Yevmiye ve envanter defterlerinin, işletme defterinin, çiftçi işletme defterinin, yabancı nakliyat kurumları hasılat defterinin ve serbest meslek kazanç defterinin tasdiki zorunludur.

Hesap dönemi takvim yılı olan mükelleflerin çok yakından bileceği üzere, aralık ayları, “dönem sonu ve kapanış işlemleri” nin yapıldığı ay olmasının yanı sıra “defter tasdik işlemleri” nin yoğun olarak gerçekleştirildiği aydır.

Vergi Usul Kanunu’nun 220. maddesine göre, yevmiye ve envanter defterlerinin, işletme defterinin, çiftçi işletme defterinin, yabancı nakliyat kurumları hasılat defterinin ve serbest meslek kazanç defterinin tasdiki zorunludur.

Bu defterlerin ne zaman tasdik ettirileceği de yine Vergi Usul Kanunu’nda belirtilmiştir. Buna göre;

Öteden beri işe devam etmekte olanlar, defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda; (Hesap dönemi takvim yılı olanlarda aralık ayı içinde.)

Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda;

Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde; Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce;

Defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenler ocak ayı, hesap dönemleri Maliye Bakanlığı’nca tespit edilenler bu dönemin ilk ayı içinde tasdiki yeniletmeye (ara tasdik) mecburdur.

Yukarıda belirttiğimiz üzere, hesap dönemi takvim yılı olan mükelleflerin 2011 dönemi defterlerini 31 Aralık 2010 tarihine kadar tasdik ettirmiş olmaları gerekir. Peki bu tasdik işleminin yapılmamasının herhangi bir yaptırımı var mıdır?

Yine Vergi Usul Kanunu’nun 352. maddesinde defter tasdik işlemini zamanında yaptırmayan mükellefler için usulsüzlük cezaları öngörülmüştür. Buna göre kanuni sürenin sonundan başlayarak 1 ay içinde tasdik işleminin yaptırılması halinde 2. derece usulsüzlük, kanuni sürenin sonundan başlayarak 1 ay geçtikten sonra tasdik işleminin yapılması halinde ise 1. derece usulsüzlük cezası uygulanacaktır. Ayrıca defterleri geç tasdik ettirme veya tasdik ettirmeme fiili resen takdir nedeni sayıldığından, bu cezalar iki kat olarak uygulanacaktır.

Öte yandan, Vergi Usul Kanunu’nun 1. derece usulsüzlüğü düzenleyen 352/I-8. maddesinin parantez içi hükmünde, kanuni sürenin sonundan başlayarak 1 ay geçtikten sonra tasdik ettirilen defterlerin hiç tasdik ettirilmemiş sayılacağı belirtilmiştir. Bu hükme göre, örneğin, 2011 yılı defterlerinin Şubat 2011’de tasdik ettirilmesi halinde 2011 yılı defterleri hiç tasdik ettirilmemiş sayılmaktadır.

Bu belirlemenin vergi uygulamaları açısından pek çok yansıması bulunmaktadır. Özellikle defter ve belge düzeni ve bu düzenin işleyişine son derece önem veren katma değer vergisi uygulamalarında pek çok sorun yaşanacaktır. Bilindiği üzere, katma değer vergisi indiriminin birinci şartı alış faturalarının kanuni defterlere kaydedilmesidir. Şubat ayı içerisinde tasdik ettirilen bir yevmiye defterine bütün yılda yapılan “191- İndirilecek KDV” kayıtlarının yok sayılması riski bulunmaktadır.

Ancak kanaatimizce, Vergi Usul Kanunu’nun 1. derece usulsüzlüğü düzenleyen 352/I-8. maddesinin, kanuni sürenin sonundan başlayarak 1 ay geçtikten sonra tasdik ettirilen defterlerin hiç tasdik ettirilmemiş sayılacağı belirtilen parantez içi hükmünün yalnızca usulsüzlük cezaları açısından geçerli olduğunu düşünmek gerekmektedir.

Zaten Vergi Usul Kanunu’nun defter tasdikine ve tasdik zamanına ilişkin hükümleri düzenleyen bölümünde, zamanında tasdik ettirilmeyen defterlerin hiç tasdik ettirilmemiş sayılacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır.

Anılan kanunun 352/I-8. maddesinde, defter tasdikinin yapılmaması halinde 1. derece usulsüzlük cezası uygulanacağı belirtildikten sonra parantez içi hükümle usulsüzlük cezası uygulaması açısından defter tasdikinin yapılmamış olmasının ne anlama geldiği belirtilmek istenmiştir.

Bu nedenle Vergi Usul Kanunu’nun 1. derece usulsüzlüğü düzenleyen 352/I-8. maddesinin parantez içi hükmüne dayanarak, ocak ayından sonra tasdik ettirilen defterlerin hiç tasdik ettirilmemiş sayılacağını, bu nedenle de KDV indirimlerinin geçersiz olacağını söylemek son derece yanlış uygulamalara neden olacaktır.

Bizce “risk ihtimaline” karşı ilgili takvime uymakta yarar var. Ayrıca şubat ayında bulunduğumuzdan dolayı buradan geç kalanları da uyarmış olalım…

Yahya Arıkan

http://www.patronlardunyasi.com/haber/Defter-tasdikinde-gec-...