Çalışma hayatıyla ilgili son yılların en kapsamlı düzenlemelerini içeren Torba Kanun'a dair bilgilendirmeye devam ediyoruz.

Yeni düzenlemede, bir kişinin SSK'lı (4/a) ve Bağ-Kur'lu (4/b) çalışmalarının çakışması yani aynı döneme rastlaması halinde SSK çalışmaları geçerli olacak. Şimdiye kadar böyle bir çakışma durumunda, önce başlayan sigorta geçerli olur kuralı işliyordu. Örneğin bir limitet şirkete ortak oldunuz ve ertesi gün de başka bir işyerinde sigortalı olarak çalışmaya başladınız. Buna yasal bir engel bulunmuyor ama Bağ-Kur sigortanız bir gün önce başladığı için, sonra başlayan SSK'lı çalışmalarınız geçersiz sayılıyordu. Yani emekli olurken Bağ-Kur şartlarına göre emekli oluyordunuz.

Torba Kanun'la birlikte, şirket ortağı, vergiye tabii esnaf veya tüccar olarak Bağ-Kur kapsamında faaliyet gösterenler de başka bir işyerinden SSK'lı olabilecek. Asıl önemli olan, bu durumda Bağ-Kur değil SSK'lı günleri geçerli olacak. Bu düzenlemenin Bağ-Kur'lular için ne anlama geldiğini, iki okurumuzun bilgileri üzerinden örnek vererek açıklayalım.

Ziya Perviz isimli okurum bir limitet şirketin ortağı. 03.10.1971 doğumlu Ziya Bey'in ilk sigorta başlangıcı askerden önce 01.11.1989 tarihinde. Bu girişle birlikte 150 gün prim ödenmiş. Daha sonra askere giden Ziya Bey, askerlik sonrası birkaç yıl boşta kaldıktan sonra 04.06.1996 tarihinde limitet şirket ortağı olmuş. Mevcut bilgilere göre Ziya Bey Bağ-Kur'a 9000 gün prim ödeyerek 56 yaşında emekli olacak. Yeni yasayla birlikte Ziya Bey, şirket ortaklığından ayrılmadan başka bir işyerinden sigortalı olursa, 51 yaşında emekli olabilecek. Yani SSK'ya geçmekle 5 yıl daha erken emekli olacak.

İkinci örneğimiz Yusuf Salcı isimli okurumuz. 13.02.1974 doğumlu Yusuf Bey, 1992 yılında 6 ay kadar SSK'lı çalıştıktan sonra 1999 yılına kadar hiç sigortalı çalışmamış. 1999'da açtığı dükkan dolayısıyla Bağ-Kur'a tescili yapılan Yusuf Bey, normalde Bağ-Kur'dan 58 yaşında emekli olacak. Ancak bundan sonra SSK'lı bildirilirse 5600 günü tamamlamak şartıyla 53 yaşında 5 yıl daha erken emekli olabilecek.

Yukarıda iki ayrı örnekte verdiğimiz erken emeklilik imkânı, on binlerce Bağ-Kur'lu için geçerli. Bağ-Kur'luların primlerini ceplerinden ödedikleri ve ne kadar zorlandıkları dikkate alındığında, 5 yıl daha erken emeklilik hiç de azımsanmayacak bir kazanım. Üstelik bu imkândan yararlanmak için şirketinizi, dükkanınızı kapatmanız veya devretmeniz de gerekmiyor.

Getirisi nedir?

"İyi de düzenlemenin Bağ-Kur'lulara getirisi nedir?" diye soranlar için açıklayalım. Bağ-Kur'dan SSK'ya geçildiğinde;

- 9000 gün (bayanlar için 7200 gün) yerine 5000 ila 5975 gün civarında prim ödeyerek emekli olma,

- SSK'da emeklilik yaşı hesaplanırken sigorta giriş tarihi esas alındığından, sigortaya erken girişliler için 7-8 yıla varan erken emekliliğe hak kazanma,

- Özellikle 2000 öncesi çalışmaya başlayanlar için, SSK aylıkları %10-15 daha yüksek bağlandığından, aynı primle daha yüksek aylık alma, imkânlarından yararlanabileceksiniz.

Kimler geçmeli?

"Peki, Bağ-Kur'dan SSK'ya geçen herkes bu imkânlardan yararlanabilir mi?" diye soranlar için de açıklayalım.

- Daha az prim ödeme imkânından hemen herkes yararlanabilir.

- Daha yüksek aylık imkânından ise 2000 öncesi çalışmaya başlamış olan hemen hemen bütün Bağ-Kur'lular yararlanabilir.

İki prim birden mi ödenecek?

Okurlarımızın en sık sorduğu bir diğer soru da örneğin şirket ortaklığı devam ederken SSK'ya geçme durumunda hem Bağ-Kur hem de SSK primlerinin aynı anda ödenip ödenmeyeceği. Bir kere sosyal güvenliğin tekliği ilkesi gereği, aynı anda iki prim birden ödenmez. Yani şirket ortaklığınız veya üzerinize kayıtlı dükkân sebebiyle vergi kaydınız devam ederken, başka bir işyerinden sigortalı olduysanız, aynı tarih itibarıyla Bağ-Kur primlerinizi durdurulacak, sadece SSK'lı çalışmalarınız için prim ödenecektir.

Kendi şirketinizden sigortalı olabilir misiniz?

Bu soruyu soran çok sayıda okurumuz olduğu için hemen belirtelim; 5510 Sayılı Kanun'un 53. maddesi çok açık bir şekilde, şirket ortaklarının veya işyeri sahiplerinin aynı işyerinde sigortalı (SSK) olmalarına cevaz vermiyor. Yani bir limited şirket ortağı kendi şirketinden veya bir mağaza sahibi esnaf kendi işyerinden sigortalı olarak bildirilemez.

Fiili çalışma esastır

Son olarak kritik bir uyarı yapalım. Şirket ortaklığı veya vergi mükellefiyeti sebebiyle Bağ-Kur kaydınız devam ederken başka bir işyerinden SSK'lı olabilirsiniz. Ancak bildirildiğiniz işyerinde fiilen çalışmanız şartıyla. Yoksa bizim gösterdiğimiz yol, "Fiilen çalışmadığınız halde başka bir yerden SSK'lı bildirilebilirsiniz" şeklinde anlaşılmamalıdır. Zira fiili çalışmaya dayanmayan bildirimler SGK tarafından tespit edildiğinde iptal edilir. Aman dikkat, erken emekli olayım derken yıllarınızı heba etmeyin.
Sadettin Orhan

http://www.bugun.com.tr/kose-yazisi/143681-bag-kur-luya-erke...