Vergi Usul Kanunu’nun 327nci maddesi hükmü gereği gayrimenkullerin ve gemilerin iktisadi kıymetlerini devamlı olarak artıran ...

Özel maliyet bedellerinin itfası ne şekilde olacaktır?

... ve kanunun 272’nci maddesi hükmü gereği aktifleştirilen özel maliyet bedelleri kira süresine göre eşit yüzdelerle itfa edilecektir.

Vergi Usul Kanunu’nun 327nci maddesi hükmü gereği Kanunda kira veya işletme hakkı süresi dolmadan,kiralanan veya işletme hakkı alınan şeyin boşaltılması veya işletme hakkının herhangi bir sebepten sona ermesi halinde henüz itfa edilmemiş olan giderler,boşaltma veya hakkın sona erdiği yılda bir defada gider yazılır. 333 Seri Nolu VUK Genel Tebliği’nde de kira süresinin belli olmaması durumunda özel maliyetlerin faydalı ömrü 5 yıl olarak belirlenmiştir.

Kira süresinin belli olmaması halinde özel maliyet bedelinin itfası nasıl olacaktır?

Özel maliyet bedeli kira süresi içinde itfa edilir. Kira süresi dolmadan kiralanan şeyin boşaltılması halinde, itfa edilmemiş kısmın tamamı boşaltma yılında itfa edilir.

Kira süresinin belli olmaması halinde amortisman oranının ne olacağı 333 Seri Nolu VUK Genel Tebliği ile belirlenmiştir. Buna göre, kira süresinin belli olmaması durumunda özel maliyetlerin faydalı ömrü 5 yıl olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla kira süresi belli olmayan durumlarda özel maliyetler 5 yılda itfa edilecektir.

Kira süresinin bir yıl ve bir yıldan daha kısa süreli olması halinde özel maliyet bedelinin itfası nasıl olacaktır?

Kira süresinin bir yıl ya da bir yıldan daha kısa olmasının özel maliyet bedelinin itfasına etkisi yoktur. Özel Maliyet bedeli kira süresinde itfa edilmelidir. Burada uyulması zorunlu olan husus; bu giderlerin aktifleştirilmesinin zorunlu olduğudur. Yani bu tür giderlerin aktifleştirilmeden doğrudan sonuç hesapları ile ilişkilendirilmesi mümkün değildir.

Özel Maliyet bedelleri boşaltma sırasında duruma göre kiralayan veya kiracı yönünden, gelir unsuru olarak dikkate alınacağından aktifleştirme önem arz etmektedir.[1]

Kira süresi bir yıl olarak tespit edilmekle beraber, bir yıllık sürelerle devamlı olarak uzatılıyorsa, bu durumda kira süresinin belirsiz olarak kabul edilmesi ve özel maliyet bedelinin genel amortisman oranına göre itfa edilmesi gerekmektedir.

İmtiyazlı şirketlerle sermayenin itfası nasıl olacak?

İmtiyazlı şirketler, Devlet eliyle yürütülen ve kamu hizmeti sayılan bir takım işlerin belirli bir bölgede veya tüm ülkede, geçici bir süre yürütülmek üzere, özel hukuk hükümlerine tabi şirketlere devri sonucu kurulmuş şirketlerdir.[1]

İmtiyazlı işletmelerde, tesisatın imtiyaz süresinden sonra bedelsiz olarak Devlete veya Devletin uygun göreceği bir teşekküle veya belediyeye intikal etmesi imtiyazname gereğinden bulunduğu, imtiyaz sözleşmesinde de sermayenin itfası için yıllık belli bir oran veya miktar ayrılması gösterilmiş olduğu takdirde, sermaye bu oran veya miktar üzerinden itfa olunur.[2]

[1] Hüseyin GÜRSOY, İmtiyazlı Şirketler Yeniden Değerleme Petkim Uygulamak Mevzuat Dergisi, Sayı: 18, Sf: 3