Yasa ve Tebliğ hükümlerine aykırı olarak Genelge ile getirilen, 'doğum borçlanması için sigortalının doğumdan önce 4/a (SSK) kapsamında sigortalılığının tescil edilmiş olma' şartının 'Yasaya aykırı' olduğunu yazmıştık.

Şimdi de doğum borçlanması hakkında Yönetmelik ve Tebliğ ne diyor onu inceleyelim.

YÖNETMELİK NE DİYOR?
'Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 66. maddesinin (1) numaralı fıkrası, 'Kanunun yürürlük tarihinden önce veya sonra geçen ve Kanunun 41. maddesinde belirtilen sürelerin borçlanılması için Kanun veya mülga sosyal güvenlik kanunlarına göre tescil edilmiş olmak yeterli olup, borçlanma talep tarihi veya ölüm tarihi itibarıyla sigortalı olma şartı aranmaz.' diyor. Burada bahsedilen Kanun, '5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'.

Yine aynı maddenin (3) numaralı fıkrasında, Kanunun 41. maddenin üçüncü fıkrasında olduğu gibi, herhangi bir borçlanma ayrımı yapılmaksızın 'Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür' diyor.

TEBLİĞ NE DİYOR?
Daha önceki 'Hizmet Borçlanma İşlemlerinin Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ'de '4/a kapsamındaki sigortalı kadının, ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihten sonra Ö' ibaresi yer alıyordu. Yasaya aykırı olan bu ibare yeni Tebliğde kaldırıldı.

Yeni Tebliğin 5. maddesinin (1)/(a) bendinde '5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalı kadının, iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreler, ... borçlanma kapsamındadır.' diyor.

Yine Tebliğin 10. maddesinin (4) numaralı fıkrasında '5510 sayılı Kanunun 41. maddesi uyarınca borçlandırılan süre, Kanunun 38. maddesine göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk defa çalışmaya başlanılan tarihten önceki süre ise sigortalılığın başlangıç tarihi borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür.' ifadesine yer verilmiş.

SONUÇ
Yasa hükmüne göre, doğum borçlanması hakkı '4/a (SSK) kapsamında sigortalı olan kadınlara' tanınmış; ilk Tebliğde yer alan '... ilk defa sigortalı olarak başladığı tarihten sonra...' ifadesi yeni Tebliğde kaldırılarak, 'doğumun sigortalılık tescilinden önce veya sonra gerçekleşmiş olmasına' ilişkin herhangi bir şart öngörülmemiştir.

Yine Kanun, Yönetmelik ve Tebliğde, doğum ya da askerlik borçlanması gibi herhangi bir ayrım olmaksızın 'sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki sürelerin (her ne şekilde olursa olsun) borçlanılması halinde, sigorta başlangıcının borçlanılan süre kadar geri götürüleceği' değişik şekillerde ifade edilmiş, doğum borçlanması için bir sınırlama getirilmemiştir. Eğer doğum borçlanmasına sınırlama getirilmek amaçlansaydı, ilk defa sigortalı olunan tarihten önce gerçekleşen doğum nedeniyle borçlanılamayacağı, dolayısıyla sigortalılığın başlangıç tarihinin doğum borçlanmasıyla geriye götürülemeceği hükme bağlanırdı. İlk Tebliğde yer verilen '... ilk defa sigortalı olarak başladığı tarihten sonra...' ifadesi ikinci Tebliğde kaldırılmazdı. Her üç düzenlemede de bu yönde bir sınırlama mevcut değil.

Sonuç itibariyle SGK'nın, doğum borçlanması için 4/a (SSK) kapsamında sigortalılığın, doğumdan önce tescil edilmiş olması şartı araması yasal değil.

Metin Taş/Sezgin Özcan

http://www.aksam.com.tr/2010/09/28/yazar/18915/metin_tas_sez...