Gümrüksüz satış mağazalarında (free shop) pek çok tür ürün satılır. Özellikle iç piyasada vergiler nedeniyle yüksek fiyattan satılan ürünler, bu mağazalarda son derece ucuz olarak satışa sunuluyor. Bu mağazalar gümrük antrepo rejimi kapsamında yer alan 'özel antrepo' niteliğinde olduğu için buralarda yapılan satışlar üzerinden vergi alınmıyor. 'Free shop' ismi de buradan geliyor. Vergi alınmadığı için bu mağazalar 'tax free shop' olarak adlandırılıyor.

SATILACAK MALLARIN TEDARİKİ
Gümrüksüz satış mağazalarının vitrinlerini süsleyen malların yurtiçi veya yurtdışından alınması mümkün. Bu mağazaları işletenler, fiyat, kalite, kar oranı gibi kriterleri dikkate alarak malların nereden alınacağına kendileri karar veriyorlar. Cari açığın ciddi bir sorun olduğunun yetkililerce kabul edildiği ülkemizde, söz konusu malların iç piyasadan alınması son derece önemli.

Gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere alınan mallarda, malın alışı sırasında Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) uygulanmıyor. Sadece ÖTV değil, Katma Değer Vergisi (KDV) de söz konusu değil. Alış sırasında vergi ödenmediğinden mallar satıcıya görece ucuza geliyor. Bu malların satışında da vergi uygulanmadığından, özellikle alkollü içkiler, sigara gibi yüksek oranda vergi uygulanan ürünlerin satış fiyatı iç piyasaya göre ucuz oluyor. Yapmış olduğumuz açıklamalar, gümrüksüz satış mağazalarının yurtdışından tedarik ettikleri ürünler için geçerli.

MALLAR TÜRKİYE'DEN ALINIRSA
Yukarıdaki açıklamaları okuduğunuzda, bu mağazaların iç piyasadan yapacakları tedarik için de benzeri bir ayrıcalık uygulandığını düşünebilirsiniz. Ancak, durum düşündüğünüzün tam tersi...

Normal koşullarda, free shopları işletenlerin satışa sunacakları malları iç piyasadan almaları beklenir. Alıştaki kolaylık, lojistik ve bunların da ötesinde 'ulusal bilinç' bu beklentinin sebepleri arasında gösterilebilir.

Gümrüksüz satış mağazalarında satışa konu olacak mallar iç piyasadan alındığında ÖTV ödenmesi gerekiyor. Ödenen ÖTV' nin satıcıya iadesi de söz konusu değil. Olay sadece ÖTV ile de sınırlı değil. Gümrüksüz satış mağazalarının satışa sunmak amacıyla iç piyasadan aldıkları mallar için KDV de ödemeleri gerekiyor. Ödenen bu vergiler doğal olarak satış fiyatına yansıyor ve mal nispi olarak pahalı hale geliyor.

NE YAPILMALI?
Ticaret yapanların temel amacı kazanç elde etmektir. Bir satış işleminde kazanç elde edilmesinin yollarından birisi de, satışa sunulacak malı ucuz almak. Siz free shop işletmecisi olsanız bu şartlarda vergiler nedeniyle pahalıya mal olan iç piyasa malı mı, yoksa vergi uygulanmayan ithal malı mı alırsınız? Tahmin ettiğiniz gibi, tercihler doğal olarak ithalattan yana oluyor. Bunun tek sebebi de vergiler. Bir ülkenin vergi yasalarında, koruma anlamında bir ayrımcılık yapılacaksa bu iç piyasa lehine olmalı. Korumadan da vazgeçtik, en azından eşitlik ilkesinin uygulanması gerekmez mi?

Gözden kaçtığını düşündüğümüz bu duruma ilgililerin kayıtsız kalmayacağına en küçük bir kuşkumuz yok. Bu tuhaf durumun düzelmesi için basit bir yasal düzenleme yapılması yeterli. Üstelik önümüzde bir fırsat da var. Önümüzdeki günlerde TBMM'de görüşülmesi beklenen 'Torba yasa' görüşmelerinde verilecek bir önerge ile ÖTV ve KDV kanunlarında yapılacak değişiklikle çifte standart uygulaması giderilebilir.

http://www.aksam.com.tr/gumruksuz-satista-yabanciya-kiyak-82...