2010 yılında elde ettiği işyeri kira geliri 22 bin TL'yi aşmayanlar beyanname vermeyecekler. Ancak bu durum, vergiye tabi geliri sadece üzerinden vergi kesintisi yapılmış işyeri kira gelirinden oluşan mükellefler için söz konusu.

İşyerlerini, vergi kesintisi yapmak zorunda olmayanlara (örneğin basit usulde vergilendirilen mükelleflere) kiralayanlar, 2010 yılında elde etmiş oldukları kira gelirinin 1.090 TL'yi aşması halinde, tamamını beyan edecekler.

Beyana tabi başka gelirlerin de bulunması halinde, beyan sınırının aşılıp aşılmadığının tespitinde, bu gelirlerin birlikte değerlendirilmesi gerekiyor.

KİRANIN NET TUTAR OLARAK BELİRLENMESİ
Bazen bina sahipleri işyerini kiraya verirken net kira tutarı üzerinden anlaşırlar. Yani 'Ben elime geçen tutara bakarım, vergiye karışmam.' derler. Kiranın net olarak belirlendiği durumlarda, vergi kesintisi 'netten brüte' giderek bulunacak brüt kira tutarı üzerinden hesaplanacak.

Kiracının net olarak ödediği kira, brüt kiranın (100-20 =) yüzde 80'i olup, netten brüte hesaplama yaparken (Brüt Kira = Net Kira / 0,80) formülü uygulanır.

KİRACI STOPAJI ÖDEMEZSE NE OLUR?

Hiçbir şey olmaz.

Çünkü işyerini kiraya veren kişinin, kiracının kira stopajını vergi dairesine beyan etmemesinden ya da ödememesinden dolayı herhangi bir sorumluluğu yok.

İşyeri kirasından kesilen verginin, kira geliri nedeniyle verilen beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsubu için 'stopajın yatırılmış olması koşulu' aranmıyor.

Mahsup için; kesilen verginin beyan edilen kira gelirine ilişkin olması, kesintiyi yapan kiracının adı-soyadı veya unvanını, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarasını, kesintiye esas alınan brüt tutarları, kesilen vergiler ile kesinti yapılan dönemleri gösteren Tablo'nun yıllık beyannameye eklenmesi yeterli.

GAYRİMENKULÜN HEM KONUT HEM İŞYERİ OLARAK KULLANILMASI
Özellikle serbest meslek faaliyetleri, ayrı bir işyeri açmaksızın ikamet edilen konutun belli bir bölümünde yürütülebiliyor.

Kiralanan gayrimenkulün hem konut hem de işyeri olarak kullanılması halinde, kira bedelinin tamamı üzerinden stopaj (vergi kesintisi) yapılması gerekiyor.

İŞYERİNİN ÇOCUĞUN KULLANIMINA BEDELSİZ TAHSİSİ
Mülkiyeti anne ya da babaya ait olan işyerinin, bedelsiz olarak çocuğun kullanımına bırakılmasının hem gayrimenkul sermaye iradı (kira geliri), hem de gelir vergisi kesintisi yönünden iki boyutu var.

Nakden veya hesaben bir ödeme yapılmaması halinde emsal kira bedeli üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılması söz konusu değil. Ancak kira geliri tahsil etmeyen anne ya da babanın, çocuklarına bedelsiz olarak kullandırdıkları işyeri için emsal kira bedeli olarak hesaplanacak tutarı, gayrimenkul sermaye iradı (kira geliri) olarak yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmeleri ve tahakkuk edecek vergiyi de ödemeleri gerekiyor.

Bu durum, mülkiyeti usul ve fürua ya da kardeşe ait işyeri için de geçerli.

EŞE AİT DAİRENİN EV VE İŞYERİ OLARAK KULLANILMASI
Mülkiyeti eşe ait olan gayrimenkulün hem ikametgah hem de işyeri olarak kullanılması durumunda, bu ikametgah vergi mevzuatı açısından işyeri olarak kabul ediliyor. Böyle bir durumda, söz konusu gayrimenkul için kira ödenmemesi halinde emsal kira bedeli üzerinden tevkifat yapılmayacak. Ancak gayrimenkulün sahibi eş tarafından, emsal kira bedelinin tamamı üzerinden yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesi gerekiyor.

Sözleşme yapmış olmak sorumluluğu ortadan kaldırmıyor
Mükelleflerin, beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesini teminen meslek mensuplarıyla 'Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesi' düzenlemiş olması, beyannamelerin kanuni süresinde verilmesi ile ilgili yükümlülüklerinin yerine getirilmiş olduğu anlamına gelmiyor. Bu nedenle mükelleflerin beyannamelerinin kanuni sürede elektronik ortamda verilip verilmediğini titizlikle takip etmeleri gerekiyor.

Metin Taş/Sezgin Özcan

http://www.aksam.com.tr/isyeri-kira-gelirlerinde-ozellikli-d...