SGK özellikle son zamanlarda muhtaç durumdaki ana ve babalara aylık bağlanması işlemlerindeki bürokratik şikâyetleri dikkate alarak bir genelge hazırladı.

31.08.2010 Tarihli 2010/99 sayılı “Tahsis Genelgesi” ile; ana ve babaya “Ölüm Aylığı” bağlanması konusunda karşılaşılan problemlere çözüm getirmek için yeni düzenlemelere gidilmiştir. 5510 sayılı Kanunun 34. maddesinde, hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması hâlinde, “her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir veya aylık bağlanmamış olması” şartıyla ana ve babaya aylık bağlanacağı öngörülmüştür. (01.01.2010-30.06.2010 tarihleri arasında asgari ücretin net tutarı 521.89 TL, 01.07.2010-31.12.2010 tarihleri arasında ise 544.44 TL’dir.)

2008/Ekim ayı başından sonra ölen 4-1(a)(SSK) veya 4-1(b)(Bağ-Kur) sigortalısının ana ve babaları, ölen sigortalıdan dolayı “Tahsis Talep ve Beyan ve Taahhüt Belgesine” dayanarak aşağıdaki şartlara göre ölüm aylığına hak kazanacaklardır.

65 yaş ayrımına bakılacaktır:

Öncelikle, 65 yaşından küçük ana ve baba için artan hissenin bulunup bulunmadığına bakılacak, artan hisse olmaması durumunda ana ve babanın ölüm aylığı başvurusu ret görecektir. Ancak 65 yaşından büyük ana ve babalar için artan hisseye bakılmadan başvuru talebi işleme alınacaktır.

Diğer çocuklarından aylık alıp almadıkları araştırılacak:

Ana ve babanın diğer çocuklarından aldıkları gelirler hariç olmak üzere aylık alıp almadıkları ayrı ayrı araştırılacaktır. Ayrıca kendi çalışmalarından dolayı aylık aldığı anlaşılan ana ve babanın talebi reddedilecektir. Halk arasında adı “65 yaş aylığı” olan ve 2022 sayılı Kanuna göre aylık alan ana veya babanın tercihi alınarak 2022 aylığının kesilmesini istemeleri durumunda aylık bağlama işlemleri sonuçlandırılacaktır.

Aylık için başvuranların her türlü kazanç ve irattan elde edilen gelirin asgari ücretin net tutarından az olup olmadığının tespiti:

Ana ve babanın her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olup olmadığının tespiti için öncelikle aylık talebinde bulunan ana ve babadan muhtaçlık belgesi istenecek, bu belge temin edilememesi halinde, muhtaçlığın tespit işlemi için Kurumun Sosyal Güvenlik Kontrol Memurları tarafından yapılacaktır.

Hayatta sağ olan ve evlilik birliği devam eden ana ve babanın bulunması hâlinde bu tespit, her ikisinin elde ettiği kazanç ve iratlar toplamının ikiye bölünmesi suretiyle yapılacaktır. Ancak, kazanç ve iratların tespitinde diğer çocuklardan dolayı alınan gelirler dikkate alınmayacaktır.

Ana ve babanın, ülkemiz ile sosyal güvenlik anlaşması olan ülkelerden aldıkları aylıkla, Bulgaristan’dan aylık alanların maaşı da (Bunların maaşı SGK aracılığı ile verilmektedir) her türlü kazanç ve irat kapsamında değerlendirilecektir. Yabancı ülke sosyal güvenlik kurumlarınca bağlanan aylıkları Kurum aracılığı ile ödenmeyenlerin ise beyanları esas alınmak suretiyle işlem yapılacaktır.

Kurum kontrol memurlarınca araştırmalar sonuçlanmadan aylık bağlama işlemi yapılmayacaktır. Araştırmalar, kontrol memurlarına havale edildiği andan itibaren bir ay içinde sonuçlandırılacaktır.

İleride artan hisse bulunmasında:

Ana ve babanın müracaatında artan hisse bulunmamakla birlikte daha sonra artan hissenin ortaya çıkması halinde, aylık bağlanacak, artan hissenin ortadan kalkması hâlinde ise aylıkları kesilecektir.

Ana ve babaya bağlanacak aylık hisse oranı:

Ana ve babanın toplam hissesi % 25 olduğu için, ana ve babanın her ikisinin de aylığa hak kazanması hâlinde hisseleri % 12.5 sadece birinin aylığa hak kazanması hâlinde ise hissesi % 25 olacaktır. Diğerinin daha sonra tekrar gelire girmesi hâlinde hisse % 12.5’e düşecektir.

Lütfi Köksal

http://www.turkiyegazetesi.com/makaledetay.aspx?id=465348