İndirimli oranda mal ve hizmet satışı, imali veya inşası işi ile uğraşan mükelleflerin alımlarının genel oranda katma değer vergisine tabi olması nedeniyle, yüklendikleri vergiyi indirim yolu ile telafi edememeleri iade sistemini zorunlu hale getirmiştir.

Mükelleflere; indirimli orana tabi işlemler nedeniyle yılı içinde indirim yolu ile telafi edemedikleri vergiler, yıllık esasta, izleyen yılda iade edilmektedir.

Katma Değer Vergisi Kanunu'na ekli 2002/4480 sayılı Bakanlar Kurulu kararı eki kararın yüzde 1 oranına tabi işlemlere ait I sayılı liste ile yüzde 8 oranına tabi işlemlere ait II sayılı listede sayılan mal ve hizmetler indirimli oranda katma değer vergisine tabi olduğundan, mükelleflerin bu işlemler nedeniyle indirim yolu ile gideremedikleri vergileri iade alabilmektedirler.

İndirimli oranda iade edilecek vergilerle ilgili olarak süre sınırı bulunmaktadır. Mükellefler, 2006 yılı sonu itibariyle indirim yoluyla gideremedikleri vergileri, 2007 yılı Ocak-Kasım vergilendirme dönemine ilişkin olarak verecekleri KDV beyannamelerinde belirtmek suretiyle iade talep edebileceklerdir.

Bu işlem, 2006 yılı vergilendirme dönemi için, Kasım 2007 KDV beyan dönemine kadar (bu dönem dahil) yani en geç 24 Aralık 2007 tarihine kadar verilecek olan katma değer vergisi beyannamelerinin herhangi birisi ile indirimler içinden çıkarılıp, iade edilecek katma değer vergisi olarak talep edilebilecektir.

İade edilecek vergi için bir alt sınır da getirilmiştir. İade tutarının 2006 yılı için 10.000,00 YTL'den az olmaması gerekir. 2007 yılı için ise bu tutar 10.800,00 YTL olarak uygulanacaktır. Mükelleflere bu tutarı aşan katma değer vergisi iade edilecektir.

Müteahhitlerin indirimli oran ile ilgili özellikli bazı hususları da bulunmaktadır. Net kullanım alanları 150 m2 ve 150 m2'yi geçmeyen konutların teslimi yüzde 1 oranında, net kullanım alanları 150 m2'yi geçenler ile işyerlerinin teslimleri ise yüzde 18 oranında katma değer vergisine tabi tutulmaktadır.

Müteahhitlerin, konut yapı kooperatiflerine yapılacak inşaat taahhüt işlerine yüzde 1 oranı uygulanmaktadır. İşyeri kooperatiflerinin indirimli orandan yararlanması söz konusu değildir. Kooperatifler için herhangi bir metrekare sınırlaması da getirilmemiştir.

Yüzde 1 indirimli oranın uygulanabilmesi için; 1- kooperatifin, konut yapı kooperatifi olması, 2- işin, konut yapı kooperatifine yapılması, 3- yapılan işin, inşaat işi olması ve taahhüde dayanması gerekmektedir.

Ancak, son zamanlarda "inşaat ruhsatının münhasıran konut yapı kooperatifi adına düzenlenmemiş olması" gerekçe gösterilerek iadelerin yapılmadığı görülmektedir.

Buna hukuki gerekçe olarak da, Katma Değer Vergisi Sirküleri/5 gösterilmektedir. Bu Sirküler'de yer alan ve iadelerin yapılmasını engelleyen "inşaat ruhsatının münhasıran konut yapı kooperatifi adına düzenlenmiş olması" ibaresi Danıştay 4. Dairesi'nin 31.10.2006 tarih ve E:2006/1452, K:2006/2080 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.

Ancak, 106 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile yapılan açıklamalar, daha önce yayımlanan genel tebliğler ve sirküler ile yapılan düzenlemelerin tekrarından ve konuya ilişkin görüşlerinin aynen ısrarından ibarettir. KDV Sirküleri/5'in Danıştay tarafından iptal edilen ibaresine rağmen 106 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile daha da ağırlaştırılmış bir uygulama getirilmektedir.

Konut yapı kooperatifinin arsasını kat karşılığı müteahhitlere vermesi halinde, kooperatiflere karşı bir inşaat ve taahhüt işinden söz edilemeyeceğinden, bu kapsamda indirimli orandan müteahhidin yararlanması söz konusu değildir.

Konut yapı kooperatiflerinin başkalarının arsaları üzerine kat karşılığı inşaat yaptırmaları da yine genel esaslara tabidir. Yani konutlar 150 m2'den büyükse yüzde 18, 150 m2 ve daha küçük ise bu takdirde yüzde 1 oranı uygulanmaktadır.

Kanunla kurulan sosyal güvenlik kuruluşları ile belediyelere yapılan inşaat ve taahhüt işlerini yapan müteahhitlere de, katma değer vergisinin yüzde 1 oranında uygulanabilmesi için; inşaat ve taahhüt işinin kanunla kurulan sosyal güvenlik kuruluşları ile belediyelere yapılması, konutların 150 m2'yi geçmemiş olması koşulları aranmaktadır.

Mükellef, öncelikle iade yöntemini seçmelidir. Mükellef, iadesini, vergilerine mahsup şeklinde veya nakden olarak isteyebilir. Eğer, nakden almak isterse, teminat mektubu, yeminli mali müşavirlik katma değer vergisi iadesi tasdik raporu ya da inceleme raporuna istinaden alabilir.

Mükellefler, 2006/Ocak ve izleyen vergilendirme dönemlerine ilişkin indirimli orana tabi işlemlerden doğan katma değer vergisi iade alacaklarını; ithalde alınanlar da dahil vergi borçlarına, SSK tarafından tahsil edilen vergi ve prim borçlarına, genel ve katma bütçeli idareler ile belediyelere olan borçlarına, döner sermayeli kuruluşlardan temin edilen mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına, sermayesinin yüzde 51'i veya daha fazlası kamuya ait olan kuruluşlardan temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına, organize sanayi bölgelerinden temin edilen mal ve hizmet borçlarına, özelleştirme kapsamında bulunan işletmelerden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına, mahsup edilebilecektir. Ayrıca, bu alacakların, 01.10.2006 (bu tarih dahil) tarihinden itibaren elektrik ve doğalgaz borçlarına da mahsubu talep edilebilecektir.

99 Seri No.lu KDV Genel Tebliği'ne göre, vergilendirme dönemleri itibariyle 4.000 YTL'yi aşmayan mahsup talepleri inceleme raporu ve teminat aranılmaksızın yerine getirilecektir. Talep tutarının 4.000 YTL'yi aşan kısmı kadar teminat gösterilmesi halinde, ilgili belgelerin tamamlanıp teminatın verildiği tarih itibariyle mahsup talebi geçerlik kazanacak, teminat vergi inceleme veya YMM tasdik raporu ile çözülebilecektir.

İadenin banka teminat mektubuyla nakden alınması da mümkündür. İade edilmeyecek asgari tutarı aşan iade miktarı 4.000 YTL'den az ise bu takdirde teminat ve inceleme aranmaksızın iade alınabilmektedir. İade miktarının 4.000 YTL'den fazla olması halinde ise; inceleme sonuçlanıncaya kadar banka teminat mektubu karşılığında yapılmakta, inceleme sonuçlandığında da teminat çözülmektedir.

Teminatın çözümü için inceleme beklenmeden yeminli mali müşavirlik katma değer vergisi iadesi tasdik raporu da ibraz edilebilir. İadenin nakden veya teminat karşılığı alınması halinde, mükellefler iade talep dilekçelerine; ilgili belgelerinin yanında banka teminat mektubunu da iade işleminden önce ibraz edeceklerdir.

Banka teminat mektubunun yeminli mali müşavirlik tasdik raporları ile çözümü de mümkündür. Nakden veya mahsuben teminat mektubu karşılığında alınan iadenin teminat çözümü için inceleme beklenilmeksizin "Yeminli Mali Müşavirlik Katma Değer Vergisi Tasdik Raporu" ile de alınabilecektir.

İadenin yeminli mali müşavirlik tasdik raporları ile alınabilmesi için, iade isteminde bulunan mükellef ile yeminli mali müşavir arasında süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesinin bulunması (Bu süre tasdik yılının ocak ayı sonudur.) gerekmektedir. Bu durumda, iade miktarına bakılmaksızın Yeminli Mali Müşavirlik Katma Değer Vergisi İadesi Tasdik Raporu ile iade, teminatsız ve incelemesiz alınabilecektir. Alınacak katma değer vergisi iadesi miktarında herhangi bir iade sınırı da bulunmamaktadır.

Ancak, mükelleflerin yeminli mali müşavirlerle süresinde imzalanan tam tasdik sözleşmesi bulunmaması halinde, 2005 yılı için 420.000 YTL, 2006 yılı için 461.000 YTL ve 2007 yılı için ise 498.000 YTL'ye kadar olan iadeleri yine Yeminli Mali Müşavirlik Katma Değer Vergisi İadesi Tasdik Raporu ile alınabilecektir.

http://www.dunyagazetesi.com.tr/news_display.asp?upsale_id=338352&dept_id=80