Vergide önemli hatalar ve öneriler 

Genel uyarılar, Vergi cennetleri ile ilişkiler, KDV, KVK, Ücretler, İş Kanunu, DVK, KKEG, Sigorta, Yatırım indirimi, Gümrük vergileri ve diğer konularla ilgili tespit, hata ve uyarılar

Genel uyarılar

Vergi cennetleri ile ilişkiler

1. Vergi cennetleriyle (tax heaven) ilişkiler tüm dünyada büyüteç altındadır. Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu da belirli istisnalar dışında bu tip ödemeler için % 30 kurumlar vergisi öngörmektedir. Bu nedenle bu bölgelerden yapılan mal ve hizmet alımları yeniden gözden geçirilmelidir.

Bıyıklı fonlar

2. Bıyıklı fonlar diye tabir edilen Türk sermayeli, fakat yabancı ülkede kurulu fonların Türkiye’deki faaliyetlerinin SPK Mevzuatı ve Kambiyo Mevzuatı’na uygunluğu problemler yaratabilecektir.

Back to back krediler

3. İlişkili şirketten krediyi banka aracılığı ile alma (Back to Back Loan) olarak tabir edilen ilişkiler, ileride muvazaa iddiası ile karşılaşabilecek mahiyettedir. Benzer bir şekilde, yeni Kurumlar Vergisi Kanunu bu tür kredilerin bankadan değil ortaktan alınmış kredi addedileceğini ve örtülü sermaye şartlarını taşıması durumunda ilgili faiz ve kur farklarının gider yazılamayacağını belirtmiştir.

Finansal araçlarla vergi planlamalarına dikkat

4. Futures, options, forward gibi enstrümanlarla vergi ertelemesi potansiyel riskler taşıyan alanlardır.

Sorumluluk

5. Aracı kurum ve bankaların menkul kıymet alım satımına aracılıkları nedeniyle, bu kazançları elde edenlerin elde ettikleri bu kazançları beyan etmemiş olmaları halinde sorumlu tutulabilmeleri, problem yaratabilecek bir alandır.

Kasadan ödeme ve tahsilâtlar

6. Kasa hesabınızda yüklü miktarlarda tutarlar görülmesi, ödeme ve tahsilatlar yapılması her zaman incelemelerde ilk dikkati çeken husus olmuştur.

“Due Diligence” çalışması yaptırmadan bir şey alınır mı?

7. Şirket evliliklerinde, hisse satın alırken dikkat edilecek en önemli husus; hisseleri satın alınacak şirketin mevcut ve potansiyel (vergi, ticari vb.) risklerinden emin olmanızdır. Bu konuda profesyonel bir şirket raporu olmadan kesinlikle hareket etmeyin.

Mali idarenin kara listeleri

8. Sadece fatura alıyor olmak ne yazık ki yetmemektedir. İlişkinin son derece net belgelenebilmesi (banka havalesi veya nama yazılı çekle ödeme, ilgili şirketin vergi dairesi ve hesap numaralarının belirtilmesi, taşıma irsaliyesi, tartı belgesi vb) sahte belge kullanıldığı iddiası ile karşı karşıya kalmamak için önem taşımaktadır.

Ödediğiniz KDV’yi ceza ve faiziyle bir daha ödemek zorunda kalabilirsiniz

9. Daha önce ödediğiniz KDV veya stopajları, müteselsil sorumluluk çerçevesinde tekrar ödemek zorunda kalabilirsiniz. Yapılan tarhiyatların dava konusu yapılmasını tavsiye ediyoruz.

Mali idareden gelen her şeyi ciddiye alın:

Sarı zarf sendromu

10. Gelen ihbarnameleri, ödeme emirlerini, haciz bildirilerini, incelemeye davet yazılarını mutlaka önemseyin, aksi takdirde itiraz sürelerinin kaçırılması nedeniyle kötü bir sürprizle karşılaşabilirsiniz.

Gizli kâr dağıttınız mı?

11. Örtülü kazanç dağıtımı konusu, özellikle ilişkili şirketlerde sürekli eleştirilebilecek bir konu özelliğindedir. İlişkili şirketlerden mal ve hizmet alımlarında uygulanacak fiyatlar konusu iyi dökümante edilmez ise ileride güçlüklerle karşılaşılabilecek bir alandır.

Sermayenin yorganlısı

12. İlişkili şirketlerden alınan borçların faiz ve kur farkları, örtülü sermaye açısından ilk irdelenen hususlardandır. Son günlerde bırakınız kredi faizi kur farklarını, mal mukabili ithalattan doğan kur farkının dahi eleştirildiğine şahit olmaktayız. Bu konunun, özellikle kur farkları yönüyle dava konusu yapılabileceğini düşünüyoruz.

KDV ile ilgili tespitler

13. Bazı incelemelerde şüpheli alacaklarda KDV kısmının ayrıştırılması, KDV’ye isabet eden şüpheli alacak için karşılık ayrılamayacağı ileri sürülmektedir. Katılmadığımız bu görüşe karşı dava açılmasını tavsiye ediyoruz.

14. Sorumlu Sıfatıyla (SS) KDV yükümlülüğünün yerine getirilmemiş olması, ilave tarhiyat konusudur. Ancak, ilgili dönemde 1 no’lu KDV beyannamesinde ödemeniz varsa bu tutarın ceza ve gecikme faiz hesabında dikkate alınması gerekmektedir. Aksi uygulamaları dava konusu yapmanızı öneririz.

15. SS stopaj yükümlülüğünün yerine getirilmemiş, zamanında yerine getirilmemiş veya eksik yerine getirilmiş olması.

16. Çalınan malların KDV’si indirilemez. Ancak, bu konuda verilmiş bir Danıştay kararı göz önünde tutulmalıdır.

17. Yurt dışına düzenlenen hizmet faturalarında KDV yükümlülüğü mevcut olabileceği göz ardı edilmemelidir. Hizmet ihracı istisnası şartlarının varlığından emin olunmalıdır.

18. Mali İdare, yurtdışına yapılacak hizmet ödemeleriyle ilgili kur farklarının da sorumlu sıfatıyla KDV’ye tabi olduğu görüşündedir.

19. KDV iade alacağı nedeniyle mahsup dilekçesi verilmiş olması yetmez. Sonrasında problem yaşanmak istenmiyorsa dilekçe ekindeki belgelerin tamam olduğundan, teminat gerektiriyor olması halinde teminatın verildiğinden, ilgili tüm vergi dairelerine zamanında dilekçe ve bildirimlerin verildiğinden emin olun ve sonrasında da takip edin. Çünkü zaman zaman vergi dairesindeki departmanlar arası kopukluklar nedeniyle ödeme emirleri gelebilmektedir. Bu ödeme emirlerine 7 gün içinde itiraz edilmesi gerekmektedir.

20. Sorumlu sıfatıyla ödenen KDV, tahakkukun yapıldığı dönemde 1 no’lu beyannamede indirilecek KDV olarak dikkate alınır.

21. Yurtdışından banka dışındaki kurumlardan (örneğin; ilişkili şirketlerden) alınan kredilerin faizleri, sorumlu sıfatıyla KDV’ye, -mali idarenin yorumuna göre-stopaja ve anlaşma damga vergisine tabidir.

22. Ortağın borcuna işletilen faiz, KDV’ye tabidir.

23. KKEG’lerin KDV’si de indirilemez.

24. Ücret mahiyetindeki ayni yardımların KDV’si indirilemez.

25. Yurtdışına yapılan ödemelerde KDV’nin matrahı (stopaj dahil) brüt tutardır. Anlaşma net üzerinden yapılmışsa önce brütleştirilecek, daha sonra da bu brüt tutar üzerinden KDV hesaplanacaktır.

26. İthalatta veya yurtiçi satışlarda KDV oranında hata yapılabilmesi mümkündür.

27. Yurtiçi satışlarda satış bedelinin yabancı para cinsinden belirlendiği durumlarda, kur farklarına KDV uygulanması unutulmamalıdır.

28. İrsaliye tarihinden itibaren 7 günlük süre içinde fatura düzenlenmelidir. Ancak, ay ve yılın kaydırılmamasına dikkat edilmelidir.

Kurumlar Vergisi ile ilgili tespitler

29. Zaman zaman teşvik belgesi kapsamında yapılmış yatırım kalemlerinin gerekli izinler alınmadan, belge gereğince kapatılmadan satışının yapıldığı müşahede edilmektedir. İzin alınsa bile, vergi boyutunda cezalı uygulamalarla karşı karşıya kalabilirsiniz.

30. Yabancı hisse senetlerinin Türk Mevzuatı açısından hisse senedi mahiyetinde olmadığı, tahvil karakteri taşıdığı, dolayısıyla dönem sonunda VUK 279. madde kapsamında değerleme yapılıp vergi matrahının belirlenmesi gerektiği iddia edilebilmektedir. Konunun yerine göre yargıya götürülmesinin yerinde olup olmayacağının değerlendirilmesini tavsiye ediyoruz.

31. Grup içinde gayrimenkul veya iştirak satışı suretiyle istisnadan (kaldırılan KVK Geç. 28/a) yararlanılması eleştirilmektedir. Her ne kadar, Danıştay’ca verilmiş olumlu kararlar mevcut olsa da, yeni Kurumlar Vergisi Kanunu gerekçesi de bu tür grup içi ilişkilerde istisnanın uygulanmasını onaylamayan bir anlayışa sahiptir.

32. Gayrifaal şirketin gayrimenkul satışı suretiyle istisnadan (Kaldırılan KVK Geç 28/a) yararlanması eleştirilmektedir.

33. Holdingler tarafından sağlanan hizmetlerin faturalanmasında hizmetin ne olduğu ve tutarı faturada ayrıntılı olarak belirtilmelidir. Bir dağıtım anahtarı kullanılıyorsa, seneden seneye esasları değişmemeli, bedeller verilen hizmetle mütenasip olmalıdır. Bu konu, daha önce açıklanan yeni Kurumlar Vergisi Kanunu’nun transfer fiyatlaması hükümleri çerçevesinde daha da önem kazanmıştır.

34. Yabancı sermayeli şirketlere yurtdışındaki merkezden gelen faturaları için de Türkiye’deki holdingler için geçerli esaslar geçerlidir. Ancak idare, özellikle masraf dağılımı yaklaşımını kabul etmeme eğilimindedir. Bu konuda ayrıntılı, çok taraflı bir anlaşma yapılmasını, bu anlaşmanın Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’ne bildirilmesini, dağılımın anlaşmaya uygun yapıldığının bağımsız denetim kuruluşlarına denetlettirilmesini, alınan hizmetlerin iyi ve ayrıntılı belgelenmesini tavsiye ediyoruz.

35. Mevduat faizleri, brüt tutarı ile gelir olarak hesaba alınmalıdır.

36. Vergi kesintileri, geçici vergi veya kurumlar vergisi beyannamesinde peşin ödenen vergi olarak dikkate alınmalıdır. Ancak, ilgili dönem beyanına dahil edilen gelirle ilgili vergi kesintileri, hesaplanan vergiden indirilebilir veya iade alınabilir.

37. Serbest meslek faaliyeti olarak dar mükelleflere yapılan ödemelerde stopaj ve sorumlu sıfatıyla KDV yükümlülüğü olabileceği göz ardı edilmemelidir. Stopaj yükümlülüğü ile ilgili olarak, mutlaka varsa ikili vergi anlaşmasının gözden geçirilmesi gerekmektedir. Stopaj yapılmıyorsa karşı taraftan (yabancı şirketten) mukimlik belgesi istenilmelidir.

38. Mal ithalatı nedeniyle ödenen vade farkları %11 oranında KV stopajına (fon dahil) ve sorumlu sıfatıyla KDV’ye tabidir. Fakat bu konuda uygulamaya geçmeden önce ikili anlaşmalar da incelenmelidir.

39. Abonelik vb. yıllık bedellerin, ‘dönemsellik’ ilkesine göre giderleştirilmesine dikkat edilmelidir.

40. İthal edilen mallarda, alıma ilişkin tüm giderlerin maliyet bedeline eklenmesine dikkat edilmelidir.

41. Yıllara sari inşaatın ne zaman bittiği oldukça önemlidir. Geçici kabulün yapıldığı dönemde karın beyanı zorunluluktur.

42. Yanlışlıkları kendi kendine düzeltmek de yanlışlıktır. Mutlaka vergi dairesine düzeltme beyanları vermek gerekmektedir. Aksi takdirde cezalı işlemlere muhatap olabilirsiniz.

43. Serbest bölgeye satış, serbest bölgeden alış tamamen de serbest değildir. Sanıldığı gibi vergi idaresinin eli kolu da bağlı değildir. Özellikle yeni Kurumlar Vergisi Kanunu transfer fiyatlaması hükümlerini işleterek, Türkiye’deki muhatap şirketin, vergi idaresince incelenmesi mümkündür. Ayrıca, Serbest Bölgeler Kanunu gereği, bu bölgelerin sadece vergi amaçlı operasyonlar için kullanılabilmesi, ilgili şirketin faaliyet ruhsatının iptali sonucunu doğurabilir.

44. Telif kazançları istisnasının zaman zaman bir telif eser olmadığı hallerde de, alınan danışmanlık, eğitim vb. hizmetler için uygulanmaya çalışıldığı müşahade edilmektedir. Ayrıca aslında ücretli olanların (işverenin emir ve talimatları doğrultusunda çalışanların) bu imkandan yararlanması mümkün değildir.

45. Geçmiş yılların tüm belgelerinin iyi korunduğundan emin olunuz. Bazen ibraz edilemeyen bir mahsup dilekçesi, önemli sorunlara yol açabilmektedir. Ayrıca, zaman aşımı sürelerini bir yana bırakıp özellikle ödeme belgelerinin saklanabildiğince uzun saklanmasını tavsiye ederiz.

46. Faturayı muhatabınıza kestiğinizden emin olun. Aksi takdirde fatura düzenlemiş olsanız bile kaçakçılığa iştirak, yardım vb. suçlamalara muhatap olabilirsiniz.

47. Kredi kartlı satışlarınız için mümkün mertebe fiş değil fatura tanzim edin, faturayı da mutlaka kart hamilinin adına düzenleyin. Veya bir şekilde, belgelerle kart slipleri arasında birebir ilişki kurulabilmesi imkanı veren bir sistem kurun. Bu ilişkinin zor kuruluyor olmasının sorun yaratacağından emin olabilirsiniz.

48. Benzin faturalarına dikkat edin. Zaman zaman işletmelerin belgeleyemedikleri harcamalarına karşılık benzin faturası alma eğiliminde oldukları gazete haberlerine konu olacak şekilde yaygın bir eğilim halindedir. Ancak, araçların yaptıkları kilometre, işinizin gerekleri gibi objektif kriterlerden hareketle kolayca bu tür belgelerin doğru olmadığının tespiti mümkündür.

49. İrtibat büroları Türkiye’de ticari faaliyette bulunmamak üzere faaliyet izni almış, kurumlar vergisi mükellefi olmayan, çalışanları gelir vergisi ödemeyen organizasyonlardır. Bu birimlerin, bir şekilde gelir getirici faaliyetlerin bir unsuru oldukları durumlarda hem kurumlar hem de gelir vergisi açısından büyük risklerle karşı karşıya kalacakları aşikârdır.

50. KKEG yazmak yeterli değildir. Şirketler her türlü harcamalarını fatura ile belgelemek zorundadır. Ayrıca KKEG’ler örtülü kazanç dağıtımı mahiyetinde ise peşin kar dağıtımı sayılarak yıl sonunda stopaja tabi tutulabilirler.

51. Alıcı faturanın yurt dışına kesilmesini istiyor, fakat malın Türkiye’de teslimini istiyorsa, satıcı açısından da sorumluluk hükümleri gereği Türkiye’de gelirin satıcı tarafından beyanı veya satıcıdan aranması problemi olabilecektir.

52. Kargo ile gelen eşyaların gümrüğe tabi olup olmadığı, deklerasyonlarının ve gümrükleme işlemlerinin tam yapılıp yapılmadığından emin olun. Aksi takdirde kendinizi ağır ceza heyeti önünde toplu kaçakçılıktan yargılanırken bulabilirsiniz.

53. Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu taşınmaz ve iştirak satışı ile ilgili hali hazırda yer alan istisna ile ilgili sınırlama getirmiştir. Buna göre, geçmişte 2 yıl elde tutulan bu tür kazançlar sermayeye ilave edilmeleri şartı ile kurumlar vergisinden istisna tutulmuşken, yeni Kanun bu istisnanın kazancın %75’i için uygulanabileceğini, kalan kısmın ise kurumlar vergisine tabi tutulacağını belirlemiştir. Bununla birlikte, düzenleme ile istisnadan yararlanmak için kazancın sermayeye ilave şartı kaldırılmış, pasifte yer alacak bir hesapta 5 yıl bekletilmesi gerektiği vurgulanmıştır.

54. Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu ile kurumlar vergisi oranı 01.01.2006’dan itibaren %20’ye indirilmiştir. Buna karşın, yatırım indiriminden faydalanmaya devam eden mükellefler %30 oranına tabi olmaya devam edeceklerdir. Burada, mevcut yatırım indirimli mevcuduna göre bir fayda analizi yapılmalı ve yatırım indiriminden kullanmak avantajlı değil ise sistem terk edilmelidir (%40 yatırım indirimi uygulamasında yatırım indiriminin avantaj sağlayabilmesi için matrahın %33’ünden daha fazla yatırım indirimine ihtiyaç vardır. Aksi halde, yatırım indirimi sistemi bırakılmalı ve %20 oranı tercih edilmelidir).

55. 23.07.2006 tarihinde yayınlanan Bakanlar Kurulu uyarınca, tam mükellefler tarafından gerçek kişilere ya da kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlara dağıtılan karlar üzerindeki stopaj yükü %10’dan %15’e çıkartılmıştır. Daha önce benzer oranlar öngördüğü için bu anlamıyla önem arz etmeyen ikili anlaşmalar değişiklikten sonra önem arz etmektedir. Kar dağıtımı sırasında kar dağıtılan ülke ile ikili anlaşma bulunup bulunmamasına ve anlaşmada düşük oran varsa bunun uygulanmasına dikkat edilmesi gerektiğini hatırlatmak istiyoruz.

Ücretler ile ilgili tespitler

56. Yabancı çalışanların Türkiye’de ikamet ediyor olmaları halinde Türk vatandaşları gibi (tam mükellef olarak) tüm gelirlerinin beyanı gerekebilmektedir.

57. Dışarıda ödenip Türkiye’deki şirkete yansıtılan ücretlerin Türkiye’de ödeyen şirket nezdinde stopaja tabi tutulmuş olması gerekmektedir.

58. Şirketten ayrılana ucuz araba vb. şeyler verilmesi ücrettir.

59. Şirketten ayrılanlar üzerindeki iş avanslarının kapatılmadan bekletilmesi halinde, çalışana bir menfaat sağlandığı iddiasında bulunabilecektir.

60. Çalışanlara avans verilmesi ve verilen avansın uzun süre çalışan üzerinde bırakılması halinde bu ödemenin ücret olarak değerlendirilebilmesi riski gözardı edilmemelidir.

61. Personele ücret dışında sağlanan her türlü fayda vergiye tabidir.

62. Personele tahsis edilen işletme mülkiyetindeki lojmanların sadece 100 m2’yi aşmayan kısmı gelir vergisinden muaftır.

63. Çalışanlarınıza verilen borçlara faiz hesaplanması gerekebilecektir.

64. Demirbaş olanlar dışında giyim yardımları ücret mahiyetindedir.

65. Yöneticilerin özel araçları ile işe gidip gelmeleri için verilen benzin bedelleri ücret mahiyetindedir.

66. Sadece serbest bölgede “fiilen” çalışma karşılığı alınan ücretler gelir vergisinden muaftır. Bu bölgeye giriş çıkışlar kontrol altına alınmış olduğundan, gerek çalışma mekanının fiziki elverişsizliği, gerekse işin tabiatı icabı fiilen serbest bölgede yapılmamış çalışmaların gelir vergisine tabi olduğu iddiası ileri sürülebilecektir.

67. Yabancı işverenden ücret alan Türk personelin yıllık gelir vergisi beyanında bulunması gerekebilecektir.

68. Yabancı bir şirketin ticari faaliyette bulunmayan irtibat bürosu olarak izin alan büronun daha sonra irtibat bürosu sınırlarını aştığı tespit edilirse çalışanları n ücretleri de gelir vergisine tabi tutulur.

69. Türkiye’de çalışan yabancı kişilerin Türkiye’den ücret almasalar bile yıllık beyanda bulunmaları gerekebilecektir.

70. Yeni Sosyal Sigortalar Kanunu uyarınca, 01.01.2007’den itibaren personele sağlanan özel sağlık sigortalarının asgari ücretin %30’unu aşan kısmının SSK prim matrahına dahil edilmesi gerektiği unutulmamalıdır.

71. Benzer şekilde, 01.01.2007 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek Sosyal Sigortalar Kanunu, SSK’dan emekli olup tekrar çalışmaya başlayan çalışanlardan kesilen destekleme priminin (SGDP) gerek toplam oranında gerekse işçi/işveren payı dağılımında değişiklikler öngörmektedir. 01.01.2007 tarihine kadar bu alanda yaşanan tartışmaların takip edilmesi ve kanunun aynen yürürlüğe girmesi halinde uygulamanın bu yönde değiştirilmesi gerekmektedir.

Maddi duran varlıklar ile ilgili tespitler

72. Bilgisayar programlarının gayrimaddi hak olarak aktifleştirilmesi gerekmektedir. Programın maliyetine giren girmeyen unsurların değerlendirilmesinde titiz olunmalıdır. Kapsamlı bazı programların şirkete uyarlanmasının danışmanlık değil de lisans bedelinin bir unsuru olduğu iddia edilebilecektir.

İş Kanunu ile ilgili tespitler

73. Özürlü ve eski hükümlü olanların istihdam zorunluluğu unutulmamalıdır.

74. Terör eylemleri nedeniyle şehit veya malul olanların yakınlarının istihdam zorunluluğu unutulmamalıdır.

75. Doktor bulundurma zorunluluğu unutulmamalıdır.

76. Spor tesisleri yaptırılması zorunluluğu unutulmamalıdır.

Ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdiklerinin önemi

77. Açılış tasdikinin (sicil tasdiknamesi) yaptırılmamış olmasının müeyyidesi defterlerinizin lehinize delil olamamasıdır.

78. Kapanış tasdikinin yaptırılmamış olmasının müeyyidesi lehinize delil olamamasıdır.

Damga Vergisi’nde yapılan hatalar

79. Ayrı ayrı mektuplarla icap ve kabulün yapılması DV’yi engellemez. Eğer hükmünden Türkiye’de yararlanılıyor ve taraflardan biri Türkiye’de bulunuyorsa anlaşmanın yurtdışında imzalanması ve yurtdışında muhafazası DV’yi engellemeyecektir.

80. Protokol adı altında yapılan sözleşme ve yapılacak tadiller damga vergisine tabidir. Bu nedenle işletmede mevcut iş ilişkisi içinde kullanılan matbu tüm belgelerin bu gözle bir elden geçirilmesi yararlı olacaktır.

81. Damga Vergisi ödenmeden zamanaşımına uğrayan kağıtların hükmünden tekrar yararlanılması durumunda, bu kağıda ait damga vergisi yükümlülüğünün tekrar doğduğu unutulmamalıdır (VUK 114).

Maddi duran varlıklar ile ilgili tespitler

82. Gayrimenkulü genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak maksadıyla yapılan harcamalar, gayrimenkulün maliyet bedeline eklenir.

83. Yatırım indirimi ile ilgili olarak aşağıdaki değişiklikler dikkate alınmalıdır:

Bilindiği üzere, 01.01.2006 tarihinden itibaren yürürlüğe giren yeni Kurumlar Vergisi Kanunu ile kurumlar vergisi oranı %30’dan %20’ye indirilmiştir. Buna karşın, Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle de yatırım indirimi sistemi 01.01.2006’dan itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.

Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici bir madde ile de isteyen mükelleflerin, aşağıdaki şartlarda, 31.12.2008 tarihine kadar yatırım indiriminden yararlanmaya devam edebilecekleri hükme bağlanmıştır:

- 01.01.2006’dan önceki dönemlerde hak kazanışmış devreden yatırım indirimi tutarları,

- 24.04.2003 tarihinden önce alınmış teşvik belgelerine istinaden 01.01.2006’dan sonra yapılacak yatırımlar,

- Teşvik belgesiz yatırımlardan 01.01.2006’dan önce başlanan ve bu yatırımlarla iktisadi ve teknik bütünlük içinde bulunan 01.01.2006 sonrası yatırımlar.

Buna karşın, bu şartların sağlayarak yatırım indiriminden faydalanmayı seçen mükellefler %20 olan yeni kurumlar vergisi oranı yerine %30 olan eski orana tabi olacaklardır. Son olarak, her halükarda, 31.12.2008 tarihinden sonra yatırım indiriminden yararlanma imkanı kalmamıştır. Bu kapsamda, 31.12.2008 itibariyle var olan yatırım indirim tutarları kullanılmayacaklardır.

Kanunen kabul edilmeyen giderler ile ilgili tespitler

84. Geçmiş yıllara ait giderler KKEG olarak kaydedilmelidir. Ancak beyanname tarihine kadar gelen faturaların KDV dahil tutarları önceki yıl kurumlar vergisi beyannamesinde diğer indirimler satırında gider olarak dikkate alınabilecektir.

85. Yabancı ortaklardan alınan döviz kredilerinin değerlemesinden doğan kur farklarının örtülü sermaye şartları da oluşmuşsa gider olarak dikkate alınamayacağı ileri sürülmektedir. Son günlerde ithalat borçları (cari hesap ortalaması) ortalamasından hareketle de aynı eleştiriler yapılmaya başlanılmıştır.

86. Nedeni bulunamayan stok sayım noksanlıkları KKEG; stok sayım fazlalıkları Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar olarak dikkate alınmalıdır.

87. Amortismana tabi olmayan kıymetlerin satışından zarar doğması durumunda, bu kıymetlerin enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan farklarının satış zararına isabet eden kısmının KKEG yapılması unutulmamalıdır.

Sigorta ile ilgili tespitler

88. Yurt dışına yapılan trade faiz ödemeleri üzerinden sorumlu sıfatıyla stopaj yükümlülüğü unutulmamalıdır.

Gümrük vergileri konusunda hatırlatmalar

90. İthal edilen malda emsale uygun olmayan iskonto problem yaratacak, gümrük idaresi KDV ve gümrük vergisi matrahının iskonto öncesi tutar olduğu iddiasında bulunabilecektir. Tavsiyemiz konunun yerindeliğinin irdelenmesi ve dava konusu yapılmasıdır.

91. İthal edilen malla ilgili sonradan (lisans, royalty vb. adlarla) gelen ilave faturalar ve borçlandırma (debit) notları problem yaratacaktır. Gümrük Kanunu gereği bu tutarların gümrük vergisi ve gümrükte ödenen KDV matrahına dahil olması gerektiği ileri sürülebilecektir.

Şüpheli alacaklarla ilgili hatalar

92. Şüpheli alacakların teminatlı kısımları için karşılık ayrılamaz.

93. Karşılık yoluyla gider yazılan şüpheli alacaklarda takip ciddiye alınmalıdır, aksi takdirde muvazaa iddia edilebilecektir.

94. Şüpheli alacak için karşılık dava ya da icra takibine geçildiği yılda ayrılabilir. Ancak aksi Danıştay kararları da mevcuttur.

95. Şüpheli alacak karşılıkları mutlaka bilançoda izlenebilmelidir.

96. Alacağa teminat olarak şahsi kefalet verilmesi durumunda, alacağın teminatlı olduğu dolayısıyla, şahsi kefalet için takibe geçilse bile şüpheli alacak karşılığı ayrıldığı ileri sürülmektedir. Katılmadığımız bu yaklaşıma karşı dava açılmasını tavsiye ediyoruz.

Diğer tespitler

97. Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin doğrudan gider yazılmamasına dikkat edilmelidir.

98. İşletmeye ait binek otoyu kasko bedelinin altında bir bedelle satması problem yaratabilecektir.

99. Yenileme fonu şartları olmadığı halde bu imkandan yararlanılmamalıdır. Bir bakanlık görüşünde yenileme fonunun aynı yıl yapılan yenilemeler için kullanılamayacağı ifade edilmiştir.

100. Arızi serbest meslek ödemelerinde stopaj oranı %22’dir.

101. Vazgeçilen alacaklar bir hesapta üç yıl bekletilir ve üçüncü yılın sonunda (bu arada oluşan zararlarla giderilemeyen kısmı) gelir olarak dikkate alınır.

102. Kredi faizi ve/veya kur farkını aktifleştirme döneminin sonuna kadar yatırım maliyetine vermeden doğrudan gider yazılması mümkün değildir. Mali İdare kiralama için yapılan ödemeler de aynı görüşte olduğunu ifade etmiştir.

103. Dövizli alacakların yıl sonunda değerlenmesi zorunluluktur. Mali İdare avanslar içinde aynı görüştedir.

104. Malın maliyetine girmesi gerekirken doğrudan gider yazılan harcamalara dikkat edilmelidir.

Kaynak: İş Dünyasının 2007 Mali Rehberi