Vergi incelemeleri, tam inceleme halinde en fazla 1 yıl, sınırlı incelemede ise 6 ay içinde tamamlanacak.

Maliye Bakanlığının Vergi İnceleme ve Denetim Koordinasyon Kuruluna ilişkin Yönetmelikleri, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı. Yönetmeliklerin yarın yürürlüğe girmesi öngörüldü.

Kurulla ilgili düzenlemeler, "Vergi İnceleme ve Denetim Koordinasyon Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik", "Vergi İnceleme ve Denetim Planının Hazırlanması, Uygulanması ve Sonuçlarının İzlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik", "Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" ve "Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Teşekkülü İle Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik" ile uygulamaya konuldu.

Buna göre, Vergi İnceleme ve Denetim Koordinasyon Kurulu, Bakanın Başkanlığında Gelir İdaresi Başkanı, Maliye Teftiş, Hesap Uzmanları ve Gelirler Kontrolörleri başkanları ile Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığının bağlı olduğu Gelir İdaresi Başkan Yardımcısından oluşacak.

Kurul, vergi inceleme ve denetimleri ile raporlamaya ilişkin standart, ilke, yöntem ve teknikleri geliştirecek, etik kuralları belirleyecek, inceleme ve denetim birimleri arasında koordinasyon, bilgi akışı ve uygulama birliğini temin edecek, incelemeye tabi tutulacak sektörler, konular ve mükellefleri tespit edecek, inceleme ve denetim birimlerinin uygulayacağı yıllık planı hazırlayacak, uygulamaya ve sonuçları izleyecek.

Koordinasyon Kurulu, Mart, Haziran, Eylül ve Kasım aylarında olağan olarak toplanacak ancak Başkan, Kurulu re’sen ya da üyelerin gerekçeli talepleri üzerine her zaman olağanüstü toplantıya çağrılabilecek.

VERGİ İNCELEMELERİ İÇİN YILLIK PLAN

Vergi inceleme ve denetimleri, Koordinasyon kurulu tarafından hazırlanan Yıllık Plan çerçevesinde yürütülecek.

Yıllık Plan kapsamındaki vergi incelemesi ve denetim faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılacak kaynaklar, mükellef grupları, sektörler veya inceleme konuları itibariyle yapılacak risk analizleri ile belirlenecek en yüksek risk alanlarından başlanılarak, vergi kayıp ve kaçağı riskinin özelliği de dikkate alınarak, hangi inceleme şeklinin uygulanacağı ve kaynakların ne şekilde dağıtılacağı Yıllık Planda gösterilecek.

Yıllık Plan, inceleme ve denetim birimlerince etkin bir şekilde uygulanacak. Maliye Bakanı, vergi inceleme ve denetimlerinin yıllık plana uygun bir şekilde uygulanıp uygulanmadığını da takip edecek.

İnceleme ve denetim birimleri, vergi incelemesine ve denetimine tabi tuttukları sektörler, konular, mükellef grupları ve mükellefler hakkında düzenlenen vergi inceleme ve denetim raporlarında eleştiri konusu yapılan hususları, vergi kayıp ve kaçağının yoğunlaştığı alanları ve bunların nedenlerini, yargı organlarının konuya ilişkin yaklaşımını ve inceleme sonuçlarını, sektörler, konular ve mükellef grupları itibariyle analiz edecek. Bu çerçevede gereken önlemler ve yapılması gerekli düzenlemelere ilişkin bir rapor hazırlayarak, Koordinasyon Kuruluna sunacak.

Koordinasyon Kurulu, her yıl inceleme ve denetim istatistiklerini Nisan ayının sonuna kadar kamuoyuna açıklayacak.

VERGİ İNCELEMELERİ

Yeni düzenlemeler uyarınca vergi inceleme görevi yazı ile verilecek.

İnceleme ve denetim birimleri, vergi incelemesine tabi tutulacak kişilere veya konulara ilişkin olarak risk analizi çalışma sonuçlarını, vergi incelemesine yetkili olanlara verecek.

Vergi incelemesine yetkili olanlar, görevin verilmesinden itibaren en geç 10 gün içinde işe başlayacak. 30 gün içinde de inceleme başlatılacak. İnceleme sırasında mükelleflerin defter ve belgeleri yazılı olarak istenecek ve tutanakla teslim alınacak. Bakanlığın elektronik olarak tutulmasına izin verdiği defter ve belgeler, elektronik olarak da ibraz edilebilecek.

Vergi incelemeleri, esas itibariyle incelemeye tabi olanın iş yerinde yapılacak. İş yerinin müsait olmaması, ölüm, terk edilmesi gibi zaruri sebeplerde, inceleme dairede de gerçekleştirilebilecek.

İncelemenin dairede yapılması halinde istenilen defter veya belgeleri belli edilen zamanda, mazeretsiz olarak getirmeyenler, bunları ibraz etmemiş sayılacak. Haklı bir mazeret gösterenlere de ek süre verilecek.

Resmi çalışma saatleri dışında incelemeye yapılamayacak. Ancak tutanak düzenlenmesi ve inceleme ile ilgili emniyet tedbirlerinin alınması gereken hallerde, bu işlemler resmi çalışma saatleri dışında da yürütülebilecek.

VERGİ MAHREMİYETİ KORUNACAK

Vergi incelemesine yetkili olanlar, mükellefin ve mükellefle ilgili kimselerin şahıslarına, muamele ve hesap durumlarına, işlerine, işletmelerine, servetlerine veya mesleklerine ilişkin olarak öğrendikleri sırları veya gizli kalması gerekli diğer hususları ifşa edemeyecek. Kendilerinin ya da üçüncü şahısların yararına kullanamayacak. Bu yasak, inceleme elemanları görevlerinden ayrılsa dahi devam edecek.

Vergi incelemesine yetkili olanlar, Vergi Kanunlarıyla ilgili kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ ve sirkülere aykırı rapor düzenleyemeyecek.

Vergi inceleme raporları, vergi türü ve dönemi itibariyle ayrı ayrı düzenlenecek. Raporların Rapor Değerlendirme Komisyonlarına intikal ettiği tarih, incelemenin tamamlandığı tarih olarak kabul edilecek. İnceleme tamamlandıktan sonra, incelemenin yapıldığı defter ve belgeler 15 gün içerisinde bir tutanakla iade edilecek.

İNCELEMELERİN SÜRESİ

İncelemeye başlanıldığı tarihten itibaren, tam inceleme yapılması halinde en fazla 1 yıl, sınırlı inceleme halinde ise en fazla 6 ay içinde incelemenin bitirilmesi esas olacak.

Bu süreler içerisinde incelemenin bitirilememesi halinde, vergi incelemesine yetkili olanlar gerekçeli bir yazı ile bağlı oldukları inceleme ve denetim biriminden, inceleme süresinin bitiminden en geç 10 gün önce, ek süre talebinde bulunabilecek.

Ek süre talebi, ilgili inceleme ve denetim birimince değerlendirildikten sonra, 6 ayı geçmemek üzere ek süre verilebilecek.

Ek süre dahil olmak üzere süresinde herhangi bir kabul veya eleştiri raporu düzenlenmemesi halinde durum, vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından yazılı olarak bağlı olunan inceleme ve denetim birimine bildirilecek. İncelemeyi bitiremeyen inceleme elemanı hakkında disiplin hükümleri uygulanacak.

İnceleme, neticesi alınmamış hesap dönemi de dahil olmak üzere, tarh zamanaşımı süresi sonuna kadar her zaman yapılabilecek. Evvelce inceleme yapılması veya matrahın re’sen takdir edilmesi, yeniden inceleme yapılmasına ve gerekirse tarhiyatın ikmaline mani teşkil etmeyecek.

RAPORLAR NASIL DEĞERLENDİRİLECEK?

Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Teşkili İle Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğe göre de, vergi inceleme raporları için Rapor Değerlendirme Komisyonları oluşturulacak.

Komisyonlar, üye tam sayısı ile toplanacak ve oy çokluğu ile karar alacaklar. Komisyonlar, vergi inceleme raporlarını, raporların komisyonlara iletildiği tarihten itibaren en geç 60 gün içinde değerlendirecek.

İnceleme elemanı tarafından mükellefler nezdinde yapılan vergi incelemesi neticesinde, bir vergi türü ve vergilendirme dönemi için düzenlenen vergi inceleme raporunda tarhı öngörülen vergi tutarının 10 milyon lirayı aşması halinde, söz konusu rapor, Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonunca değerlendirecek. Bu tutar, her yıl bir önceki yıla ilişkin yeniden değerleme oranında artırılacak.

(AA)