Yılbaşında yürürlüğe girecek olan asgari geçim indirimi daha başlamadan sorun çıkardı. 49 teşvikli ilde bulunan ve teşvik kapsamındaki işyerlerinde çalışan işçilerin asgari geçim indiriminden yararlanamayacağı ya da çok az yararlanabileceği ortaya çıktı. Maliye Bakanlığı'nda ise bu eksikliği düzeltmek için bir yasa değişikliği çalışması başlatıldı. Yasa değişikliğinin yıl başına kadar yetiştirilmesi hedefleniyor. Birkaç maddelik düzenleme ile sorun giderilmeye çalışılacak. Maliye yetkilileri ortada bir belirsizlik olduğunu ve yasa dışında başka bir düzenlemenin yeterli olup olmayacağının da araştırıldığını söyledi.

Teşvikli iller unutuldu mu

Vergi iadesini kaldıran ve yerine asgari geçim indirimi getiren 5615 sayılı yasa 28 Mart 2007 tarihinde çıktı. 1 Ocak 2008'den itibaren yürürlüğe girecek asgari geçim indirimine ilişkin ikincil düzenleme çalışmaları da ekimin sonuna doğru tamamlandı ve uygulama tebliği dün Resmi Gazete'de yayımlandı. Ancak 5084 sayılı yasa kapsamında olan 49 teşvikli ildeki, teşvikli işletmelerin işçilerinin asgari geçim indiriminden yararlanamayacağı anlaşıldı. Teşvikli illerde işçilere gelir vergisi teşviki veriliyor. Fiilen çalışan işçilerin gelir vergisinin yüzde 80'i, organize sanayi bölgeleri (OSB) ile endüstri bölgelerinde yüzde 100'ü daha beyan edilmiyor. İstihdamı teşvik amaçlı olarak işletmede kalıyor. Bu nedenle, işçilerin büyük bir bölümünün asgari geçim indiriminden yararlanamayacak.

En az 150 bin işçi etkilenecek

49 ildeki teşviğin yürürlük tarihi 2012'de sona erecek. Devlet Bakanı Mehmet Şimşek'in TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'na verdiği bilgiye göre teşvik sonucunda, 1 Kasım 2007 itibariyle 92 bin ek istihdam sağlandı. Hazine'nin yaklaşık 15 gün önce yayınladığı bir rapora göre ise 2004 Mart-2006 sonu arasında enerji teşviği sayesinde 62 bin 721 kişilik mevcut istihdama 87 bin 587 ek istihdam daha eklendi ve toplam istihdam sayısı 150 bin 310'e yükseldi. Maliye yetkilileri, kendi değerlendirmelerinin farklı olduğunu belirterek, kaç kişinin kapsam dışında kaldığı konusunda net bir rakam vermedi. 

Teşvikli illerdeki işçilerin de asgari geçim indiriminden yararlanması için şimdi yasa değişikliği çalışması başlatıldı. Yılın başına kadar birkaç maddelik bir yasa değişikliği Meclis'ten çıkarılmaya çalışılacak. Vergi kanunlarında değişiklik yaratacağı için bütçe tasarısı ya da başka bir kanuna herhangi bir madde eklenemeyecek. Ancak yetkililer hala yasa dışında başka bir düzenlemenin de yetip yetmeyeceği konusunda değerlendirme yaptıklarını söyledi.

Teşvikli illerdeki işçilerin asgari geçim indiriminden yararlanması için bazı formüller üzerinde durulduğunu belirten yetkililer, ayrıntı vermedi. Yetkililer getirilecek düzenlemenin hukuki ihtilaf yaratmaması için tartışmanın hala sürdüğünü belirterek, en doğru yöntemi bulmaya çalıştıklarını kaydetti.

Eşin TC kimlik no'su yok

Bunun dışında asgari geçim indirimiyle ilgili bir başka eleştiri de aile durumu bildirimi formuna eşin TC kimlik numarasının konulmaması oldu. Aile durumu bildiriminde ücretlinin eşi ile ilgili olarak, "adı-soyadı, iş durumu, gelirine ilişkin açıklama" bölümleri bulunuyor. Ancak eşin çalışıp çalışmadığının kontrolüne yarayacak olan "TC kimlik, doğum yeri ve yılı" bölümleri ise formda yer almıyor. Birçok işyeri ise daha sonra herhangi bir cezayla karşılaşmamak için bu bilgileri de çalışanlara ekletiyor. Çocuğun sosyal güvenlik yönünden tabi olduğu eşin bildirimine ekleneceği açıklaması sadece dipnot kısmında yer alıyor. Ancak şimdiye kadar birçok işyerinde toplanmaya başlanan bildirimlerde çalışanlar çocuk bölümünü doldurdu. Yetkililer ise çocuk bölümünün sadece çocuk kimin üstündeyse onun doldurması gerektiğini vurgulayarak, vergi zıyai cezası doğabileceği uyarısında bulundular.

Unakıtan tutarı artırdı

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, dün TBMM Genel Kurulu'nda 2008 bütçe tasarısı görüşülürken aylık ve ücretlerin, asgari geçim indiriminin 2008 Ocak ayında yürürlüğe girecek olması nedeniyle ayrıca anılan tarihten itibaren  kişilerin durumuna bağlı olarak yaklaşık 45 ila 90 YTL arasında değişen  tutarlarda artacağını söyledi. Resmi Gazete'de dün çıkan tebliğdeki örnekte ise bütün indirimlerden yararlanan bir eşi çalışmayan 4 çocuklu asgari ücretlinin alacağı indirim oranı 71.72 YTL olarak belirlendi. Bekar bir asgari ücretli ise 41 YTL alacak.

Teşvik kapsamındaki 49 il

"Adıyaman, Afyon, Ağrı, Aksaray, Amasya, Ardahan, Artvin, Bartın, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Çankırı, Çorum, Diyarbakır, Düzce, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kahramanmaraş, Karaman, Kars, Kastamonu, Kırşehir, Kilis, Kütahya, Malatya, Mardin, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Osmaniye, Rize, Siirt, Sinop, Sivas, Şanlıurfa, Şırnak, Tokat, Trabzon, Tunceli, Uşak, Van, Yozgat"

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=85265&ForArsiv=1