Organize sanayi bölgelerine ilişkin olarak merak edilen hususlardan birisi arsa devirleridir. 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu'nun 18'inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre, OSB'lerde katılımcılara tahsis veya satışı yapılan arsaların, her ne suretle olursa olsun, tahsis amacı dışında kullanılması ve borcun tamamı ödenmeden ve tesis üretime geçmeden satılması, devredilmesi ve temlik edilmesi yasaktır.

Anılan yasak, hem tahsis ve satışı yapılan arsaların tahsis amacı dışında kullanılmasını hem de tahsiste bulunulan kişiler tarafından başkalarına satılmasını, devir ve temlik edilmesini kapsamaktadır. Ancak, Kanun, devrin yasak kapsamına girmesi için iki koşul aramaktadır. Bunlardan birincisi, arsa tahsis ve satış bedelinin tamamının ödenmemiş olması, ikincisi ise tesisin tamamlanmaması ve üretime geçmemesidir. Dolayısıyla, arsa borcunu tamamen ödeyen ve tesisini tamamlayıp üretime geçen katılımcıların, arsalarını başkalarına devretmesinin önünde herhangi bir yasal engel bulunmamaktadır.

Yine, arsa tahsisi veya satışı yapılan firmanın tasfiyesi halinde, arsanın tahsis hakkının, firmanın katılımcı vasfını taşıyan ortağına veya ortaklarına devri mümkündür. Fakat, bu konuda yapılacak işlemlerin muvazaalı olmaması gerekir. Devir yasağın bir diğer istisnası ise, OSB Kanunu'nun yayımı (15 Nisan 2000) tarihinden önce kendilerine arsa tahsisi ve satışı yapılmış olan katılımcılara ilişkindir. Bu konuda, Kanunun Geçici 1inci maddesinin ikinci fıkrasında "Bu Kanunun yayımı tarihinden önce kurulmuş olan OSB'lerin organları, bu Kanuna intibak süresi içinde işlevlerini sürdürürler. Bu organların almış olduğu kararlar, imzaladıkları malî, idarî ve iltizamî akit ve sözleşmeler, intibak işleminin tamamlanmasından sonra da geçerliliğini aynen korur. OSB'lerde çalışmakta olanların özlük hakları mahfuz tutulur." denilmektedir.

Sayılan bu haller dışında "borcun tamamı ödenmeden ve tesis üretime geçmeden OSB arsalarının katılımcılar tarafından satılması, devredilmesi ve temlik edilmesi" yasaktır. Anılan yasağa rağmen OSB'deki arsa usule aykırı şekilde devredilirse ne olur? OSB Kanunu'nun 18'inci maddesinin beşinci fıkrasına göre, böyle bir durumda, arsa kimin tasarrufunda olursa olsun tahsis veya satış tarihindeki bedeli ile geri alınarak bir başka katılımcıya tahsisi ve satışı yapılır. Ancak, Yasa bu konuda mahkeme tespitini şart koşmaktadır. Bu nedenle, Kanuna aykırılık teşkil eden bir arsa devrinin, OSB'nin yetkili organları ya da ilgili kamu kurumları tarafından tespit edilmiş olması anılan yaptırımın uygulanması için yeterli olmaz, bu konuda mahkemenin tespiti aranır.

Görüldüğü üzere, yasağa aykırı devrin yaptırımı, özellikle arsayı satın alan kişi açısından oldukça ağırdır. Bu nedenle, organize sanayi bölgelerinde yatırım yapacak kişilerin öncelikle OSB yönetimlerinden arsa teminine gayret etmeleri, bunun mümkün olmaması ya da sair sebeplerle bölgedeki katılımcılardan arsa satın alma gerekliliğinin doğması durumunda ise, devir yasağını göz önünde bulundurmaları menfaatlerine olacaktır.

Soner ALTAŞ / Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Müfettişi

http://www.dunyagazetesi.com.tr/osblerde-arsa-devir-yasagi_1...