddesi uyarınca yatırım indiriminden yararlanan kazançlar üzerinden dağıtılsın, dağıtılmasın yüzde 19.8 oranında vergi kesintisi yapılacak.

Veysi Seviğ

http://www.ito.org.tr/wps/portal/gazete-detay?WCM_GLOBAL_CON...