A) Rejim hangi amaçlarla ve hangi yollarla ihlal edilebilir
1. Tanınan haklardan fazla eşya getirmek,
2. Vergi ve resimleri teminata bağlanarak getirilen eşyayı yurt içinde bırakmak ve satmak,
3. İthal edilen eşyayı ihraç edilmiş gibi gösterip, işçilikle ilgili olarak haksız yere vergi iadesi almak,
4. İhracat rakamlarını şişirerek kredi vb. olanaklardan yararlanmak,
5. Kara para aklamak,
6. Rejim kapsamında Türkiye'ye giren eşyalarla ilgili olarak gümrüklere ibraz edilen beyanname lerde miktar, cins, tarife ve kıymet yönünden sahtekarlıklar yapmak,
7. İhracatta, tamamen veya kısmen sahte ve tahrif edilmiş beyanname (özel fatura) ibraz etmek suretiyle taahhüt kapatmak,
B) Rejim kapsamında yapılan işlemlerle ilgili sorular
1. Rejim kapsamında yurda getirilen eşyada giriş esnasında beyan edilen miktar ile fiilen giren miktar aynı mıdır?
2. Rejime göre Türkiye'ye sokulan eşya rejimden beklenen yarara göre işleme tabi tutulmuş mudur?
3. Taahhüt edilen ihracat gerçekleştirilmiş midir?
4. İşlemlere ilişkin olarak 4458 Sayılı Yasa'nın 238'inci maddesinin tatbiki halinde Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu çerçevesinde işlem yapılamaz mı?
5. Rejim hükümlerinin ihlalinde Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu uygulanabilir mi?
6. DİİB'lerinin kapatılmasında kullanılan sahte özel faturalar ile evrakta sahtekarlık fiili işlenmiş olması durumu Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu açısından bir suçun oluşumu anlamına gelebilir mi?
7. Rejim hükümlerinin ihlalinde müeyyide uygulayacak birim neresidir? Dış Ticaret Müsteşarlığı, İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği ve gümrük idarelerinin bu açıdan yetkileri ve sorumlulukları nelerdir?
8. İthali serbest olan mallarda, dış ticaret politikası önlemlerine tabi mallarda (kota, gözetim, tarife kontenjanı vb) Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu uygulaması nasıl olur?
9. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümlerine göre adli makamlara intikal ettirilen DİİB ile ilgili olarak alınan teminatın Hazineye irat kaydı talep edilecek midir?
10. İşlenen kaçakçılık fiilleri başka yasalardaki fiiller birlikte değerlendirilebilir mi?
11. Sistemden yararlanılarak giren ve çıkarılan eşyaların kıymetleri ile kambiyo mevzuatı arasında bir ilişki mevcut mudur?
12. Aracı ihracatçı, imalatçı ve ihracatçı ilişkilerinin hukuki boyutları nedir?
13. Mal bedeli transferlerinin aracı bankalar boyutu nasıldır?
14. Nakliyat ve sigorta vb işlemlerin sistemdeki yeri nedir?
15. Rejimden yararlanan şirketlerin muhasebe defter ve hesap kayıtları neleri gösterir.
16. Yurt içinde kalan eşyaların mali mevzuat açısından değerlendirmesi nasıl yapılacaktır
C) Rejimin Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu karşısındaki durumu
Rejim kapsamında olmamakla birlikte, yurt içinde devletten alınan malın ihraç edilememesi halinde Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükmü, girişteki sahtekarlıklarla ilgili olarak TCK ve 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, çıkış beyannamesi gümrüğe tescil ettirilmiş ve beyannamede ile eki belgelerde sahtecilik varsa ve herhangi bir teşvikten yararlanılmıyorsa TCK, teşvikten yararlanmışsa ayrıca 5607 sayılı yasa söz konusu oluyor, giriş ve çıkışta yapılan işlemlerde sahtecilik yoksa, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu uyarınca işlem yapılması gerekir mi, gerekmez mi? konusundaki görüşler kısaca iki başlık altında toplanmak mümkündür.
Bir görüşe göre, süresi içinde ihraç edilmeyen eşyadan dolayı devletin bir vergi kaybı oluşmuşsa 5607 Sayılı Yasa'ya gidilmelidir. Keza sahte evrak var ise TCK'ya da gidilmelidir.
Diğer görüş ise; kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesinden yola çıkarak bir olayı bir suç olarak nitelememiz için 5607 Sayılı Kanun'da bu durumun düzenlenmesi ve suç olarak tanımlanması gerekir. Keza;"Ekonomik suça ekonomik ceza olmalı" bu bağlamda Dahilde İşleme Rejimi hükümleri kapsamında eşyanın yurda getirilip çıkarılmamasına Gümrük Kanunu'nun tatbiki yeterlidir. Bu ihlalin müeyyidesi sadece 4458 / 238'inci maddede belirtilmiştir. Eşya yurtdışı edilmemişse 4458 / 238'inci maddenin tatbiki yeterli ancak, bunu yaparken sahte beyannameler tanzim edilirse olay 5607 Sayılı Yasa kapsamına girebilir, ayrıca Evrakta Sahtekarlık hükümleri doğrultusunda da gereği yapılmalıdır.
NETİCE
Rejimin ihlal edilmesinde, başından beri planlı bir şekilde hareket edildiğine ve bu yolda kasıtlı davranıldığına ilişkin veri ve emarelerin mevcudiyeti halinde konunun ilgili kanunlar ve Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu açısından değerlendirilmesinin uygun olacağı genel kanı olmakla birlikte,
1. Dâhilde İşleme Rejimi kapsamındaki eşyanın yurda girişi sırasında gümrük işlemlerini yaptırmadan yurda eşya sokulması şeklinde bir fiil tespit edilmesi halinde Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu uyarınca;
2. Rejimi kapsamında olmamakla birlikte ihracat taahhüdünü kapatmak amacıyla ihraç edilmek üzere Devletten alınan malın ihraç edilememesi halinde yine aynı yasa uyarınca,
3. Dahilde İşlem Rejimi kapsamında gümrük işlemleri tamamlanarak yurda sokulduktan sonra ihracat taahhüdünü kapatmak amacıyla sahte çıkış beyannamesi (ve sahte ekleri) düzenlenmesi halinde çıkış beyannamesi gümrükte işlem görmüş ve teşviklerden yararlanılmış ise Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ve TCK' nın evrakta sahtekarlık hükümleri uyarınca,
4. Beyanname gümrükte işlem görmemiş ise, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu uyarınca işlem yapılmayarak sadece TCK' nın evrakta sahtekarlık hükümleri uyarınca;
5. Dahilde İşleme Rejimi kapsamında yurda sokulan eşyanın daha sonra kaçakçılık kastı (kastın maddi ve manevi unsurlarının oluşması gerekir. Örnek; başından beri, sistemi suistimal ederek yarar sağlamak amacıyla bilerek hareket edilmesi durumu) ile yurttan çıkarılmayıp yurt içinde bırakılması ile ilgili olarak Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu uyarınca
6. Bunların dışındaki durumlarda, mükellefçe ithal edilen eşyaların yurtdışı edilememesi halinde 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca,
İşlem yapılması ve girişte alınan teminatların bu işlemlerde değerlendirilmesi yönünde genel bir görüş olduğunu söylemek mümkündür. Keza uygulamalar çeşitli olmakla birlikte yukarıda belirtilen çerçeveler konunun genelini göstermeye yetiyor.
Hasan AKDOĞAN
http://www.dunya.com/hasan-akdogan_159_0_yazar.html |
