Üçüncü çeyrekte 191 milyar YTL'lik hasıla yaratan ekonomide kişi başına düşen gelir de hızla artıyor. Yapılan hesaplamalara göre üçüncü çeyrek sonunda kişi başı gelirimiz 6 bin 174 dolara ulaştı

Tahminlerin çok altında çıkan büyümeye karşın dolar kurundaki erime Türk halkının gelirini dolar bazında artırıyor! Kur düştükçe dolar bazında artan milli gelir bu yılın üçüncü çeyreğinde son bir yılda 456.1 milyar dolara çıktı. Kişi başına gelir ise Cumhuriyet tarihinde ilk kez 6 bin doları aşarak 6 bin 174 dolar oldu. TÜİK verilerine göre temmuz-eylül döneminde GSMH 191 milyar YTL'ye ulaştı. Dolar kurunun bu dönemde ortalama 1.30 YTL'ye kadar düşmesi nedeniyle Türkiye'nin üçüncü çeyrekte ürettiği hasıla 146.8 milyar dolar oldu. Bu rakam Türkiye ekonomisinin bir çeyrekte ürettiği en yüksek GSMH rakamı olarak da tarihe geçti. Üstelik 2001 krizinde ağır yara alan Türkiye ekonomisinin o yıl ürettiği 145 milyar dolarlık hasılaya bu yılın sadece üçüncü çeyreğinde ulaşılmış oldu.

KUR DÜŞÜYOR, GELİR ARTIYOR!
Bu yılın ilk dokuz ayında 348.8 milyar dolarlık bir milli gelir rakamına ulaşan Türkiye'nin eylül sonu itibariyle son bir yılda ürettiği GSMH rakamı ise 456 milyar 89 milyon dolar olarak hesaplandı. Ancak bu hızlı yükselişte sürekli düşen dolar kurunun etkisi yüksek. Yapılan hesaplamalara göre 2003'te ortalama dolar kuru 1.49 YTL olmuştu. Dolar kuru 2004'te 1.43 YTL'ye, 2005'te 1.35 YTL'ye geriledi ve milli gelirin 240 milyar dolardan 361 milyar dolara tırmanmasında önemli rol oynadı. Kur 2006'da ise 1.44, 2007'nin ilk çeyreğinde 1.46 YTL'ye yükseldi. Bu da dolar bazında milli gelirin artış hızını yavaşlattı. İlk iki çeyrek sonunda milli gelir 428.6 milyar dolara ulaştı. Üçüncü çeyrekte ise kurun etkisi daha fazla hissedildi. Çünkü temmuz-eylül dönemi için ortalama kur 1.30 alındı. Milli gelir de 191 milyar dolar olunca 1.30 YTL'lik dolar kuruna bölündüğünde milli gelir 146.8 milyar dolara, son bir yılda da 456 milyar dolara fırladı. Kişi başına milli gelir de hükümetin ekonomik programlarında 2007 için kullandığı 73 milyon 875 bin kişilik nüfus verisiyle hesaplandığında kişi başına gelir tarihinde ilk kez 6 bin 174 dolara çıktı. Kriz yılında 2 bin 146 dolara kadar düşen kişi başına düşen gelir böylece 3'e katlamış oldu.

İTHALAT ETKİYİ SİLİP SÜPÜRDÜ
Bu arada tüketimdeki kısmi toparlanmaya karşın ithalat verilerindeki yüksek oranlı artış, harcamalardaki kıpırdanmanın büyümeye etkisini engelledi. Verilere göre özel tüketim harcamalarının GSYİH'ye katkısı puan olarak 2.2, kamu tüketiminin 0.4, yatırımın 1.4, stok artışının 0.6 puan oldu. Söz konusu dönemde net dış ticaret (ihracat ile ithalat arasındaki fark) etkisi 3.1 puan eksi yönde oldu. Böylece diğer kalemler GSYİH'ye olumlu yönde katkı yaparken dış ticaret bu olumlu verilerin etkisini silip süpürdü ve yurtiçi hasıladaki büyüme 1.5 puanda kaldı.

Ekonomistler büyüme tahminlerini düşürüyor

Açıklanan üçüncü çeyrek verilerinin tahminlerin çok altında kalması ekonomistlerin de büyüme tahminlerinde ciddi revizyonlar getirdi. Birçok bankanın hükümetin hedefiyle uyumlu yüzde 5 düzeyinde belirlediği 2007 büyüme tahmini yüzde 2'lik üçüncü çeyrek büyümesinin ardından hızla 4-4.5 aralığına çekildi. Oysa Merkez Bankası'nın ayda iki kez yaptığı beklenti anketine verilen yanıtlar 5 aydır yüzde 5-5.2 aralığında çıkıyordu. Verilerdeki sürprizden sonra yılın son anketinde de sert revizyon gelmesi bekleniyor. Bu arada üçüncü çeyrekteki gerçekleşmeler başlangıçta bu yılın tümü için öngörülen yüzde 5'lik büyüme hedefinin tutmasını imkânsız hale getiriyor. Tüketimdeki canlanma, sanayi üretiminin artmaya devam etmesi büyümede olumlu seyrin en azından son çeyrekte de süreceği yönündeki beklentileri artırırken yine de GSMH'de yıllık yüzde 5 büyüme hedefinin tutabilmesi için küçük çaplı bir mucizenin gerçekleşmesi gerektiğini gösteriyor. Yapılan hesaplamalara göre son çeyrekteki büyüme oranının yüzde 8'le rekor kırması gerekiyor.

Düşük büyümenin 5 nedeni

1- TARIM: Kuraklık üretimde sert düşüşlere neden oldu. Yüzde 7.8 küçülen tarımın GSMH'ye etkisi 1 puan düşürücü yönde oldu

2- İNŞAAT: İlk yarıda yüzde 15'in üzerinde büyüyen sektör seçimlerden sonra beklediği canlanmayı başaramadı. Sektör sadece yüzde 5.4 büyüdü

3- İTHALAT: İhracat düşüldükten sonraki etkisi yüksek oldu. Verilere göre net dış ticaret büyümeyi 3.1 puan aşağıya çekti

4- TİCARET: İthalattaki yüksek oranlı artış aramalı kaynaklı oldu. Tüketim malı ithalatı görece düşük kalınca ticaretteki artış yüzde 1.3'te kaldı

5- İÇ TALEP: Tüketim kısmen canlandı. Gelecek için umut verse de harcamaların büyümeye katkısı 2.2 puanla geçmiş dönemleri arattı

http://www.sabah.com.tr/haber,B26AF2188C1F4858ACE64306DFE38D27.html