Toplumumuzda hak sahibi kız çocuklarının ölüm aylığından yararlanması hususu, her zaman önemini korumuştur. Kız çocukları hakkında pozitif ayrımcılık sosyal güvenlik sistemi içerisinde toplumsal ilgiye her zaman mazhar olmuştur. Ve ölüm sigortası içerisinde hak sahibi kız çocuklarının soruları da her zaman öne çıkmaktadır. Bir bayan okuyucumun sorusu aşağıda yer almaktadır.

Okuyucum Burçin ÖLMEZ, şöyle soruyor: Tahsin Bey, babamın ilk sigorta başlangıcı, 1978. İsteğe bağlı, 1995 – 1996; tekrar isteğe bağlı, 2008 yılında; çalışan ya da Bağ-kurlu olarak, 2010 yıllarında prim ödedi. Toplam prim sayısı, 1324 gün olmuştur. Ben, boşandım, 1 çocuğum var. %55 özürlü raporum bulunmakta. Annem babamdan ölmeden önce boşanmışlardı. Kardeşlerim de evli. Ben, SGK'lı olarak çalışmaktayım. Üzerime herhangi maaş dışında bir gelirim ve mülkümde olmadığından dolayı geçinmekte zorlu çekmekteyim. Babamın vefatından dolayı ölüm aylığı ve cenaze parası gibi yardımlardan yararlanabilir miyim, primleri eksik ise ödeme yapıp başvurabilir miyim, cenaze ödeneği alma imkanım var mıdır?

C: SGK'lı olarak çalışmaktayım Okurlarımdan, dul eş ve çocuklara ölüm aylığı bağlanmasına ilişkin yoğun sorular alıyorum. 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ölen sigortalıların hak sahiplerine; a)En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya, b) 4/a sigortalıları (işçiler) için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş, olması şartıyla ölüm aylığı bağlanmaktadır. Şöyle ki, en az 1800 gün primi bildirilmiş veya 4/a sigortalıları için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olan sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilecektir. 4/b kapsamında (Bağ-Kur) ve 4/c kapsamında (Kamu görevlisi) olan sigortalıların hak sahiplerine ölüm (dul-yetim) aylığı bağlanabilmesi için ise 1800 gün prim bildirilmiş olması gereklidir.

Ölüm aylığı;

a)Ölüm tarihinde sigortalı ile yasal evlilik bağlantısı bulunan eşine,

b)5510 sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında malullük yaşlılık ve ölüm sigortası primleri ödeyerek çalışmayan (Örneğin çıraklık okuluna devam edenler, zorunlu staj yapan üniversite öğrencileri prim ödemediğinden yetim aylığı alabilecektir) veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan;

1) Evli olup olmadığına bakılmaksızın, 18 yaşını, ortaöğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan erkek çocuklarına,

2) Evli olup olmadığına bakılmaksızın, Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirdiği tespit edilen çocuklarına,

3) Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kız çocuklarına,

c) Aylıkta hak sahibi eş ve çocuklardan artan;

1) Hissenin bulunması halinde, her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babasına,

2) Hisseye bakılmaksızın, gerekli şartları taşıyan ve 65 yaşın üstünde olan ana ve babasına,

aylık bağlanmaktadır.

4/a, 4/b ve 4/c sigortalılarından birden fazlasına tabi olarak çalışmış olan sigortalıların hak sahiplerinin aylıkları, sigortalının en son tabi olduğu sigortalılık hali esas alınarak bağlanmaktadır. 4/b sigortalılarının hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için, ölen sigortalının genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur. Ölüm aylığı prim borçlarının ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlamaktadır. Ölüm aylığı bağlanabilmesi için hak sahiplerinin örneği SGK tarafından hazırlanan tahsis talep dilekçesi ile Kurumun ilgili ünitesine başvurması şarttır.

Tahsis talep dilekçesine;

a) 18 yaşını doldurmayanlar hariç, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan erkek çocukların ilgili öğretim kurumundan alacakları öğrenci belgesi,

b) 15 yaşından küçük çocuklar hariç olmak üzere bir adet belgelik fotoğraf,

c) Malul çocuklar için sağlık kurulu raporu,

d) Ana ve babaların hak sahipliği konusunda SGK tarafından tebliğde talep edilen diğer belgeler, eklenmelidir.

Sosyal güvenlik sistemimiz içinde genel kural ölüm aylığının yazılı olarak talep edilmesi gerekmektedir. Bütün diğer gelir ve aylıklarda olduğu gibi talep etmeyen bir kişiye herhangi bir gelir veya aylık bağlanmaz.

Konumuz ölüm aylığı olduğu için, ölüm aylıklarında ölen kişinin hak sahipleri aylık talep ettikleri andan itibaren hak kazanmışsa ölüm aylığı bağlanır. Ölüm aylığı talebi ölüm tarihinden itibaren beş yıl içinde yapılırsa, hak sahiplerine ölümü takip eden ay başından geçerli olarak aylık bağlanır.

Aylık müracaatında beş yıl geçerse, ölen sigortalının eş, çocuk veya anne-babası aylık hakkını kaybetmiş olmaz. Yine ölüm aylığını talep edebilirler. Ancak, ne zaman talepte bulunurlarsa talep tarihini takip eden ay başından geçerli olarak aylık bağlanır. Geriye dönük ölüm tarihinden geçerli olarak birikmiş aylıkları almaları söz konusu olmaz.

Bayan okuyucum, eşinden boşandıktan sonra SGK'lı işçi olarak çalıştığı için, babasının ölüm sigortasından yararlanamayacaktır.

Tahsin Sınav

http://yenisafak.com.tr/Yazarlar/?t=11.10.2010&y=TahsinS...