Doğum borçlanması süreç ve işlemlerine geçen haftaki yazımda da dikkati çekmiştim. Şimdi uygulama genelgelerine göre durumu biraz daha açmamızda yarar var. Aşağıda belirtilen ilk genelge (2008/111), doğum borçlanması mantığına uygun; ikinci genelge (2010/106) ise yasaya (5510 s.K.) uygun. Bu nedenle baştan beri savunduğumuz üzere, 5510 sayılı SSGSSK'nun 41'inci maddesinin "doğum borçlanmasının emekliliğe etkisinin 4/a sigortalılığı –işçi yani SSK sigortalısı- olarak değişmesi" gereklidir.
SGK, 2010/106 sayılı Hizmet Borçlanması Genelgesiyle, doğum borçlanmalarında borçlanılan sürelerin son sigortalılık statüsünde değerlendirileceğini açıklamıştır. Zaten doğum borçlanmasında 5510 sayılı Kanun'un 41'inci maddesi, 'borçlanılan süre, son statüden sayılır' düzenlemesini içeriyor. Ama SGK'nın 2008/111 sayılı eski Genelgesine göre, "İlk defa 15.03.1992 tarihinde 4/a sigortalısı olarak çalışmaya başlayıp 01.01.1999-01.01.2001 tarihleri arasında 2 yıllık doğumda geçen süresi bulunan sigortalı anne Banu Hanım, 15.08.2007 tarihinde 4/b sigortalısı olmuş ve 11.03.2009 tarihinde de doğumda geçen süresini borçlanmak için kuruma başvurmuştur. Bu sigortalının doğum borçlanması işlemiyle borçlandığı süreler de hizmet ve kazanç olarak 4/a sigortalılığı süresi olarak değerlendirilmiştir. Buna karşılık, aynı konuyu düzenleyen 2010/106 sayılı yeni Genelgeye göre, 10.11.1998 -15.12.2000 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna, 05.01.2005 tarihinden itibaren ise 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalı olan ve 10.03.2001-10.03.2003 tarihleri arasındaki doğum süresini borçlanan sigortalı anne Nergiz Hanımın bu süresini, 5510 sayılı Kanun'un 4/b sigortalılığı süresi olarak dikkate almaktadır. Başka bir ifadeyle, doğum borçlanması, 2008/111 sayılı Genelgesi'nde SSK'lı hizmet olarak değerlendirilirken, 2010/106 sayılı yeni genelgeyle Bağ-kur hizmeti olarak değerlendiriliyor. Emeklilik hesabında son 3,5 yılın dikkate alınması durumunda, bugün isteğe bağlı sigortalılığı primi ödeyen birçok annenin emeklilik durumu tehlikeye girmiş oluyor. 2010/106 sayılı genelge çıkana kadar doğum borçlanmasıyla kazanılan süreler, 2008/111 sayılı genelge esas alınarak SSK'lı hizmet olarak değerlendiriliyordu. Birçok kişiye bu yolla emekli aylığı da bağlanmıştı.
Bu durumda, son olarak, isteğe bağlı sigortalı olan anne, (4/b sigortalısı) olduğu için, doğum borçlanması da 4/b sigortalılığı sayılacağından, 4/a sigortalısı gibi 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme günüyle emekli olması mümkün olmaz. Ancak adıgeçen, hemen 4/a sigortalısı olarak bir işte çalışmaya başlar ve sonrasında doğum borçlanması talebinde bulunursa 3600 günle emekli olabilecektir. Adıgeçen, isteğe bağlı sigortayı sonlandırıp 4/a sigortalısı (SSK'lı) olarak çalışmaya başlamışsa, bu durumda, 3600 günü tamamlayınca emekli olabilecektir.
Çiğdem Acar YURTTAŞER: Tahsin Bey, doğum borçlanması ile ilgili doğru ve sağlıklı bilgi edinmek istiyorum. Doğum tarihim, 26.05.1970. Sigortalı işe girişim, 15.12.1989. Bu tarihten 04.12.2009 tarihine kadar çeşitli işyerlerinde sigortalı olarak çalıştım. 31.01.1999 – 15.05.2006 tarihleri arasında, bankadaki çalışmam dışında, prim ödemem, yoktur. SSK dökümümde 2577 gün görünmektedir. Ayrıca Türkiye ........ Bankası'ndan (506 s. K. Geçici m.20 kapsamında Banka E. Sandığı'ndan) 15.02.1999 – 30.01.2001 tarihleri arasında çalışma sürem ve bununla ilgili olarak 1006 gün sigortalılığım hakkında hizmet birleştirmesi için elimde belgem mevcuttur. 19.06.2002 ve 24.03.2009 doğumlu iki çocuğum var. Sizden doğum borçlanması ile ilgili bilgi almak istiyorum. Konu ile ilgili tarafıma bilgi verirseniz çok sevinirim. Şöyle ki: 1- Bu bilgiler dâhilinde bu yasadan yararlanabilir miyim? 2- Eğer yasa benim için de geçerli ise kaç işgünü çalışmam gerekir ve bu çalışma süresini isteğe bağlı mı yoksa bir işyerinde çalışarak SSK prim ödemesi yaparsam avantajlı olur?
C: Okuyucumuzun yazdığı Banka Emekli Sandığına prim ödenen süre de, 506 s. SSK Geçici m.20 kapsamında 4/a sigortalılığı statüsündedir. Diğer bir değişle okuyucumun statü değiştirmesi olmadığı değerlendirilerek, 19.06.2002 ve 24.03.2009 doğumlu iki çocuğu hakkında da (720 + 720 =) 1440 gün doğum borçlanması yapabilecektir. Bu borçlanmayı ödediğinde, verdiği bilgilere göre, toplam 5023 prim ödeme günü oluşacaktır. Sigortalılığı 15.12.1989 tarihinde başladığına göre, 20 yıllık sigortalılık süresini, 46 yaşını ve 5375 prim ödeme gününü doldurduğunda SGK'dan emekliliğini isteyebileceğinden, 5375 – 5023 = 352 prim ödeme günü eksiği –yaklaşık bir yıllık prim günü eksiği- kalmaktadır. Okuyucum, 26.05.1970 doğumlu olduğu için, 46 yaşını 26.05.2016 tarihinde dolduracağından, doğum borçlanmasını yapıp ödedikten sonra, sakıncası kalmayacak olsa bile, isteğe bağlı ödemede acele etmemeli; 4/a sigortalısı –yani işçi- olarak çalışma imkânı olduğunda bu eksiğini 26.05.2016 tarihine kadar tamamlamalıdır. Şu hususu da burada vurgulamalıyım: Okuyucumun yaşı yetersiz olduğu için, 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün sayısıyla emekliliği mümkün değildir.
Tahsin Sınav
http://yenisafak.com.tr/Yazarlar/?t=20.12.2010&y=TahsinS... |
