Vergi ve sigorta primi başta olmak üzere, devlete olan borçlar yeniden yapılandırılıyor.

6, 9, 12 ve 18 taksitte ve iki ayda bir ödeme imkanı veriliyor. Buna göre vade 36 aya kadar uzuyor. Çalışan emeklilerin destek primi borçları da yapılandırılıyor. SGK borçlarında 2010/Kasım, diğerlerinde 2010/Aralık ve öncesi kapsama giriyor. Ödemede gecikme faizi ve zammı silinirken, anaparaya ÜFE/TÜFE uygulanıyor.

60 aydan fazla borcu olup da sigortalılığı durdurulan Bağ-Kur'lular faizsiz ödeme yaparak geriye dönük hizmet kazanabilecekler.

2008'deki SGK yapılandırmasından yararlanıp, 12 taksitten en fazla dördünü veya 24 taksitten sekizini ödememiş olanlar yeniden aynı yapılandırmayı ihya ettirebilecekler.

Yaşlı ve engellilere ödenen muhtaçlık aylığında, yersiz ödenen aylıkların geri tahsilatında %50 cezalı tahsilat kaldırılıyor.

Borcunu taksitlendiren işverenler teşviklerden hemen yararlanabilecek. Yine taksitlendirme yapıp ilk taksitini ödeyen Bağ-Kur'lular da sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek.

SGK'ya olan borcunu ödeyince emekliliğe hak kazanacak olan Bağ-Kur'lular, dilerlerse banka kredisi kullanıp, SGK'ya ödeme yapabilecekler. Böylece hemen aylığa ve sağlık sigortasına kavuşup, bağlanan aylıktan kredi borcunu ödeyebilecekler. En uygun kredi konusunda SGK ile bankalar arasında görüşmeler sonuçlanmak üzere.

Maliye ve SGK borçları kredi kartıyla da ödenebilecek.

Daha önceki aflardan yararlananlar, kalan borçları için bu yapılandırmadan yararlanabilecek.

Tarım Bağ-Kur'lular taksitlendirilen borçlarını yıllık olarak da ödeyebilecekler.

Yurtdışında isteğe bağlı sigorta primi ödeyen işçilerin primleri SSK (4/a) kapsamında sayılacak.

65 yaşını dolduran çiftçiler, isterlerse prim ödemeyebilecekler.

Erken doğum yapan kadına, doğum öncesi ödenemeyen iş göremezlik ödeneği doğum sonrasına eklenecek. Yine erken doğum yapan işçi ve memurlar, kullanmadıkları izinlerini doğum sonrası kullanabilecekler.

Part-time çalışanlara, ayda 30 günden eksik kalan günleri borçlanma imkanı veriliyor. Dileyen işçi ise bu süreyi isteğe bağlı ödeyebilecek. Ödenen primler SSK kapsamında sayılacak.

Aylıksız izindeki memurun sağlık primleri kurumlarınca ödenecek.

Şirket ortakları aynı zamanda SSK'lı olarak da çalışabilecek. Bağ-Kur'la çakışan bu sürelerde SSK esas olacak. Bu uygulama yasa sonrası için geçerli olacak.

Yabancı öğrenciler genel sağlık sigortası kapsamında olacak. Tam burslu olarak YÖK kontenjanından okuyanların sağlık primlerini YÖK karşılayacak.

Stajyer avukatların sağlık primini Barolar Birliği ödeyecek.

Trafik kazasına bağlı tedaviler SGK tarafından ödenecek. Yasadan önceki kazalar da kapsama alındı.

İşçiler, bir yıl içinde 30 güne kadar ücretsiz izin süresinde sağlık yardımı alabilecek.

SGK'nın yaptığı yersiz ödemeler üç ay içinde değil, yirmi dört ayda tahsil edilecek.

Prim belgesini işyerinde asmayan işverene ceza yok.

Tarım SSK'lının eşine, çocuklarına, ana ve babasına da sağlık yardımı verilecek.

1999-2005 yılları arasında disiplin cezasıyla atılan memurlardan göreve dönenler, boşta geçen süreleri borçlanabilecekler. Bunun için 30.6.2011 tarihine kadar müracaat etmeleri ve 31.12.2014'e kadar ödeme yapmaları gerekiyor.

Kız çocuklarından 1 Ekim 2008 öncesinde ebeveyni üzerinden sağlık yardımı alanlar, durum değişikliği (işe girme, evlenme) olsa dahi yararlanmaya devam edecekler.

1 Ekim 2008 sonrasında el işine başlayıp vergiden muaf olan bayanlar 255 lira yerine 153 lira prim ödeyecekler.

2008/Ekim'de kaldırılan Tarım SSK uygulaması yeniden geliyor. Mevsimlik ve geçici tarım işçileri bu kapsamda prim ödeyecek.

Şehir için taksi ve dolmuş şoförlerinden, ay içinde 10 günden az çalışma süresi olanlar ayda 255 lira yerine 155 lira prim ödeyerek sigortalı olacaklar.

Milli Eğitim'de ayda 30 günden az sigortalı bildirilenler, eksik günlerini geriye dönük borçlanabilecekler.

Şimdiye kadar en az 20 işçinin çalıştığı işyerinde staj yapılabilirken, bu sayı 10'a iniyor.

İşe girenlerin yeşil kartı daha önce iptal edilirken, bundan sonra 'dondurulacak.' İşsiz kalırlarsa otomatikman yeşil kartlı sayılacaklar.

Slikozis hastalarından en az %15 iş göremez raporu alanlara 550 liraya kadar aylık bağlanıyor. Kendilerine ve ailelerine sağlık yardımı verilecek. Bağlanan aylıklar dul ve yetimlerine de geçebilecek. Kanun yayımı tarihinden itibaren 3 ay içinde talepte bulunmaları gerekiyor.

Part-time çalışanlara işsizlik sigortası geliyor. 30 günden eksik sürenin primlerini kendileri öderlerse, işsizlik sigortasından yararlanabilecekler.

İşsizlik sigortasından yararlanmak için son dört ayda 120 gün prim ödemiş olma şartı kaldırılıyor. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanmada koşullar esnetiliyor. Ödeneğin alt sınırı brüt asgari ücretin %60'ı, üst sınırı ise brüt asgari ücretin %150'si olacak. Yani %30'luk artış sağlanıyor.

18-29 yaş arası gençleri ve 18 yaşından büyük kadınları işe alan işverene 2015 sonuna kadar prim teşviki geliyor. Teşvikler, meslek sahibi ve İş-Kur'a kayıtlı işsizlerin işe alınması halinde 54 aya kadar çıkıyor.

5 puanlık prim teşviki diğer teşviklerle bir arada uygulanabilecek. Daha önce işverenler birisini tercih etmek zorunda kalıyordu.

İşçi şikayetlerinin hızlandırılması amacıyla Bölge Çalışma Müdürlükleri'ne denetim yetkisi veriliyor.

Özürlü sınavları merkezi olarak yapılacak. Özürlülerin sınava ulaşımını devlet sağlayacak.

Özel sektörden kamuya müsteşar, müsteşar yardımcısı, başkan ve genel müdür olarak atama yapılabilecek.

Özürlü memurların çalışma saat ve süreleri, iklim koşulları ve iş durumu dikkate alınarak belirlenebilecek.

Hamile memura, hamileliğinin 24. haftasına kadar tabip raporuna göre, bu haftadan sonra hiçbir şekilde gece nöbeti yazılamayacak. Engelli memura da isterse gece nöbeti ve vardiyası yazılamayacak.

Anne memur doğumdan sonra ölürse, kalan izni baba kullanacak. Babaya doğum izni 10 güne çıkıyor. Evlilik ve ölüm izinleri 7 güne çıkıyor. Kadın memura ilk 6 ay 3 saat, ikinci 6 ayda 1,5 saat süt izni geliyor.

Memura ağır hastalık halinde 18 ay, diğer hastalık halinde 12 aya kadar izin verilecek. Anne, baba, eş, çocuk ve kardeş hastalığında 3+3 ay ücretli refakat izni verilecek.

Ücretli hastalık izni biten memurun hastalığı devam ediyorsa 18 ay daha aylıksız izin verilebilecek. Memur anne ve babaya doğumdan sonra 24 aya kadar aylıksız izin verilebilecek. 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen memura da 24 ay aylıksız izin verilecek. 5 yılı dolduran memura 12 ay aylıksız izin verilebilecek.

Memura verilen uyarma ve kınama cezasına Anayasa değişikliği gereği yargı yolu açılıyor.

Emekli olan memura 500 yerine 750 lira yolluk verilecek. Üyelik kesintisi yapılan sendikalı memura yılda 4 defa 45'er lira ve sözleşmeli memurlara (4/C hariç) aile yardımı veriliyor.

Sözleşmeli personel sendikaya üye olabilecek.

Sağlık Bakanlığı personeli için mesai içi ve dışı ayrımı yapılmaksızın ek ödeme yapılabilecek.

Öğrenim kredilerinde geri ödeme süresi bir yıl daha uzatılıyor.

Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu tarafından Milli Prodüktivite Merkezine yapılan ödeme kaldırılıyor.

Sigara yasağına aykırı davranan işletmelere yaptırımlar artırılıyor.

Kamuda sürekli işçi kadrosundakilere eş, çocuk, ana-baba ve kardeş için 6 ay ücretsiz refakat izni geliyor. Gerekirse bu izin 6 ay daha uzatılabilecek. Böylece işçi-memur arasındaki refakat izni farkı kaldırılıyor. 10 yılı dolduran işçiye bir defaya mahsus 6 ay ücretsiz izin verilebilecek. Öğrenci veya memur olarak yurtiçi veya yurtdışı göreve atanan memurların işçi eşlerine de 8 yıla kadar ücretsiz izin verilebilecek.

Görme engelliler isterse imza atarken şahit bulunacak. Ancak engelli istemezse, şahitsiz imza da geçerli olacak.

Yurtdışına devlet bursuyla gönderilen öğrenci ve memurlardan borcunu ödememiş veya önceki yapılandırmadan yararlanmamış olanlara, 3 ay içinde başvurmak şartıyla yeniden yapılandırma imkanı veriliyor.

Torbadan çıkarılanlar

Sendikaların eleştirileri doğrultusunda, TBMM Genel Kurulu görüşmelerinde;

· İşçilere evden ve uzaktan çalışma düzenlemesi,

· İlk işe girişte deneme süresinin 2 aydan 4 aya çıkarılması

· Turizm işletmelerinde fazla çalışma denkleştirme süresini 2 aydan 4 aya çıkaran düzenlemeler

torbadan çıkarıldı.

Eleştiriye rağmen torbada kalanlar

Sendikalar tarafından eleştirilmesine rağmen;

· İl özel idaresi ve belediyelerdeki ihtiyaç fazlası işçilerin Karayolları, Milli Eğitim ve Emniyet Müdürlükleri'ne nakline ilişkin düzenleme,

· Memurların geçici süreyle farklı kurumlarda görevlendirilmesine dair düzenleme,

· İşsizlik Sigortası Fonu'ndan işsizlikle mücadelede kullanılmak üzere kaynak aktarımını öngören düzenleme

· Stajyerlerin ücretlerini düşüren düzenleme,

torbada kaldı.

Torbaya hiç girmeyenler

Bazı konular var ki, bunların torbaya girip girmediği konusunda okurlarımızdan sürekli soru alıyoruz. İşte torbaya girmeyenler;

· Sigorta başlangıcından önce doğum yapan annelere borçlanma hakkı,

· Staj ve çıraklık sürelerini borçlanma hakkı,

· Geriye dönük hizmet satın alma hakkı,

· Emeklilik için yaşı bekleyenlere emeklilik hakkı

· Emeklilik yaşını çalışmadan bekleyenlere sağlık hakkı,

bu torbaya girmedi. Belki başka torbaya...

Sadettin Orhan

http://www.bugun.com.tr/kose-yazisi/143147-torba-kanun-un-ge...