"Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında”ki yasanın 36/A maddesi uyarınca devlete ait olup Vergi Usul Yasası ile Gümrük Yasası kapsamına giren amme alacakları ile bunlara ait zam ve cezalarını ödeme emri tebliğ tarihini takip eden yedi gün içerisinde ödemeyen ya da aynı yasanın hükümleri uyarınca hakkında bu alacaklar nedeniyle ihtiyati haciz kararı alınan amme borçlusunun yurt dışına çıkışı, alacaklı tahsil dairesinin istemi üzerine ilgili makamlarca geçmişte engellenebilmiştir.

Söz konusu yasal düzenleme gereği amme alacağına karşılık teminat alınması, alacağın tecil edilmesi, borçlunun aciz halinin tespit edilmesi, yargı mercilerince amme alacağının takibinin durdurulmasına karar verilmesi ve­ya yapılan takibin yasal olarak durdurulması gereken diğer hallerde yurt dışına çıkış tahdidi (kısıtlanması) alacaklı tahsil dairesinin istemi üzerine ilgili makamlarca kaldırılabilmiştir.

Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki yasanın 36/A maddesinin yürürlüğe girmesinden önce Pasaport Yasasının 22’nci maddesi kapsamında uygulanan yurt dışına tahdid, yukarıya aktarmış bulunduğumuz Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki yasanın 36 /A maddesi ile daha kontrollü uygulanır hale gelmiştir.

Anayasa'nın "Yerleşme ve seyahat hürriyeti" başlıklı 23’üncü maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "Vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti vatandaşlık ödevi ya da ceza soruşturması veya kovuşturması sebebiyle sınırlandırılabilir." hükmünde yer alan "Vatandaşlık ödevi; 5982 sayılı Tür­kiye Cumhuriyeti Anayasası'nın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hak­kındaki Yasa'nın 3’üncü maddesi ile "Vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti, ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hakim kararına bağlı olarak sınırlandırılabilir."şeklinde değiştirilmiştir.

Söz konusu Anayasa değişikliği halk oylamasına sunulmuş ve mevcut Anayasa değişikliği ile ilgili hükümler halk oylaması ile de kabul edilerek değişikliğin kabulü, Yüksek Seçim Kurulu tarafından 23.09.2010 gün ve 27708 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak kesinleşmiştir. Dolayısıyla bu tarih itibariyle Anayasa'da yapılan değişiklik yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Anayasa'da yapılan bu değişiklikle Amme Alacakları Tahsili Usulü Yasası'nın 36/A maddesinde yer alan ve idari işlemle yurt dışına tahdid konulmasına yönelik hüküm işlerliğini yitirmiştir.

Anayasa'nın "Yerleşme ve seyahat hürriyeti" başlıklı 23’üncü maddesinde yapılan değişiklik sonucunda vergi borcu nedeniyle mükelleflerin yurt dışına çıkmasını engelleyen "Vatandaşlık Ödevi" ibaresi, yurt dışına çıkma hürriyetini sınırlandıran nedenler arasından çıkarılmış, bu bağlamda da haklarında suç soruşturması veya kovuşturması yapılan kişilerin yurt dışına çıkma hürriyetlerinin ancak hakim kararıyla sınırlandırılabileceği hususu hüküm altına alınmıştır.

Böyle bir durumda idarenin vergi ve gümrük yasası kapsamına giren amme alacakları nedeniyle yurt dışına çıkışı tahdid etme yetkisi sona ermiştir.

Diğer yandan Maliye Bakanlığı tarafından konuya ilişkin olarak yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere Anayasa'da değişiklik yapan 5982 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği 23.09.2010 tarihinden itibaren amme borçluları hakkında "Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında”ki yasanın 36/A maddesi gereğince yurt dışına çıkış tahdidi uygulanmayacaktır. (Bakınız; Seri No:2010/1 Tahsilat İç Genelgesi)

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan açıklamalar çerçevesinde 23.09.2010 tarihinden önce amme borçluları hakkında alacaklı tahsil dairelerinin talepleri üzerine "Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında"ki yasanın 36/A maddesi uyarınca uygulanmış olan yurt dışı çıkış tehditlerinin, haklarında tahdit uygulananların başvuruları beklenmek sizin haklarında uygulanan tahditlerin kaldırılması öngörülmüş ve bu hu­susta İçişleri Bakanlığı'na konuya ilişkin gerekli işlemlerin yapılması bildirilmiş bulunmaktadır.

Dolayısıyla yurt dışına çıkış tehditlerinin kaldırılması ile ilgili olarak alacaklı tahsil dairelerinin konuya ilişkin olarak ayrıca işlem yapmalarına gerek bulunmamaktadır.

Diğer yandan yukarıda da belirttiğimiz gibi Anayasa'nın 23’üncü maddesinin beşinci fıkrasında yapılan değişiklik gereği Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Yasa'nın 36/A maddesinin de bu bağlamda yapılacak bir yasal düzenleme ile yürürlükten kaldırılması gerekmektedir.

Veysi Seviğ

http://www.bumindogrusoz.com/artikel.php?artikel_id=379