2008 yılında yürürlüğe giren sosyal güvenlik reformuyla birlikte, hayatımızda pek çok şey değişti.

Kimler doğum borçlanması yapabilir?

Bugün için doğum borçlanması hakkından kimlerin yararlanabileceğine girmeden önce, dilerseniz 1 Ekim 2008’den bugüne, konuyla ilgili gelişmeleri bir sıralayalım.

·         Sosyal güvenlik reformu kapsamında, doğum sebebiyle çalışma hayatının dışında kalan anneler için, aynen erkeklere tanınan askerlik borçlanması gibi borçlanma hakkı verildi (5510 sayılı Kanun/Md.41).

·         Düzenlemeye göre anneler, iki çocuk için ikişer yıldan toplam 4 yıla kadar geriye dönük borçlanma yapabilecekti. Sadece bir süre SSK’lı olarak çalışılmış olması yetiyordu.

·         SGK, 5510 sayılı Kanunda yer alan bu düzenlemeyi açıklamak için önce 28 Eylül 2008 tarihli tebliğ yayınladı. Tebliğde, doğum yapan kadınların, doğum sebebiyle işlerinden ayrıldıklarını belgelemeleri şartıyla borçlanma yapabilecekleri belirtildi.

·         Daha sonra SGK, konuya daha da açıklık getirmek için 2008/111 sayılı genelgeyi yayınladı. Genelgede, tebliğde aranan belgeleme şartı kaldırıldı. Ancak bunun yerine, işten ayrıldıktan sonra 300 gün içinde doğum yapmış olma şartını getirdi. Yasa metninde 300 gün şartı bulunmuyordu.

·         SGK’nın tebliği ve genelgesi üzerine çok sayıda kadın, iş mahkemelerinde dava açtı. Bu davalar kadınlar lehine sonuçlanmaya başladı. En son Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, işten ayrıldıktan sonra 300 gün içinde doğum yapmış olma şartı aranamayacağına dair karar verdi. Bunun üzerine SGK, 1 Temmuz 2010 tarihinde yeni bir tebliğ yayınladı. Bu tebliğde, doğum için işten ayrıldığını belgeleme şartı aranmadığı gibi, doğumdan önce SSK’lı olma şartı da aranmadı. Bu tebliğ üzerine biz de konuyu gazetemizin manşetine taşıdık ve yüzbinlerce kadına doğum borçlanması hakkının genişletildiğini duyurduk.

·         Aynı günlerde SGK Sosyal Sigortalar Genel Müdürü İbrahim Ulaş, 11 Ağustos tarihinde NTV’ye verdiği röportajda, çalışmaya başlamadan önceki doğumların da borçlanılabileceğini, yapılan düzenlemeyle bunun önünün açıldığını ifade etti. Yani bizim manşetimiz resmi ağızdan teyit edildi.

·         Bunun üzerine yüzbinlerce bayan, bir yandan SGK müdürlüklerine akın ederken, bir yandan da bize e-posta, faks ve telefon yağdırmaya başladı. SGK müdürlükleriyse, konuyla ilgili genelge çıkmadan herhangi bir işlem yapamayacaklarını, merkezden gelecek genelge sonrası başvuruları değerlendirebileceklerini ifade ettiler.

·         Böylece herkes SGK’dan çıkacak genelgeye kilitlendi ve beklenen genelge geçtiğimiz günlerde (16 Eylül 2010) çıktı. Fakat hemen belirtelim ki, çalışmaya başlamadan önce doğum yapmış bayanlar hayal kırıklığına uğrayacak. Zira genelgede, tebliğde ve kanunda yer almayan bir şarta yer verilmiş: SSK’lı (4/a) olarak çalışmaya başladıktan sonra doğum yapmış olmak. Bunun yanında daha önceki genelgede yer alan, işten ayrıldıktan sonra 300 gün içinde doğum yapmış olma şartı kaldırıldı.

Bugün gelinen noktada doğum borçlanması yapabilmek için;

1.    SSK’lı (4/a) olarak bir günlüğüne de olsa çalışmış olmak,

2.    İşten ayrıldıktan sonra herhangi bir zamanda (300 gün içinde olması şart değil) doğum yapmış olmak,

3.    Çocuğun sağ doğmuş ve yaşamış olması,

4.    Doğumdan sonraki iki yıllık sürenin tamamında veya bir kısmında çalışmamış veya isteğe bağlı prim ödememiş olmak,

Gerekiyor. Bu şartları taşıyan anneler, iki çocuğa kadar toplam 4 yıl borçlanma yapabilecekler.

Soru: Sadettin Bey, eşim 1983 ve 1985 yıllarında 2 doğum yaptı ve 1992 yılında Bağ-Kur’lu olarak kendi işinde çalışmaya başladı. Halen devam ediyor. Eşim bir süre SSK’lı çalırsa doğum borçlanması hakkı olur mu?  Murat Kaya

Cevap: Murat Bey, son SGK genelgesi doğumdan önce SSK’lı olarak işe giriş yapmış olma şartı aradığı için eşiniz doğum borçlanması yapamayacak. Ancak yargı yoluna başvurma hakkınız mahfuz.

Soru: Sadettin Bey, eşim doğum borçlanması için SGK müdürlüğüne geçen yıl başvurdu. Ancak işten ayrıldıktan sonra 300 gün içinde doğum gerçekleşmediği için talebi reddedildi. Şimdi eşim için borçlanma imkanı var mıdır? Yavuz Erinmez

Cevap: Yavuz Bey, son genelge ile bahsettiğiniz 300 gün şartı kaldırıldığı için, eşiniz de doğum borçlanması yapabilecek.

Kimler borçlanma yapmalı?

Doğum borçlanmasından beklenen en net fayda, daha erken emekliliktir. Dolayısıyla öncelikle kişisel şartlarınızı göz önüne alarak, borçlanma yapmanın emeklilik tarihinizi değiştirip değiştirmediğine bakacaksınız. Örneğin emeklilik için prim gününüz eksikse, mutlaka doğum borçlanması yapmalısınız.

Eğer bir süre SSK’lı çalışmadan sonra Bağ-Kur veya Emekli Sandığı’na giriş yaptıysanız ve doğumunuz bu iki çalışma arasında gerçekleşmişse mutlaka borçlanma yapın. Böylece hizmet sürenizi artırma imkanınız olacağı gibi, emeklilik yaşınızda da düşüş olacaktır.

Örnek: Meryem Hanım 12.03.1989 tarihinde SSK’lı olarak çalışmaya başlamıştır. Üç aylık bir çalışmadan sonra işten ayrılan Meryem Hanım, 01.06.1992 tarihinde Bağ-Kur’a tabi olmuştur. Meryem Hanım doğum borçlanması yapmaz ise 7200 günü doldurarak 48 yaşında emekli olacak. Ancak doğum borçlanması yaparsa 46 yaşında, yani iki yıl daha erken emekli olabilecektir.

Önce kontrol edin

Doğum borçlanmasıyla emeklilik tarihinizin değişip değişmediğini, www.sadettinorhan.net isimli web sitemizde EmekliMatik programını kullanarak ücretsiz olarak test edebilirsiniz. Herkes için emeklilik ve diğer hesaplamaları yapabilen bu programda önce doğum borçlanması yapmış gibi, daha sonra da yapmamış gibi verileri girerek sonucu karşılaştırabilirsiniz. Böylece doğum borçlanmasının emeklilik tarihinize nasıl etki ettiğini bizzat görebilirsiniz.

Öte yandan borçlanma ile ilgili en son yayınlanan SGK genelgesinde, sigorta başlangıcından önceki doğumlar borçlanma kapsamına alınmamıştır. Yani SSK’lılar için doğum borçlanması yaparak sigorta başlangıcını geri götürme ve böylece daha erken emekli olma imkanı şimdilik bulunmuyor. Dolayısıyla doğum borçlanmasının bayanlara faydası, prim gününü artırma yönünden olmaktadır.

Aylığınızı artırabilirsiniz

Doğum borçlanmasının bir sonucu erken emeklilik iken, bir diğer sonucu da aylığınızı artırmak olabilir. Ancak bazı şartlarla. Buna göre;

·         Borçlanabileceğiniz doğum 2000 yılı öncesiyse ve özellikle de 1990-2000 arasıysa, borçlanma yapmanız aylığınızı önemli ölçüde artırır. Çünkü emekli aylığı hesaplama sisteminde, 2000 öncesi prim günleri ve kazançlar büyük etki yapmaktadır.

·         Borçlanmada ödeyeceğiniz matrahı elinizden geldiğince yüksek tutmanız, aylığınızı artırmada olumlu etki yapacaktır. Ancak ödeyeceğiniz borçlanma bedelinin karşılığını hemen değil, gelecek yıllar içinde alabileceğinizi unutmayın.

·         2000-2008/Eylül arasındaki doğumlarınızı borçlanacaksanız, borçlanma sonrası primlerin hangi dönemde yer alacağı çok önemli. Örneğin borçlandığınız prim günleriniz ilk 10 yıllık prim ödemenize sayılacaksa, aylığınız borçlanılan her yıl için %3,5 artacaktır.

Örnek: Zehra Hanım, bir işyerinde sigortalı olarak 01.05.1998 tarihinde çalışmaya başlamıştır. 01.01.2000 tarihinde işten ayrılan Zehra Hanım, 10.07.2000 tarihinde doğum yapmıştır. Zehra Hanım bu doğumu borçlandığı taktirde, borçlanma prim günleri ilk 10 yıla (3.600 gün) sayılacak ve iki yıl için aylığında %7’lik (%3,5 x 2 yıl) bir artış olacaktır.

·         Borçlanacağınız doğumunuz 2008/Ekim ve sonrası bir tarihteyse, borçlanacağınız her yıl için aylığınızda %2’lik bir artış olur. Yani emekli aylığına en az katkı yapacak doğumlar bu dönemin doğumlarıdır. Zira aylık bağlama sistemi, çalışanlar aleyhine olarak 2008/Ekim itibariyle değiştirilmiştir.

İkiz doğumu nasıl borçlanabilirim?

Soru: Sadettin Bey ben özel bir bankada çalışıyorken, 21/09/2000 tarihinde ikiz çocuk dünyaya getirerek anne oldum. Doğum sonrası 6 ay ücretsiz izin kullandım. Daha sonra işime döndüm ancak  2002/Ekim’de işten çıkarıldım. Ben ikiz çocuklarım için doğum borçlanması yapıp daha erken emekli olabilir miyim? M. H. Sarı

Cevap: Değerli okurum, doğum borçlanmasını ikiz çocuklarınızdan sadece birisi için yapabilirsiniz. Bunu da kullandığınız 6 aylık ücretsiz izin dönemi için yapabilirsiniz. Çünkü doğum tarihinden sonraki iki yıllık sürede çalışılmayan veya prim ödenmeyen süreler borçlanılabilmektedir. Dolayısıyla 21 Eylül 2000 – 21 Eylül 2002 arasında bankada çalıştığınız dönemleri borçlanamazsınız. Borçlanma yapmanız prim gününüzü artırır, emeklilik yaşınızı değiştirmez.

Bağ-Kur’lu ve memur bayanların borçlanması

Dizimizin ilk üç gününde, kimlerin doğum borçlanması yapabileceğine ve kimlerin yapması gerektiği sorularına cevap verdik. Ancak Bağ-Kur’lu ve memur bayanlar için özel bir başlık açmayı tercih ettik. Zira bu kapsamdaki bayan okurlarımızdan da çok sayıda soru alıyoruz.

Doğum borçlanması hakkı, esas itibariyle SSK’lı (4/a’lı) kadınlara tanınmış olmakla birlikte, istisnai durumlarda Bağ-Kur’lu veya memur bayanların da borçlanma yapması mümkündür. Bu bayanların borçlanma yapabilmeleri için birinci şart, borçlanacakları doğumdan önce kısa bir süreliğine de olsa SSK’lı olarak çalışmış olmak.

Örnek: 01 Ocak 1990 tarihinde bir işyerinde çalışmaya başlayan Serpil Hanım, iki ay çalıştıktan sonra işten ayrılmış ve 20 Temmuz 1990 tarihinde doğum yapmıştır. Daha sonra 12 Nisan 1995 tarihinde Bağ-Kur kapsamında sigortalı olan Serpil Hanım, dilerse yaptığı doğum için borçlanma yapabilecektir.

Örnek: 3 Mayıs 1998 tarihinde SSK’lı olarak çalışmaya başlayan Aynur Hanım, birkaç ay sonra işten ayrılmış ve 10 Ekim 1998 tarihinde doğum yapmıştır. Daha sonra 13 Ağustos 2001 tarihinde memuriyet görevine başlayan Aynur Hanım, dilerse yaptığını doğumu borçlanabilecektir.

Yargı yoluna gidenler var

Şunu da hatırlatmış olalım ki, halihazırda memur veya Bağ-Kur’lu olarak çalışmakta olanlardan, yukarıda yer verdiğimiz gibi doğumdan önce SSK’lı çalışması olmayanlar, yargı yoluna giderek doğum borçlanması imkanını zorluyorlar. Doğum borçlanması davaları genelde bayanlar lehine sonuçlanmakla birlikte, bu kapsamdaki bayanlar için sonuçlanmış yargı kararı henüz bulunmuyor.

Eşim borçlanma yapabilir mi?

Soru: Sadettin Bey, eşim Hülya Demirel 15.09.1969 doğumlu olup kendisi 01.12.1986 yılında SSK olarak işe başlamış. 01.03.1990 yılına kadar aralıklarla çalışmış ve toplam 987 gün primi var. Biz 05.10.1990 yılında evlendik. 01.10.2002 yılından beride isteğe bağlı SSK’lı olarak prim ödedi. 01.10.2008 tarihinden beride isteğe bağlı Bağ-Kur’ primi ödüyor. Şuan doğum borçlanması yapacağız diye ödemeyi durdurduk. Eşim 22.07.1991 ve 09.04.1997 yıllarındaki doğumlar için borçlanma yapabilir mi? Yusuf Demirel

Cevap: Yusuf Bey, doğumlardan önce SSK’lı girişi olduğu için eşiniz her iki doğumu borçlanabilir. Borçlanmaları tavandan değil ancak mümkün olduğu kadar asgari tutarın üzerinde yapmanızı tavsiye ederim.

Bağ-Kur’lu olarak borçlanma yapabilir miyim?

Soru: Sadettin Bey, ben 17.12.1960 doğumlu ev hanımıyım. 25.08.1989 tarihinden itibaren 16 yıl 7 ay 10 günlük İsteğe Bağlı Bağ-Kur sigortalısıyım. 06.04.1982 ve 07.07.1986 doğumlu iki çocuk annesiyim. Bu iki doğum için borçlanma yapabilir miyim? İsimsiz

Cevap: Değerli okurum, yukarıda da izah ettiğim için, Bağ-Kur’lu veya memur bayanların doğum borçlanması yapabilmesi için, en azından şimdilik, doğumdan önce SSK’lı olarak işe başlamış olması gerekiyor. Verdiğiniz bilgilere göre, iki doğumdan önce SSK’lı çalışmanız bulunmuyor. Dolayısıyla bu durumda SGK’ya yapacağınız borçlanma başvurusu reddedilecektir. Ancak yargı yoluna başvurarak borçlanma hakkınızı aramanız mümkündür.

Memuriyet sonrası doğumları borçlanabilir miyim?

Soru: Sadettin  Bey,ben 1965 doğumluyum. 1985'te devlet memuru olarak işe başladım. 5,5 yıl çalıştım ve istifa ettim. 1991 ve 1995’te iki doğum yaptım. 2008 yılında SSK’lı olarak çalışmaya başladım ve halen devam ediyorum. Doğum borçlanmasından yararlanıp emekli olabilir miyim? Yargı yoluna gitmem gerekiyor mu? Mukaddes Tayfur

Cevap: Mukaddes Hanım, sizin de doğumlarınızdan önce SSK’lı çalışmanız bulunmadığı için borçlanma talebiniz reddedilecektir. Eğer borçlanma yapmada kararlıysanız, yargı yoluna başvurma hakkınız mahfuzdur.

Borçlanmada ne kadar ödeyeceksiniz?

Doğum borçlanmasını kimlerin yapabileceğini, kimlerin yapması gerektiğini ve borçlanmayla hangi avantajları elde edebileceğinizi yazdık. Peki doğum borçlanmasında ödeyeceğiniz borçlanma tutarı nasıl hesaplanıyor? İşte bugün bu soruya cevap vereceğiz.

Hesaplama asgari ücrete göre

Sadece doğum borçlanmalarında değil, askerlik, yurtdışı, avukatlı stajı gibi hizmet borçlanmalarının tamamında, ödenecek tutar brüt asgari ücrete göre belirleniyor. Buna göre bir aylık borçlanmada ödemeniz gereken en az tutar, 760,5 x 0,32 = 243,36 TL’dir. Bu rakamı otuza böldüğünüzde, her gün için ödeyeceğiniz tutarı bulursunuz. Bu rakama, borçlanmada taban rakam diyoruz. Dilerseniz bu rakamın 6,5 katına kadar, yani 1.581,84 TL’den ödeme yapabilirsiniz. Bu da borçlanmada tavan rakamı ifade eder.

Taban ve tavan rakamlar arasında hangi tutardan borçlanma yapacağınızı siz belirlersiniz. Eğer SGK’ya müracaatınız esnasında borçlanmayı hangi rakam üzerinden yaptığınızı belirtmediyseniz, işlemleriniz asgari tutara göre yapılır. Ancak bunun üzerinde bir ödeme düşünüyorsanız, mutlaka dilekçenizde belirtmeniz gerekir.

Borçlanma tutarları asgari ücrete endeksli olarak hesaplandığından, asgari ücretteki artışlar borçlanma tutarını da artıracaktır. Dolayısıyla halihazırda borçlanma hakkı ve imkanı bulunanların, Ocak zammı gelmeden borçlanmalarında fayda var. Bu anlamda 31 Aralık 2010’da dahi borçlanma dilekçenizi vermiş olsanız, Ocak zammından etkilenmemiş olursunuz.

Ödemeler bir ay içinde

SGK müdürlüğüne borçlanma talebiyle başvurduktan sonra, şartlarınızın borçlanma için uygun olup olmadığı kontrol edilir. Borçlanmada herhangi bir engel durum görülmezse, borçlanmak istediğiniz doğum sayısı (en fazla ikidir) ve gün sayısına göre borçlanma tutarı hesaplanır ve adresinize gönderilir. Bu yazıyı aldığınız tarih itibariyle bir ay içinde ödeme yapmanız gerekir. Aksi halde başvurunuz geçersiz sayılır. Ancak yeniden başvuruda bulunma hakkınız her zaman bakidir.

Kaç liradan borçlanma yapayım?

Soru: Ben 1987/3'te SSK'lı olarak işe girdim. 1998/2'de işten çıktım. 2002/02'de halen yaşayan çocuğumuz oldu. 2004/7'de tekrar SSK'lı oldum. 2009/4'te işten çıktım ve 2009/06'da isteğe bağlı Bağ-Kur'lu oldum. Bağ-Kur ödemelerim ise şimdiye kadar aylık taban miktardan (243 TL) yapıldı. Hesaplamalarımıza göre yaklaşık 1,5 sene daha prim ödemesi var. Bu süreyi doğum borçlanmasıyla kapatmak istiyoruz. 1,5 senelik borçlanmayı hangi miktardan yaparsam bana yüksek bir maaş bağlanır ve bu maaşım tahminî miktarı ne olur? Huriye Ertop

Cevap: Değerli okurum, size bağlanacak aylığın miktarı sadece doğum borçlanmasında ne kadar ödeme yapacağınıza bağlı değil. Asıl etkili olan 1990-2000 arasındaki SSK günleriniz ve primlerinizin matrahıdır. Doğum borçlanması yapmanız durumunda bağlanacak aylıkta %1,5’e yakın bir artış olur. Borçlanmayı tabandan yaparsanız, emekli aylığınız 650 TL civarında bağlanır. Tavandan yaparsanız 710-720 TL civarında bağlanır. Ancak 1,5 yıl (18 ay) için tavandan 28 bin 473 lira ödeyeceğinizi ve bu parayı 20 yılda  bile geri alamayacağınızı dikkate almanızı tavsiye ederim.

4 yıl erken emekli olabilir miyim?

Soru: Doğum tarihim 01/02/1974, SSK girişim 07/15/1992 ve ödenen prim günüm 6.000 gün. 07 /08/1998 ve 24/06/2006’da iki doğum yaptım ve halen çalışmaktayım. Doğum borçlanması yaparak dört yıl erken emekli olabilir miyim? Rumuz: Anne

Cevap: Doğum borçlanması yapabilmeniz için doğumlardan sonraki iki yıllık sürenin tamamında ya da bir kısmında çalışmamış olmanız gerekiyor. Oysa verdiğiniz bilgilerden, sizin bu sürelerde çalıştığını anlaşılıyor. Dolayısıyla doğum borçlanması yapamazsınız.

Bankacı olarak borçlanma yapabilir miyim?

Soru: Sadettin Bey, ben özel bir bankada çalışıyorum. Primlerimiz de banka sandığına ödeniyor. Ancak bankaya girmeden önce 5 ay kadar SSK’lı çalışmam var. Birisi bankaya girmeden, birisi de bankada çalıştığım yıllarda olmak üzere iki çocuğum oldu. Bunlar için doğum borçlanması yapıp erken emekli olabilir miyim? Rumuz: Bankacı

Cevap: Değerli okurum, bankaya girmeden doğan çocuğunuz SSK’lı çalışmaya başladıktan sonra olduysa, onun için iki yıla kadar borçlanma yapabilirsiniz. Doğum, SSK’lı çalışmanızdan önce gerçekleştiyse, borçlanma imkanınız bulunmuyor. Ancak yargı yolu elbette açıktır. Bankaya başladıktan sonra gerçekleşen doğumda, ücretsiz izinlerinizi borçlanabilirsiniz. Bu doğumdan sonraki 2 yıllık sürede bankada çalışmaya devam ettiyseniz, çalıştığınız süreleri borçlanamazsınız

Sizden gelen sorulara cevaplar

Yazı dizimizde bugün, sizden gelen sorulara cevap vermeye çalışacağız. Ancak şunu belirteyim ki, hemen her sorunun cevabı, aslında yazı dizimiz içerisinde yer alıyor. Burada yer verdiğimiz sorular ve cevapları ise bir anlamda dizinin tekrarı niteliğindedir.

300 gün şartı kaldırıldı

Soru: Sadettin Bey, benim Mart/1986 yılında sigorta başlangıcım var.1987 senesinin ikinci yarısında ara verdim. 26.12.1989 yılında ilk çocuğum, 26.06.1991’de ikinci çocuğum dünyaya geldi. 2002’den 2007’ye kadar isteğe bağlı olarak SSK primlerimi yatırdım. 01.04.2007’de işyeri açmam nedeniyle Bağ-Kur’a geçtim ve halihazırda Bağ-Kur’luyum. SSK toplam prim gün sayım 2.340 gün. Bağ-Kur toplam gün sayım ise 1.218 gündür. Sene başında  SGK’ya doğum borçlanması için başvurdum. Ret cevabı geldi. Yeni yapılan açıklamalardan sonra
doğum borçlanması yapabilir miyim? Bunun için SSK’ya geçmem gerekir mi. Selda Uçar

Cevap: Değerli okurum, 1 Temmuz 2010 tarihine kadar, doğum borçlanmalarında işten ayrıldıktan sonra 300 gün içinde doğum yapmış olma şartı aranıyordu. Dolayısıyla sizin borçlanma talebiniz de bu şartı karşılamadığınız için reddedilmiş. Ancak 1 Temmuz itibariyle bu şart kaldırıldığından, şuan iki çocuğunuz için borçlanma yapabilirsiniz. Borçlanma sonrası primlerinizi 7.200 güne tamamlarsanız Bağ-Kur’dan, SSK’ya geçer de 1.260 gün prim öderseniz SSK’dan hemen emekli olursunuz.

Sigorta başlangıcından önceki doğumlar borçlanılamıyor

Soru: Sadettin Bey, annem 1955 doğumlu ve 15.1.1997 sigorta girişli. Bugüne kadar toplam 571 gün çalışmışlığı var. 1990 yılından önce doğmuş 6 çocuğu var. Annem doğum borçlanması yapabilir mi? Nasıl emekli olabilir? Bayram Şenocak

Cevap: Değerli okurum, SGK genelgesine göre sigorta başlangıcından önceki doğumlar borçlanılamıyor. Bu konuda yargı yoluyla şansını deneyen pek çok bayan var. Anneniz 3.600 günü doldurduğu tarihte emekli olur.

Bankacılar da borçlanabilir ama…

Soru: Sayın Orhan, eşim bir bankada çalışıyor ve emeklilik primleri çalıştığı bankanın emekli sandığına yatırılıyor; yani SGK’lı değil. Bu durumda eşim doğum borçlanması ve buna bağlı erken emeklilik imkanından yararlanabilir mi? Yararlanabiliyorsa bu borçlanma tutarını banka emekli sandığına mı yatıracak?

Haldun Duman

Cevap: Değerli okurum, eşinizin doğum veya doğumları çalışmaya başladıktan sonra gerçekleştiyse, doğum borçlanması yapabilir. Banka sandıklarına tabi çalışanlar SSK (4/a) statüsünde kabul edildiğinden, SSK’lılara tanınan her türlü imkandan onlar da yararlanır. Dolayısıyla çalıştığı bankanın sandığına başvurarak doğum borçlanması yapabilir. Borçlanma bedelini SGK’ya değil banka sandığına öder.

Borçlanmayla 4 yıl erken emekli olursunuz

Soru: 02.03.1970 doğumluyum. İşe girişim Haziran 1984’tür. İki doğum yaptım (1992 ve 1996). Doğumlardan sonra çalışmadım. 2006’dan beri sigortalıyım. Şuan 3.426 günüm var. 2 çocuk için doğum borçlanması yapabilir miyim? Ne zaman emekli olabilirim? Sonay Yorulmu

Cevap: Değerli okurum, emeklilik için 41 yaş ve 5000 prim günü şartlarına tabisiniz. Yaş şartı 5 ay sonra tamamlayıp, 5000 günü doldurmanız gerekiyor. Doğumlardan önce sigorta başlangıcı yaptığınız için borçlanma yapma hakkınız bulunuyor. Doğum borçlanması yapmazsanız 09.02.2015’te, yaparsanız 02.03.2011’de emekli olursunuz. Yani borçlanmayla 4 yıl erken emekli olursunuz.

Doğum yaptıktan sonra sigortalı olanlar

Soru: Sadettin Bey ben 15/09/1956 doğumluyum. 1974 ve 1977 doğumlu iki oğlum var. Sigorta girişim 01/03/1995, yani doğum yaptıktan sonra sigortalı oldum. 2008/Ekim’e kadar isteğe bağlı ödedim, o tarihten sonra da bir iş yerinde çalışıyorum. 2.835 gün ödenmiş pirimim var. Dava açıp doğum borçlanması yapabilir miyim? Ne zaman emekli olabilirim? Nuran Erügüz

Cevap: Nuran Hanım, 3.600 günle yaştan emeklilik imkanınız var. Bu 3.600 günü 23 Mayıs 2011 tarihine kadar doldurmanız halinde 56 yaşınızda, bu tarihten sonra doldurursanız 58 yaşınızda emekli olursunuz. 23 Mayıs 2011 tarihine kadar normal prim ödeyerek 3.600 günü dolduramayacağınız için ancak borçlanma yoluyla doldurabilirsiniz. Ancak sigorta başlangıcınız doğumlardan sonra olduğu için, SGK tarafından borçlanma talebiniz reddedilecektir. Yargı yoluna gidip gitmemekte tercih sizin. Kazanmanız halinde iki yıl erken emekli olabilirsiniz.

İki çocuk için 11 bin 681 TL ödersiniz

Soru: Sadettin Bey, yazı dizinizi başından beri takip ediyorum. Verdiğiniz bilgilere göre benim iki doğum için borçlanma hakkım var. Bu iki doğum için tam olarak ne kadar ödeme yapmam gerekiyor? Alt sınır ne kadardır? Tahire Irmak

Cevap: Tahire Hanım, iki doğum için toplam 1.440 gün borçlanabilirsiniz. Borçlanmada günlüğü 8,11 TL’den toplamda 11 bin 681 TL ödersiniz.

Taksitlendirme imkanı bulunmuyor

Soru: Sadettin Bey, doğum borçlanmasına müracaat ettiğimiz taktirde hesaplanan meblağı hemen ödememiz gerekir mi? Örneğin şimdi başvurumuzu yapsak, birkaç ay sonra ödeme yapsak veya taksitler halinde ödesek kabul edilmez mi? Meryem Taşar

Cevap: Meryem Hanım, borçlanma başvurunuz kabul edildikten sonra SGK müdürlüğü tarafından size ödemeniz gereken meblağ tebliğ edilir. Bu tebliği aldığınız tarihten itibaren bir ay içinde tek seferde ödeme yapmanız gerekir. aksi halde o başvurunuz geçersiz sayılır ve daha sonra yeniden müracaat etmeniz gerekir. Ödemede taksitlendirme yapılmıyor.

Yargıdan ne karar çıkacağını kimse bilemez

Soru: Sadettin Bey, benim doğumlarım sigorta başlangıcımdan önce olduğu için borçlanma yapamayacağım. Dava açmamız halinde sonuç ne olur? Bazı uzmanlar kesin kazanırsınız şeklinde bilgi veriyorlar. Kazanma ihtimalimiz nedir? Şemsinur Ağır

Cevap: Değerli okurum, hiçbir dava için ‘kesin kazanırsınız’ denilmez, denilemez. Zira yargının iradesi kimsenin ipoteği altında değildir. Evet, şuana kadar açılan doğum borçlanması davalarında bayanlar lehine sonuçlar çıkıyor. Örneğin daha önce işten ayrıldıktan sonra 300 gün içinde doğum yapmış olma şartı aranırken, bir Yargıtay kararında bu şartın aranamayacağına hükmedildi. SGK da uygulamasını bu doğrultuda değiştirdi. Ancak sigorta başlangıcından önceki doğumların borçlanılması konusunda henüz Yargıtay kararı çıkmadı. Çıkacak kararların bayanlar lehine olması yüksek bir ihtimal olabilir ancak şahsen ben kimseye ‘kesin kazanırsınız’ diyemem.

Bitirirken…

Yazı dizimiz bugün sona erdi. Ancak Çalışanın Köşesinde sizlerle olmaya devam edeceğiz. Doğum borçlanması da dahil olmak üzere, çalışma hayatının bütün soru ve sorunlarını köşemizden cevaplamaya, irdelemeye devam edeceğiz. Şimdilik esen kalın.

Sadettin Orhan

Bugün Gazetesi