Köşemizde “Bağ-Kur’luların iş kazaları konusunda 5510 sayılı kanunla kazandıkları yeni haklar” la ilgili 3 günlük yazı dizimiz devam ederken haber kanallarına ve gazete sayfalarına “Fındık kırma makinesine eteğini kaptıran genç kız parçalanarak öldü” başlıklı bir haber düştü. Genç kızın mevsimlik işçi olarak çalıştığı işvereni tarafından ifade ediliyor. İş Mahkemesi, Cumhuriyet Savcılığının ve Çalışma Bakanlığının hazırlayacağı raporlara dayanarak bu konuda gerekli olan kararı verecektir. Biz sadece böyle bir durumda işverenlerin sorumlulukları ve ne yapması konusu üzerinde durmak istiyoruz

5510 sayılı Kanunun 13. Maddesine göre; sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada iş kazası meydana geldiği işverenlerce haber verilmesi zorunludur. 4857 sayılı İş Kanuna göre de iki iş günü içinde Bölge Çalışma Müdürlüklerine haber verilmesi gerekiyor. Burada özellikle iş kazasında sigortalı olma kavramı da önemlidir.
Çünkü iş kazalarında;

“İş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine gelir bağlanması, iş kazası sonucu ölen sigortalı için hak sahiplerine cenaze ödeneği verilmesi, 5 yıl sigortalılık süresi ve her türlü borçlanma hariç olmak üzere 900 gün primi olması durumunda hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanması” gibi haklar vardır. Bunlar ancak sigortalılık halinde elde edilebilen haklardır.

Ağır maddi yükümlülükler
İş kazalarında, işverenin ihmalkârlığı veya “İş Sağlığı ve Güvenliği” hakkındaki mevzuata aykırı bir hareketi varsa, SGK tarafından hak sahiplerine yapılacak yardımlar ve gelirler için ödemenin başladığı tarihten itibaren ilk peşin sermaye değerinden işverene rücu edilerek ödettirilir. Bu rakamlar işverenler yönünden oldukça ağırdır.

Ayrıca, eleman çalıştırmaya başladıktan sonra, bunun süresi içinde işe giriş bildirgesi ile SGK’ya bildirilmemesi halinde, bildirgenin sonradan verildiği veya sigortalı çalıştırıldığının SGK’ca tespit edildiği tarihten önce meydana gelen iş kazası sonucu ilgililerin gelir ve ödenekleri Kurumca ödenir. Gelir bağlanırsa bu gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri tutarı, işverene ayrıca ödettirilir

Ölümlü iş kazalarının ayrıca manevi ve maddi tazminat davaları vardır. İşverenler hakkında ağır idari para cezası yaptırımları da söz konusudur.

Bu örneklerle; her zaman köşemizde ve her salı günü TGRT FM’deki radyo programlarımızda ısrarla kayıt dışı işçi çalıştırmanın sakıncalarından bahsederken ne kadar haklı olduğumuzu bir kez daha gözler önüne serelim istedik.

İş yerlerinde “İş Sağlığı ve Güvenliği” tedbirleri
Aslında basit tedbirlerle iş kazaları önlenebilir ya da en aza indirilebilir. Bu genç kız için “İş Sağlığı ve Güvenliği” kurallarına uyulması durumunda kaza daha hafif şekilde atlatılabilirdi. İş yerlerinde, yapılan işin özelliğine göre; iş elbisesi, koruyucu eldivenler, baret, çalışılan makineleri kaza anında durduracak emniyet sigortaları ve butonlar takılması gereklidir. İşe alınan her işçiye “İş Sağlığı ve Güvenliği” konusunda işbaşı yaptırılmadan önce eğitim verilmeli, işçi için en az bir gün boyunca çalışma sahasında karşılaşacağı iş kazası ve tehlikeleri anlatılmalıdır.

Lütfi Köksal

http://www.turkiyegazetesi.com/makaledetay.aspx?id=464911