Gerçek kişilerin devamlılık arz etmemek koşuluyla yaptıkları gayrimenkul (ev, işyeri, arsa, arazi) satışından elde ettikleri kazançlar, değer artış kazancı sayılıyor.

Gayrimenkulün edinme şekli, elde bulundurma süresi ve elde edilen kazanç tutarına göre de ortaya çıkan kazancın beyan edilip, vergi ödenmesi gerekiyor.

1 Ocak 2007'den sonra edinilen gayrimenkullerin beş yıl, bu tarihten önce edinilenlerin ise dört yıl geçtikten sonra satılması halinde, tutarı ne olursa olsun elde edilen kazanç değer artış kazancı sayılmıyor. Dolayısıyla elde edilen kazanç için beyanname verilmesi ve vergi ödenmesi gerekmiyor.

Yine, ivazsız (bedelsiz) olarak (bağış, veraset vb.) edinilen gayrimenkullerin satılmasından sağlanan kazançlar, değer artış kazancı olarak vergilendirilmiyor. İvazsız edinilen gayrimenkullerde elde bulundurma süresi de aranmıyor. Gayrimenkul 1 yıl, 2 yıl, 5 yıl, ne kadar süre ile elde tutulmuş olursa olsun, elde edilen kazanç vergilendirilmiyor.

VERGİLENDİRİLECEK SATIŞ KAZANCI
Gayrimenkul satış kazancına 2010 yılı için 7 bin 700 TL istisna uygulanıyor.

Gayrimenkul satışından doğan kazancın vergilendirilmesi için;

- Satılan gayrimenkulün, bir bedel karşılığında edinilmiş olması,

- Edinme tarihiden itibaren 5 yıl (2007'den önce edinilenlerde 4 yıl) içinde elden çıkarılmış olması,

- 7 bin 700 TL'lik istisna tutarını aşması gerekiyor.

KAZANÇ NASIL HESAPLANACAK?
2010 yılında satılan gayrimenkulün değer artış kazancı hesaplanırken:

- Önce iktisap (edinme) bedeli, satışın yapıldığı ay hariç olmak üzere Üretici Fiyat Endeksindeki (ÜFE) artış oranında artırılacak. Ancak endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının yüzde 10 veya üzerinde olması gerekiyor.

- Endekslenmiş edinme bedeli ile satış dolayısıyla yapılan masraflar, satış bedelinden çıkarılacak.

- Ortaya çıkan kazançtan 2010 yılı için belirlenen 7 bin 700 TL istisna düşülecek.

- Kalan kısım değer artış kazancı olarak yüzde 15'ten başlayan gelir vergisi tarifesine göre vergilendirilecek.

Satış kazancı, 25 Mart Cuma günü mesai bitimine kadar beyan edilecek. Hesaplanan vergi Mart ve Temmuz aylarında iki taksit halinde ödenecek.

GAYRİMENKULÜN EDİNME TARİHİ
Gayrimenkulün dört ve beş yıllık elde bulundurma süresinin hesabında iktisap (edinme) tarihi olarak;

- Satın almada tapuya tescil tarihi,

- İnşa edilen gayrimenkullerde yapı kullanma izin belgesinin (iskanın) alındığı tarih,

- Kooperatif ortaklarına tahsis edilen gayrimenkullerde tahsis tarihi,

- Arsa karşılığında alınan konut ve işyerinde yapı kullanma izin belgesinin alındığı tarih, dikkate alınıyor.

Cebri (zorla) icra ve şüyuun izalesiyle (ortaklığın giderilmesi) edinme halinde, tapuya tescilden önce resmi işlemlerin tamamlanmasıyla iktisap gerçekleşiyor.

Gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ile teslim alınarak kullanılmaya başlanan gayrimenkulün iktisap tarihi ise taşınmazın tasarruf hakkının mükellefe bırakıldığı tarih oluyor.

Gayrimenkulün elde bulundurma süresinin hesabı
Gayrimenkulün elde bulundurma süresine ilişkin dört ve beş yıllık sürelerin hesaplanmasında edinme tarihi ile satış tarihi gün, ay ve yıl olarak dikkate alınıyor.

Örneğin, 25 Nisan 2006 tarihinde edinilen gayrimenkulün dört yıllık elde bulundurma süresi 25 Nisan 2010 tarihinde doluyor. Gayrimenkul bu tarihten sonra satılmışsa, elde dilen kazanç vergilendirilmiyor.

Metin Taş/Sezgin Özcan

http://www.aksam.com.tr/2010da-satilan-gayrimenkulun-vergisi...