|
Sosyal sigortalar uygulamasında atıfet şeklinde ücret ödemesi, işverence, sigortalının istirahatlı olduğu dönemlerde işyerinde çalışmamasına rağmen ücret ödemesi anlamına gelmektedir.
Bir başka ifadeyle işçinin istirahatlı olduğu dönem, sigortalının çeşitli nedenlerle işyerinde geçici iş görememe haline tekabül etmektedir.
Geçici iş göremezlik; çalışanların hastalık, doğum ve geçici sakatlık gibi nedenlerle belli bir süre Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen süre içerisinde çalışmaması durumudur. Geçici iş göremezlik ödeneği ise; sosyal sigortacılık bakımından iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigorta kollarından istirahatlı bulunan sigortalıya işten kaldığı günler için Sosyal Güvenlik Kurumu’nca ödenen parasal yardımdır. Sosyal sigortalar açısından buradaki olmazsa olmaz şart, sigortalının işyerinde fiili olarak çalışmamasıdır. Uygulamada işverenlerin sorunlarla karşılaşmaması için dikkat etmesi gereken belli başlı hususlar aşağıdaki gibidir.
* * *
İstirahatlı olan sigortalıların SGK’ya bildirilmesi ve ‘atıfet’ uygulaması
4/a (eski adıyla SSK) ile yine 4/a kapsamında bazı sigorta kollarının uygulandığı 5510 sayılı kanunun 5’inci maddesine tabi sigortalıların istirahatli oldukları süreler için işyerinde çalışmadıklarına dair bildirimin işverenlerince zorunlu olarak elektronik ortamda yapılması gerekiyor.
Bu çerçevede geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi esnasında sigortalının;
* İstirahatlı olduğu dönemde işyerinde çalışıp çalışmadığı,
* Kazanç hesabına giren döneme ilişkin aylarda, prim, ikramiye ve bu nitelikteki arızi ödemeler,
* Viziteye çıktığı(istirahatın başladığı) tarih itibarıyla prim ödeme halinin devam edip etmediği işveren tarafından SGK’ya elektronik ortamda bildirilmesi gerekiyor.
İşverenler tarafından, sigortalılarca hak edilen istirahat süresini takip eden 5 iş günü içinde elektronik ortamda Kuruma gönderilmesi zorunludur. Bildirimi göndermeyen işverenler hakkında aylık asgari ücretin beş katı (2010 Eylül ayı için söz konusu miktar 3.802,50 TL) tutarında veya 5 iş günü süre dışında gönderen işverenler hakkında ise aylık asgari ücretin iki katı (2010 Eylül ayı için söz konusu miktar 1.521,00 TL) tutarında idari para cezası uygulanacak.
İstirahatlı olunan dönemde atıfet şeklinde ücret ödemesi halleri
Herhangi bir ücret ödenmemesi Söz konusu durum yürürlükteki mevzuata aykırı olmayıp uygulamada sıklıkla başvurulan yöntemdir.
Kısmi ödeme yapılması
Bu durumda istirahatlı sigortalının SGK’dan aldığı geçici iş göremezlik ödeneğinin ücretinden düşük olması durumunda aradaki farkın işverence ödenmesi halidir.
Kesinti yapılmaksızın ücretin tam ödenmesi
Sigortalı hem SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneğini almakta hem de işverence ödenen ücretini aldığı haldir.
Ücretin ödenerek sigortalıdan iş göremezlik ödeneğinin alınması
Sigortalının istirahatlı olduğu süre içinde ücretinden herhangi bir kesinti yapmayıp, buna karşın sigortalının SGK’dan aldığı geçici iş göremezlik ödeneğini kendisinden tahsil edilmesi durumudur.
* * *
İstirahat süresinde ödenen ücretlerin SGK’ya bildirilmesi gerekiyor!
İşverenler tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmaksızın, fark veya asıl ücretin tamamının ödendiği durumlarda, geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara istirahatlı bulundukları süreler için işverenlerince ödemeler, 5510 sayılı kanunun 80’inci maddesi gereği prime tabi tutulması gerekiyor.
Örneğin, (A) özel sektör işyerinde çalışmakta iken 2-15 Temmuz 2010 döneminde istirahatlı olması nedeniyle SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği alan bir sigortalı için, işvereni tarafından bu süreler için SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmaksızın tam ücretinin ödendiği varsayıldığında, ödenen ücretin söz konusu sigortalının 2010/Temmuz ayındaki prim esas kazancın hesabında dikkate alınması gerekiyor.
Yaşar Taşdemir
http://www.ito.org.tr/wps/portal/gazete-detay?WCM_GLOBAL_CON... |
