Yıllardır belenen Yeni Türk Ticaret Kanunu TBMM 14.01.2011 tarihinde yasalaştı. Artık Bağımsız Denetim ve Uluslararası Finansal Raporlama alanında Türkiye de  yeni bir dönem başlamıştır.

Bu süreç ülkemizdeki şirketlere daha şeffaf, rekabetçi, sürekli gelişen ve kurumsallaşmayı artıran bir sonuç doğuracaktır.

Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun uygulamaya geçmesi 01.07.2012 olarak belirlenmiştir. Bu durumda 2012 finansal tablolarının denetime tabi tutulması ve uluslararası muhasebe standartlarına göre 2012 yılı kayıtlarının tutulması gerekecektir.

Önümüzde yer alan bu kısa süreçte uygulamaya yönelik mevzuatın çıkması ve bağımsız denetçi ve şirketlerin yetkilendirilmelerin biran önce yapılması gerekecektir. Bu süreçte bağımsız denetim alanında yapılması beklenenleri şöyle özetleyebiliriz.

1-  TÜRMOB’ a bağlı bir Bağımsız Denetim Merkezi kurulması, çalışma esaslarının belirlenmesi ve faaliyete geçirilmesi. Bilindiği üzere 12.01.2011 tarihi itibariyle TÜRMOB bağımsız denetim merkezi kurulması ve işleyişine ait Seri:1 No: 1 Tebliğ’i geri çekilmiş durumdadır. Bu tebliğin eksikliklerinin ve yeni önerilerin dikkate alındığı bir tebliğ’in kısa süre içinde tekrar yayımlanması beklenmektedir.

2-  Yeni Türk Ticaret Kanuna göre bağımsız denetim yapacak meslek personelinin belirlenmesi ve bunların yetiştirilerek lisanslamaya tabi tutulması, sürekli eğitim çalışmalarının organize edilmesi gerekecektir. Bağımsız denetim işi YMM ve SMMM’ ler için mevcut işlerin yanında ek bir iş olmayıp sadece bu konu ile ilgili uzman meslek personelinin tam zamanlı olarak bu iş ile iştigal etmesine gerek bulunmaktadır. Bu durumun uluslararası bağımsız denetimin bir gereği olarak da yeni düzenlemelere eklenmesinde büyük fayda bulunmaktadır. Bu konuda meslek personelinin eğitimi ve yönlendirilmesi gerekecektir. Ayrıca sadece teorik alınan eğitimlerin bu işin kalitesi için yeterli olmayacağı bu işi yapacak şirketlerin bağımsız denetim alanında her tecrübede yeterli personele sahip olmalarının gereği uygulama tebliğinde vurgulanması gereken önemli bir husus olacaktır. Bu konuda ülkemizde bağımsız denetim ve uluslaraarası raporlama standartları alanında uzun yıllardır uzmanlığı bulunan ve faaliyet gösteren kurum, kuruşların azami desteğinin alınması ve yeni meslek personelinin pratikte yetişmelerinin sağlanması çok büyük önem arz etmektedir. Mevcut durumda tüm şirketlerin bağımsız denetimini yapacak kadar yeterli bağımsız denetim tecrübesine sahip meslek personeli bulunmamaktadır. Yeterli sayıda bağımsız denetim tecrübeli meslek personelinin yetişmesi tahminlerimize göre 3-5  yılı bulabilecektir. 2011 yılından itibaren istekli ve yeterli sayıda meslek personeli eğitilse ve lisanslamaya tabi tutulsa dahi bağımsız denetim alanında pratik eksikliğinin giderilmesi ve yeteri kadar uluslararası denetim standartlarına uygun Kıdemli Denetçi ve Sorumlu Ortak Başdenetçi' nin yetişmesi bu süreyi bulabilecektir. Halen bu alanda SPK tarafından bağımsız denetim lisansı almış 2.000 civarında bağımsız denetçinin var olduğu bunların da ancak yarısının bağımsız denetim alanında faaliyet’ de bulunduğu  ve yeterli tecrübeye sahip olduğu söylenebilir.

3-  Bağımsız denetimi yapacak şirketlerin kuruluş ve çalışma esaslarının belirlenmesi ve yetkilendirilmesi ve bu şirketlerin kalite denetiminin planlanması önemli olacaktır. Bu konuda gerekli alt yapının baştan sağlıklı ve güçlü bir şekilde atılması ilerde ülkemize büyük faydalar sağlayacaktır. Kurulacak şirketlerin mali, personel ve fiziki alt yapılarının bu işleri en iyi şekilde kaliteli bir şekilde yapılmasını sağlayacak şekilde düzenlenmesini gerekli kılmaktadır.

4-  Yeni Türk Ticaret Kanuna göre yapılacak bağımsız denetimlerde hangi şirketlerin bağımsız denetim şirketlerince, hangi şirketlerin ise sadece şirketleşmeyen YMM veya SMMM’ ce denetleneceğine dair ölçütlerin belirlenmesi gerekecektir. Bu belirlenecek kriterlere göre yeni kurulacak bağımsız denetim şirketleri gerekli planlamalarını biran önce yapacaklardır. Bağımsız denetim raporlarının hangi dönemlerde şirketlere teslim edileceği ve sözleşme yapma dönemlerinin belirlenmesinde bu süreçte  çok önemli bir husus olup, kurulacak şirketlerin personel sayılarını belirleme ve önümüzdeki dönemi bütçelemelerine yardımcı olacak bir husus olacaktır.

5-  Mevcut tekdüzen hesap planının önümüzdeki dönemde ortadan kalkması nedeniyle ortaya çıkan kargaşanın giderilmesi için yeni bir asgari taslağın oluşturulması yeni yapılanmada uygulayıcılara önemli bir hizmet olacaktır. Bu konuda çalışmaların biran önce tamamlanarak eğitimlerin ve yayınların yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Ayrıca KOBİ TFRS standartları konusunda da bu uygulamayı yapacak meslek personelinin eğitimine yönelik çalışmalara ağırlık verilmesi gerekecektir.

Ertuğrul KAYMAK

Sorumlu Ortak Baş denetçi

http://www.gucbirdenetim.com.tr/Makaleler/Details.aspx?MakId=85EE3B3B-2558-4278-8F0B-639ED7ABBC5C

Yeni Türk Ticaret Kanunu ve Bağımsız Denetim Sürecinde Beklenenler başlıklı yazınızda, Bağımsız denetçi sayısını 2000 olarak bildirmişsiniz...Bilgi edinme kanunu çerçevesinde SPK' dan almış olduğum bir aylık veriler neticesinde; yeminli mali müşavir ve mali müşavir olup ta, SPK' dan alınmış bağımsız denetim lisansı sayısı 693 ' tür, 2000 kişi değildir...Bu bilgiyi düzeltmenizi öneririm...İyi çalışmalar...

SMMM Edip Murat ÖZTAŞ