Yılın tümünde 11.9 milyar YTL olarak öngörülen kurumlar vergisi tahsilatı, ilk on bir ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24.5 artışla 13.7 milyar YTL’ye ulaşarak hedefi aştı. Gelir vergisi ve mülkiyet üzerinden alınan vergilerde de hızlı bir artış yaşanırken, bütçenin büyük bölümünü finanse eden “dolaylı” vergilerde ise bu yıl iç talepte daralma ve fiş fatura alma alışkanlığının azalması nedeniyle öngörülen hedeflere ulaşılamadı.

KURUMLAR VERGİSİNDE HIZLI ARTIŞ

2007 bütçesinde yılın tümü için 11 milyar 924.7 milyon YTL tutarında kurumlar vergisi tahsilatı hedeflenmişti. Yılın Ocak-Kasım döneminde tahsil edilen kurumlar vergisi tutarı, yüzde 24.5’le toplam bütçe gelirlerindekinin çok üzerinde bir artış göstererek 13 milyar 655.4 milyon YTL’ye ulaştı. On bir aylık kurumlar vergisi tahsilatı, yılın tümü için öngörülen tutarın yüzde 114.5’i düzeyinde gerçekleşti. Bu gelişmede, vergi idaresinde denetim kalitesi ve vergi dairesi otomasyonunun artması etkili oldu.

GELİR VERGİSİNDE 31.4 MİLYARLIK TAHSİLAT

Yılın tümünde 33 milyar 417.7 milyon YTL olarak öngörülen gelir vergisi tahsilatı da ilk on bir ayda 31 milyar 418 milyon YTL ile bunun yüzde 94’ü düzeyinde gerçekleşti. Toplam bütçe gelirlerinin yüzde 11.6 arttığı anılan dönemde gelir vergisi tahsilatında yüzde 20.2 artış yaşandı.

Bu arada büyük bölümü motorlu taşıtlar vergisi olmak üzere mülkiyet üzerinden alınan vergilerdeki tahsilat da yüzde 16.1 artışla 3 milyar 496.1 milyon YTL’ye, yıl sonu hedefine göre gerçekleşme oranı da yüzde 96.1’e ulaştı.

DOLAYLI VERGİLERDE KÖTÜ TABLO

Maliye’nin belli bir gelir, kazanç ya da servet üzerinden olmayıp, yurttaşların mal ve hizmet tüketimlerinden aldığı dolaylı vergilerde ise tahsilat öngörülen düzeylere ulaşamadı. Bunda, vergi iadesinin kaldırılması nedeniyle fiş, fatura alma alışkanlığının terk edilmesi yanında iç tüketimdeki daralma etkili oldu.

Dolaylı vergiler kapsamında en büyük gelir kalemi olan KDV ve ÖTV’de hedeflerin tutmayacağı anlaşıldı. Hükümet, dahilde alınan KDV’de bu yılın tümünde 20 milyar 200.4 milyon YTL’lik tahsilat hedefliyordu. Yılın ilk on bir ayındaki KDV tahsilatı ise 5 milyar 511.1 milyon YTL’de kaldı. Böylece yılın tümü için öngörülen KDV gelirine göre yüzde 76.8’lik bir gerçekleşme sağlanabildi. On bir aylık tahsilat geçen yılın aynı dönemine göre sadece yüzde 4.5 artış gösterdi. Geçen yıl Ocak-Ekim döneminde 14 milyar 839.2 milyon YTL ile yılın tümündeki KDV gelirinin yüzde 93.3’ü elde edilmişti.

İTHALAT VERGİLERİ DE YERİNDE SAYDI

Bu arada ithalattaki hızlı artışa rağmen ithal ürünlerden elde edilen KDV gelirlerinin de yerinde saydığı dikkati çekti. İthalden alınan KDV on bir ayda sadece yüzde 4.7 artışla 24 milyar 24.9 milyon YTL oldu. Gümrük vergisi ve diğer kalemlerle birlikte dış ticaretten alınan vergilerin toplam tutarı yüzde 5.7 artarak 26 milyar 300.7 milyon YTL oldu. Söz konusu vergilerde yıl sonu hedefine göre yüzde 82 düzeyinde gerçekleşme sağlandı.

İÇKİ VE İÇECEĞİN ÖTV GELİRİNDE DÜŞÜŞ

Bu yılın tümünde 41 milyar 70 milyon YTL öngörülen toplam ÖTV tahsilatı da yılın ilk on bir ayında 35 milyar 548 milyon YTL ile bunun yüzde 86.6’sı düzeyinde gerçekleşti. ÖTV tahsilatında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.7’lik bir artış kaydedildi. Geçen yılın tümündeki 36 milyar 926 milyon YTL’lik ÖTV gelirinin yüzde 91.1 oranındaki 33 milyar 631.9 milyonu ilk on bir ayda elde edilmişti.

Mal gruplarına göre bakıldığında bazı alanlardan elde edilen ÖTV gelirlerinde önemli düşüşler yaşandığı gözlendi. Taşıt araçları satışından elde edilen ÖTV tutarı sadece yüzde 0.4 artarak 3 milyar 626.2 milyon YTL olurken, alkollü içkilerden alınan ÖTV yüzde 1 düşüşle 1 milyar 742.6 milyon YTL’ye geriledi. Kolalı gazozlardan elde edilen ÖTV geliri ise yüzde 59.6 oranında rekor bir düşüşle 174.4 milyon YTL’ye indi.

En çok ÖTV geliri elde edilen petrol ürünleri ve doğal gazdaki tahsilat artışı da düşük kaldı. Söz konusu ürünlerden sağlanan ÖTV geliri yüzde 7.3’lük bir artışla 20 milyar 134 milyon YTL oldu. Dayanıklı tüketim ve diğer mallardan alınan ÖTV de yüzde 10 artarak 964.3 milyon YTL düzeyinde gerçekleşti.

BANKA İŞLEMLERİ VERGİSİ HIZLA ARTTI

Dolaylı vergiler arasında yer alan ve yurttaşların çeşitli hizmetler, resmi daireler ya da bankacılık işlemlerinde zorunlu olarak ödedikleri; banka ve sigorta muameleleri, özel iletişim ve damga vergileri ile harçlar ise hızlı artışını sürdürdü. Banka ve sigorta işlemlerinden alınan vergi yüzde 20.1 artarak 2 milyar 893.8 milyon, cep telefonu abonelerinden alınan özel iletişim vergisi geliri yüzde 16.9 artışla 3 milyar 855.6 milyon, damga vergisi geliri yüzde 17.1 artışla 3 milyar 313.1 milyon YTL oldu. Harçlardan elde edilen gelir de yüzde 22.3 artarak 4 milyar 254.9 milyon YTL’ye yükseldi.

ŞANS OYUNLARI VERGİSİNDE HIZLI DÜŞÜŞ

Şans oyunlarından elde edilen vergi gelirlerinde yaşanan hızlı düşüş dikkati çekti. Loto, piyango gibi sans oyunlarından alınan vergilerde geçen yıl 339.4 milyon YTL olan on bir aylık tahsilat, bu yıl aynı dönemde yüzde 11.5’lik düşüşle 300.2 milyon YTL’ye geriledi.

DOLAYLI VERGİ ORANI DÜŞTÜ

Bu gelişmelerle dolaylı vergilerde toplam tahsilat tutarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7.3 artarak 91 milyar 977.4 milyon YTL olurken, gelir ve kurumlar gibi “doğrudan” vergilerde tahsilat yüzde 21 artışla 48 milyar 569.5 milyon YTL’ye yükseldi. Böylece; geçen yıl ilk on bir ay itibariyle yüzde 68 olan “dolaylı vergi oranı”, bu yıl aynı dönemde yüzde 65.4’e geriledi.

On bir aylık dönemde yıl sonu hedefine göre gerçekleşme oranı doğrudan vergilerde yüzde 99.2’ye ulaşırken, dolaylı vergilerdeki gerçekleşme oranı yüzde 84.3’te kaldı. Geçen yılın aynı döneminde doğrudan vergilerde yıl sonu tutarına göre yüzde 92.8, dolaylı vergilerde yüzde 91.1 gerçekleşme oranına ulaşılmıştı.

http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/alarmnews.aspx?DocID=7860984