Sosyal Güvenlik Kurumu, her ölen 4/b sigortalısının hak sahiplerine ölüm aylığı bağlamaz. Mutlaka belirli bir süre prim ödeme şartı arar. Bu şartlar geçmiş yıllarda yasalarla sıkça değiştirilmiştir.

Öldüğü tarihte aktif 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olan ya da öldüğü tarihten önce en son 4/b kapsamında sigortalı sayılanların hak sahiplerine, ölen sigortalının kendi sigortalılığından dolayı prim borcu olmaması ya da prim borcunun hak sahipleri tarafından ödenmesi şartıyla, belirli bir süre prim ödemiş olan 4/b sigortalılarına 4/b (Bağ-Kur) şartlarından ölüm aylığı bağlanması mümkün.

Hak sahiplerinin ölüm aylığına hak kazanabilmesinin şartları ölüm ta?rihi ve hak sahipleri yönünden farklılıklar göstermektedir.

5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden önce ölen 4/b (Bağ-Kur) sigortalılarının hak sahiplerinin ölüm aylığına hak kazanabilmelerinde aranan prim ödeme gün sayısı şartı üç kez değişikliğe uğramıştır.

1 Ekim 2008 tarihinden önce ölen 4/b (Bağ-Kur) sigortalıları için ölüm tarihine göre değişkenlik gösteren en az prim ödeme gün sayısı şartları vardır. Buna göre;

- 4 Ekim 2000 tarihinden önce ölen 4/b sigortalıları için: En az 1080 gün prim ödemek,
- 4 Ekim 2000 ila 7 Ağustos 2001 tarihleri arasında ölen 4/b sigortalıları için: En az 1800 gün prim ödemek,
- 8 Ağustos 2001 ila 1 Ağustos 2003 tarihleri arasında ölen 4/b sigortalıları için: En az 1080 gün prim ödemek,
- 2 Ağustos 2003 tarihinden sonra ölen 4/b sigortalıları için: En az 1800 gün prim ödemek, sigortalının hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanması için yeterli şarttır. Bu süreleri hak sahipleri borçlanma yoluyla da tamamlamayabilir.

Örneğin: 15 Şubat 2002 tarihinde ölen 4/b (Bağ-Kur) sigortalısının 1150 gün ödenmiş primi varsa geride kalan hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanır. (1080 günden fazla prim ödendiği için) Bu kişi 1 Ocak 2001 tarihinde ölse idi hak sahiplerine 1800 gün prim ödeme şartı sağlanmadığı için aylık bağlanamayacaktı.

Sigortalının, gelir veya aylık bağlanmasına veya toptan ödeme yapılmasına hak kazanan eş, çocuk, anne ve babası hak sahibi olarak nitelendirilmiştir.

Ölen sigortalının eş ve çocukları ile belirli şartlar dahilinde anne-babasına ölüm aylığı bağlanır. Ölen 4/b sigortalısının,

-Erkek ya da kadın olmasına bakılmaksızın dul eşine,
-SGK kapsamında çalışmayan, çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan çocuklarına,
-Çalışamayacak durumdaki malul çocuklarına,
-Evli olmayan, evli olmakla birlikte sonradan boşanan veya dul ka?lan ve SGK kapsamında çalışmayan, çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan kız çocuklarına,
-On sekiz yaşını, ortaöğretim görmesi halinde 20, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan erkek çocuklarına,
-SGK kapsamında çalışmayan (sigortalı olmayan), çalışmaların?dan dolayı gelir veya aylık almayan anne-babasına,
-Sigortalının ölümünden sonra doğan çocuklarına, ölüm aylığı bağlanır.

Özellikle belirtmemiz gerekir ki; ölen sigortalının mirasının hak sahipleri tarafından reddedilmiş olması hak sahiplerine aylık bağlanması hakkını ortadan kaldırmaz.

Şerif Akçan

http://www.turkiyegazetesi.com/makaledetay.aspx?id=472494